Tại phiên họp, Ủy ban TVQH hội tiến hành chất vấn nhóm vấn đề: Giải pháp để đẩy nhanh việc rà soát, giải quyết chế độ, chính sách đối với người có công, đặc biệt là những hồ sơ còn tồn đọng, vướng mắc. Thực trạng công tác quản lý nhà nước về đào tạo nghề; giải quyết việc làm cho thanh niên, nhất là thanh niên ở vùng nông thôn, bộ đội, công an xuất ngũ. Vấn đề chuyển đổi, quản lý các trung tâm cai nghiện trong cả nước.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn (ảnh chụp qua màn hình)

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh tầm quan trọng của phiên chất vấn đầu tiên của nhiệm kỳ khóa XIV. Đồng thời cho biết, bên cạnh việc xem xét những vấn đề bức xúc được dư luận, cử tri quan tâm, Ủy ban TVQH đã xem xét những vấn đề còn bất cập về chính sách để đưa ra chất vấn tại phiên họp này. 

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu các đại biểu Quốc hội chất vấn đặt câu hỏi rõ vấn đề, sát nội dung, không giải thích dài hoặc chỉ hỏi thông tin, thời gian đặt câu hỏi không quá 2 phút. Đề nghị các Bộ trưởng trả lời thẳng vào vấn đề, nêu rõ giải pháp khắc phục và mục tiêu phấn đấu. Để đi đến cùng vấn đề chất vấn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội ở 63 đầu cầu và ở tại Hội trường có thể đăng ký tranh luận.

Ba đột phá trong đào tạo nghề

Các đại biểu chất vấn nội dung: Giải pháp cơ bản để nâng cao hiệu quả giáo dục nghề nghiệp, phát triển nguồn nhân lực; giải pháp đặc thù phát triển nguồn nhân lực khu vực dân tộc thiểu số; giải pháp quản lý cơ sở cai nghiện, ngăn ngừa tình trạng học viên trốn trại; giải pháp giải quyết vướng mắc trong áp dụng các chính sách đối với người có công, người nhiễm chất độc hóa học; giải pháp giải quyết việc làm cho học sinh, sinh viên ra trường; tu bổ, nâng cấp các công trình tri ân liệt sĩ;...

Trả lời chất vấn, về giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết: Sau khi nhận chuyển giao từ Bộ GDĐT, từ tháng 1/2017, Bộ LĐTBXH đã chính thức bắt tay thực hiện chức năng quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp, Bộ tập trung sửa đổi thể chế, ban hành 37 văn bản khác nhau về giáo dục nghề nghiệp,... 

Bộ đề xuất 10 nhóm giải pháp cơ bản: Xây dựng các chuẩn giáo dục nghề nghiệp; phát huy vai trò của doanh nghiệp trong đào tạo nghề; đẩy mạnh xã hội hóa; đổi mới chương trình, giáo trình theo chuẩn quốc tế; tập trung phát triển đội ngũ nhà giáo; tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị;... 

Trong đó Bộ tập trung vào 3 đột phá là: Tăng cường tự chủ (cơ sở đào tạo nghề hạch toán như doanh nghiệp); Tăng cường sự tham gia của doanh nghiệp vào công tác đào tạo, tạo sự liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp với đào tạo đảm bảo nguồn nhân lực đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp; đồng thời tập trung xây dựng các chuẩn đào tạo theo hướng tiệm cận với chuẩn quốc tế.

Về quản lý các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, bên cạnh những việc đã làm được còn tình hình xây dựng cơ sở đào tạo không gắn với thị trường dẫn tới cơ sở đào tạo "đắp chiếu", lãng phí; thiết bị mua nhưng không sử dụng hoặc hiệu quả sử dụng thấp; nhiều nghề được đầu tư không tuyển sinh được... 

Bộ trưởng khẳng định sẽ cố gắng ở mức cao nhất với quyết tâm chính trị cao nhất để nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, giải quyết việc làm cho học sinh, sinh viên ra trường. 

Về giải pháp nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho thanh niên khu vực nông nghiệp, nông thôn, Bộ trưởng cho biết kinh phí đào tạo nghề sẽ được tích hợp với kinh phí chương trình xây dựng Nông thôn mới, theo nguyên tắc chỉ đào tạo nghề với dự báo được mức độ thu nhập và khả năng có việc làm của người lao động, gắn chặt kế hoạch đào tạo nghề với kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội của từng địa phương....

Thực hiện chủ trương của Chính phủ, Bộ đang triển khai rà soát, đánh giá tổng thể mạng lưới đào tạo nghề; không lập mới các cơ sở công lập không cam kết tự chủ (trừ những nơi trọng điểm); khuyến khích các cơ sở đào tạo tư thục; sắp xếp lại các trung tâm ở cấp huyện (dạy nghề, giáo dục thường xuyên, hướng nghiệp tổng hợp) để tận dụng tối đa công suất phù hợp với địa phương; xử lý các cơ sở đào tạo yếu kém; đào tạo nghề cho khu vực nông thôn phù hợp với thực tế địa bàn; tăng cường thanh tra, kiểm tra, kịp thời khắc phục các hạn chế, sai phạm; phát huy vài trò chủ động của các cơ quan chủ quản...

Cơ sở cai nghiện quá tải

Các đại biểu tham dự tại điểm cầu Thừa Thiên Huế

Về tình trạng học viên trốn trại, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, công tác cai nghiện được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm. Vừa qua Chính phủ đã tổ chức 2 cuộc họp, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, Vũ Đức Đam đã có chỉ đạo trực tiếp về vấn đề này. 

