Ký ức dòng Hương

Sau 22 lần tổ chức triển lãm khu vực, đây là lần đầu tiên Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức triển lãm mỹ thuật khu vực Nam miền Trung - Tây Nguyên (bao gồm: Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên,  Khánh Hòa và Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk) với sự mở rộng ra một số tỉnh thuộc Bắc miền Trung là Quảng Bình, Quảng Trị, ThừaThiên Huế. Triển lãm vì vậy mang những sắc thái khác biệt so với mọi năm và được tuyển chọn khắt khe cùng với giới hạn tác phẩm ít hơn các triển lãm khu vực những năm trước. Ban tổ chức (BTC) tuyển chọn được 203 tác phẩm của 196 tác giả, trong đó có 28 tác giả Thừa Thiên Huế.

Tại buổi khai mạc tại TP. Quy Nhơn sáng 13/8, BTC đã công bố kết quả xét tặng giải thưởng cho các tác phẩm của hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam tham dự triển lãm với 3 giải B (không có giải A), 2 giải C và 7 giải khuyến khích. Thừa Thiên Huế có 1 giải C của tác giả Phan Thanh Bình với tác phẩm Ký ức dòng Hương (Acrylic, 140 x 200cm); 1 giải KK của tác giả Phan Hải Bằng với tác phẩm Ngẫu liên (Đồ họa Trúc chỉ, 120 x 180cm) và 4 tác phẩm được BTC giới thiệu dự Giải thưởng của Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam: Tác phẩm Tình yêu (Đồ họa Trúc chỉ, 45 x 145cm) của Trần Ánh Phi,  Ký ức một thời (Sơn mài, 100 x 60cm) của Nguyễn Thị Mỹ Tâm, Em mang ước mơ về (Tổng hợp, 110 x 180) của Lê Hòa và  Bộ logo các công ty (Thiết kế đồ hoạ) của tác giả Võ Quang Phát.

Tình yêu - Đồ họa Trúc chỉ

Trong 6 tác giả được trao giải trên có 4 tác giả là giảng viên Trường đại học (ĐH) Nghệ thuật, ĐH Huế (đúng ra là 5 vì có một giảng viên của ĐH Nghệ thuật đoạt giải tặng thưởng, nhưng ghi danh là hội viên của tỉnh khác); trong đó, có đến 2 tác phẩm đồ họa Trúc chỉ đoạt giải. Điều đó một lần nữa cho thấy, chất liệu và phong cách tạo hình của đồ họa Trúc chỉ rất được công chúng chú ý và BTC đánh giá cao với những giải thưởng khác nhau liên tiếp trong nhiều triển lãm khu vực, triển lãm Trẻ và triển lãm Đồ họa, triển lãm nhân các kỳ Festival Huế trong những năm qua.

Góp phần khẳng định và nhận diện một cách rõ nét hơn một tính cách mới trong sáng tạo là các họa sĩ Huế của nhóm Trúc chỉ do họa sĩ Phan Hải Bằng sáng lập. Tuy nhiên, điều đáng suy nghĩ là năm nay, trong số tác giả-tác phẩm được BTC chọn trưng bày, không có một tác giả-tác phẩm điêu khắc nào ở Huế lọt vào triển lãm thường niên này, cũng như nhiều họa sĩ có tên tuổi xứ Huế đã không tham gia hoặc không được chọn tác phẩm.

Trong buổi lễ khai mạc, Hội đồng Nghệ thuật của Hội Mỹ thuật Việt Nam đánh giá cao về thành tựu sáng tạo của các họa sĩ khu vực Nam miền Trung - Tây Nguyên và 3 tỉnh Bắc miền Trung. Hội đồng Nghệ thuật nhận định, các họa sĩ đã bám sát và phản ánh được nhiều mặt của cuộc sống, thể hiện được hơi thở, sức sống của con người và vùng đất, thể hiện sự chân thành và cảm xúc mạnh mẽ trong sáng tạo của các họa sĩ khu vực.

Hội đồng Nghệ thuật và BTC đồng thời cũng nêu ra những hạn chế trong kỹ năng sáng tạo, tính hòa nhập quốc tế còn hạn chế, một số chủ đề nóng bỏng của cuộc sống vẫn bị bỏ ngỏ, đề tài chiến tranh cách mạng còn quá ít và chưa được các họa sĩ đầu tư tâm huyết. Đặc biệt, chưa phản ánh nhiều về con người, cuộc sống lao động của vùng văn hóa biển, cho dù triển lãm là sự hội tụ của các họa sĩ ở vùng duyên hải chạy dài suốt cả miền Trung. Đó là những điều mà các họa sĩ miền Trung nói chung và Thừa Thiên Huế nói riêng cũng cần suy nghĩ trong định hướng sáng tác mới hiện nay

Ngẫu liên - Đồ họa Trúc chỉ

Việc tham gia vào triển lãm lần này là cơ hội quý giá cho các họa sĩ cả ba vùng giao lưu, học hỏi và có cái nhìn rộng hơn về sáng tạo mỹ thuật của khu vực, của đồng nghiệp và nhìn nhận rõ hơn thế mạnh, những tồn tại cần khắc phục. Những tồn tại của triển lãm không nhiều nhưng lại có vấn đề rất đáng chú ý, đó là dù chưa đến mức gọi là “đạo” hoàn toàn tác phẩm, ý tưởng, nhưng đã có hiện tượng mô phỏng, bắt chước ý tưởng tác phẩm nước ngoài khá lộ liễu, nhưng BTC lại "không dám" chỉ ra.

BTC và Hội đồng Nghệ thuật có vẻ châm chước, nói “khéo” như là sự nhắc nhở chung về tình trạng  đáng lo ngại này, khi nó xuất hiện ngày một nhiều trong đời sống mỹ thuật khắp cả nước. Ngoài ra, việc không tham gia của các tỉnh bắc miền Trung còn lại là Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh cũng gợn lên đôi điều nghĩ suy trong giới mỹ thuật và công chúng. Nếu có thêm các tỉnh phía tận cùng của Bắc miền Trung thì triển lãm sẽ đầy đủ hơn và chắc tên gọi triển lãm khu vực lần này cũng khác.

Bài, ảnh: PHAN THANH BÌNH