Trên địa bàn Thừa Huế, tình trạng khai thác cát sỏi cũng diễn biến phức tạp, nhất là tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép tại một số điểm trên tuyến sông Hương, sông Bồ, sông Ô Lâu đã ảnh hưởng lớn đến môi trường và cuộc sống của người dân.

Theo quy hoạch khai thác cát sỏi được phê duyệt, trên địa bàn tỉnh có 46 bãi bồi, 05 đoạn sông và 05 điểm cát nội đồng và 55 bãi tập kết cát sỏi. Tuy nhiên, trong thực tế, hoạt động khai thác, tập kết cát sỏi vẫn diễn ra ngoài quy hoạch; riêng bãi tập kết đã phát sinh lên gần 70 điểm. Các điểm tập kết cát sỏi thường đi kèm với tình trạng ô nhiễm môi trường, phương tiện tải trọng lớn hoạt động nhộn nhịp, ảnh hưởng lớn đến an toàn giao thông, an ninh trật tự.

Để ngăn chặn tình trạng khai thác và tập kết cát sỏi, trái phép, nhiều ý kiến cho rằng, bên cạnh việc nhân rộng mô hình HTX quản lý, khai thác cát, sỏi lòng sông thì cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa lực lượng Công an, Cảnh sát giao thông đường thủy, Thanh tra Sở TN&MT trong xử lý các hành vi khai thác cát, sỏi trái phép nhằm tránh tình trạng đùn đẩy trách nhiệm. Đồng thời, nghiên cứu để có chính sách hỗ trợ người dân chuyển từ nghề khai thác trái phép, nhỏ lẻ, sang khai thác tập trung theo quy hoạch, góp phần quản lý và bảo vệ tài nguyên môi trường lưu vực sông.

Một thực tế, sở dĩ tình trạng khai thác, tập kết cát sỏi trái phép vẫn cứ diễn ra là do nhu cầu vật liệu xây dựng ngày càng cao. Tại hội nghị đánh giá tình hình triển khai thực hiện các quyết định liên quan về sử dụng bến bãi tập kết vật liệu xây dựng cát, sỏi và quy hoạch khai thác cát, sỏi trên địa bàn tỉnh vào cuối tuần qua, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ nhấn mạnh, nhu cầu cát sỏi hiện nay là có thực, nhưng việc khai thác, tập kết cát sỏi chưa đúng quy hoạch, còn gây lãng phí tài nguyên và chưa tuân thủ nghiêm các quy định về bảo vệ môi trường; công tác thực hiện quy hoạch khai thác và tập kết vật liệu xây dựng cát sỏi chưa huy động được sự vào cuộc của toàn xã hội; năng lực trong công tác xử lý vi phạm chưa được các địa phương, đơn vị phát huy.

Trong thời gian tới, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng cần tăng cường phổ biến các quy định liên quan về thẩm quyền xử lý vi phạm cho các cán bộ từ xã, phường đến huyện. Đối với các bãi tập kết cát sỏi trái phép, UBND các huyện, thị xã và TP. Huế cần rà soát, xây dựng lộ trình di dời, tăng cường phối hợp với các đơn vị chức năng để quản lý thường xuyên hoạt động khai thác và tập kết cát sỏi…

Đây được cho là những giải pháp cần thiết để ngăn chặn nạn khai thác, tập kết cát sỏi trái phép trong thời gian tới. Về lâu dài, cần nghiên cứu tìm kiếm thêm nhiều loại vật liệu mới thay thế để hạn chế khai thác cát sỏi từ lòng sông, bảo vệ cảnh quan nhiên nhiên, môi trường, chống sạt lở như từng xảy ra.

Đặng Thành