Tuy nhiên tình hình người nghiện thời gian qua diễn biến phức tạp (xuất hiện các loại ma túy mới; vấn đề phạm tội do ngáo đá...). Hiện cả nước có khoảng 60.000 người nghiện đang được cai nghiện ở các cơ sở ma túy; trong đó có khoảng 17.000 người phải bắt buộc cai nghiện theo quyết định của tòa án...

Vừa qua xảy ra một số vụ trốn trại tập trung (Đồng Nai, Tây Ninh, Hải Phòng), lý do là những học viên không tự nguyện vào các cơ sở cai nghiện bắt buộc (do gia đình đưa vào); bên cạnh đó nhiều địa phương đưa người nghiện vào cơ sở để 'trong sạch địa bàn'... dẫn đến cơ sở cai nghiện quá tải, tạo sự bức bối cho học viên. 

Mặt khác trong số học viên cai nghiện nhiều người đã có tiền án, tiền sự thường cầm đầu gây rối; chế tài đối với hành vi đập phá, trốn trại chưa đủ sức răn đe; đội ngũ cán bộ làm công tác cai nghiện mỏng (ví dụ ở Đồng Nai, 1 cán bộ phục vụ tối thiểu 10 học viên); còn vướng mắc trong phối hợp giữa các cơ quan quản lý và một số vấn đề về pháp lý cần được điều chỉnh (bất cập trong quy định hiện hành về đối tượng, sàng lọc ban đầu, thời gian cai nghiện, cơ quan quản lý)...

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, các địa phương chưa thực sự quan tâm đến nhân lực, vật lực cho công tác cai nghiện. Vừa qua sau sự cố học viên đập phá, gây rối ở cơ sở cai nghiện, tỉnh Đồng Nai đã cho phép tuyển thêm 20 cán bộ, nhân viên để bổ sung cho cơ sở.

Nhưng lương nhân viên làm việc ở cơ sở cai nghiện chỉ có 2 triệu đồng/tháng. Tuyển người vào rất khó, nhiều người không muốn làm việc ở nơi có nhiều rủi ro. Trong khi đó, cán bộ, nhân viên thì không có công cụ hỗ trợ, bảo vệ gì cả.

Theo quy định, lực lượng công an chỉ lo vấn đề trật tự bên ngoài cơ sở cai nghiện, còn từ cổng trở vào, khu vực chứa nhiều rủi ro như vậy lại giao hoàn toàn cho ngành lao động, thương binh, xã hội là ngành dân sự.

Thời gian tới, Bộ tập trung triển khai một số giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện: Nâng cao nhận thức, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tư vấn; hoàn thiện thể chế; tăng cường kinh phí; tăng cường đấu tranh với tội phạm ma túy; tăng cường công tác tổ chức, cán bộ,...

Quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ

Về quy tập, xác định danh tính liệt sĩ, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định đây là việc làm được đặc biệt quan tâm. Hiện chúng ta còn khoảng 200.000 liệt sĩ còn đang nằm rải rác ở các nơi chưa được quy tập về các nghĩa trang liệt sĩ. 

Vừa qua Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo Quốc gia 1237, do một Phó Thủ tướng làm Trưởng Ban để thực hiện chỉ đạo, tổ chức quy tập mộ liệt sĩ. Hiện có khoảng 20 đội làm việc thường xuyên thực hiện công tác này...  

Về xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, hiện chúng ta còn khoảng 300.000 hài cốt liệt sĩ chưa rõ danh tính. Chúng ta đã ban hành đề án xác định danh tính liệt sĩ. Đề án triển khai nhiều giải pháp để xác định danh tính. Đặc biệt là giải pháp xét nghiệm gen. Bằng giải pháp này, vừa qua chúng ta đã xác định được danh tính hơn 3.000 hài cốt liệt sĩ.... Thời gian tới Bộ sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan thành lập ngân hàng gen, bổ sung thêm các cơ sở giám định gen để đẩy nhanh công tác này.

Về giải quyết hồ sơ chính sách còn tồn đọng, trong năm 2017, Bộ sẽ tập trung giải quyết 5.900 hồ sơ đã kê khai đề nghị công nhận là liệt sĩ, thương binh, hưởng chính sách như thương binh,...

Nhiều đại biểu đặt câu hỏi về vấn đề: Giải quyết chế độ chính sách đối với thanh niên xung phong (đã hy sinh, bị thương). Về giải quyết vấn đề đối với thanh niên xung phong, Bộ trưởng cho biết, việc đề ra và thực thi chính sách đối với thanh niên xung phong, Chính phủ giao Bộ Nội vụ chủ trì, Bộ LĐTBXH sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Nội vụ để xây dựng chính sách.

Việc giải quyết chính sách còn tồn đọng đối với thanh niên xung phong được Bộ LĐTBXH quan tâm đặc biệt. Thời gian qua, hàng vạn thanh niên xung phong đã được công nhận là thương binh, liệt sĩ,... thân nhân của các đối tượng này đã được hưởng chính sách của nhà nước.

Thời gian tới, Bộ sẽ phối hợp với Hội Thanh niên xung phong rà soát đánh giá tổng thể, thống nhất về số liệu đối tượng chính sách; tập trung giải quyết dứt điểm, chính xác các hồ sơ đang còn tồn đọng. 

Chiều nay (18/4), Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông Trương Minh Tuấn sẽ trả lời chất vấn nhóm vấn đề: Công tác quản lý an toàn thông tin mạng; việc xử lý các cá nhân, tổ chức có hành vi đăng tải thông tin xuyên tạc, sai sự thật trên các phương tiện thông tin điện tử gây hoang mang trong dư luận, gây thiệt hại về kinh tế, tổn hại danh dự, nhân phẩm của cá nhân, tổ chức khác. Việc kiểm duyệt chương trình, nội dung quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Thái Bình (lược ghi)