Hệ thống xử lý rác thải ở Phong Điền: Ngấp nghé quá tải

Nhiều điểm tập kết rác thải ùn ứ dọc Tỉnh lộ 11 đoạn qua xã Phong Mỹ

Chưa triệt để

Nhiều tháng nay, bãi rác tạm trước mặt chợ Phò Trạch (thị trấn Phong Điền) khiến nhiều người sinh sống, buôn bán quanh khu vực chợ, cũng như phương tiện ngang qua tuyến QL1A hết sức khó chịu vì cảnh tượng nhếch nhác, mùi hôi lan tỏa.

Bà Yến, tiểu thương chợ Phò Trạch phàn nàn: “Từ ngày có bãi rác, bà con tiểu thương và nhất là những hộ vừa ở kết hợp kinh doanh trước mặt chợ rất khó chịu vì mùi hôi, ruồi nhặng. Có những đợt, do không được vận chuyển đi xử lý, rác chất từng đống cao, tràn ra mặt đường, vừa ô nhiễm, vừa mất mỹ quan”.

Không riêng khu vực trung tâm huyện, dọc một số tuyến tỉnh lộ qua địa bàn các xã Phong Chương, Điền Lộc, Phong Mỹ và vùng ven biển, rác thải tồn đọng khá nhiều, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân.

Chị Võ Thị Nguyệt, ở thôn Tân Mỹ, xã Phong Mỹ cho hay: “Hễ có rác là bà con mang ra thùng, ra điểm tập kết để vứt. Nhưng rất bất chừng, bình thường một tuần xe thu gom vận chuyển 2 lần, nhưng có những lúc trời mưa hay xe chuyên chở gặp trở ngại là rác nằm ùn ứ hơn cả tuần”.

Bãi chôn lấp rác tại xã Phong Thu có sức chứa gần 75.000 m3, đến nay đã gần đầy và dự kiến hết năm 2018 cần phải đóng cửa vì thuộc danh mục các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Bãi rác này có công nghệ chôn lấp đơn giản (không xử lý hóa chất) nên nước thải từ hố rác chảy tràn ra đập khi gặp mưa lớn gây ô nhiễm môi trường.Trong những ngày trời nắng, mùi hôi từ bãi rác lan ra khu vực lân cận.

Sắp quá tải, nên hoạt động xử lý rác trong tình trạng cầm chừng. Trong khi, tỉnh và huyện hiện vẫn chưa có nguồn lực để xây dựng mới, nâng cấp hoặc cải tạo bãi rác.

Lò đốt rác xã Điền Hải được phân tuyến xử lý rác cho các xã vùng Ngũ Điền, ven biển, nhưng hiện ngưng hoạt động, nên một phần lượng rác ở khu vực này phải dồn lên bãi chôn lấp rác Phong Thu.

Theo công suất thiết kế, lò đốt xử lý 40 tấn rác/ngày đêm, nhưng HTX Môi trường Phong Điền được giao vận hành sử dụng chưa vận hành hết công suất (chỉ khoảng 6 tấn rác/ngày) và có một khoảng thời gian dài nghỉ đốt, nên chỉ sau chưa đầy một năm, lò đốt đã hư hỏng một số hạng mục: miệng lò, hệ thống ống kỹ thuật hút ẩm.

Lý do HTX Môi trường Phong Điền đưa ra là giá nhân công vận hành thấp và rác ở khu vực ven biển khó đốt do lẫn nhiều chất vô cơ như cát, đá… Hiện nay, UBND huyện đang phối hợp với đơn vị tư vấn đã thi công lò đốt rác để sửa chữa một số hạng mục đã bị hư hỏng để tiếp tục vận hành lò đốt, giảm tải cho bãi rác Phong Thu.

Phương tiện chuyên dụng còn thiếu nên có lúc hoạt động thu gom rác thải bị ngưng trệ

Huy động sức dân

Theo thống kê, tổng lượng rác thải ra môi trường trên địa bàn huyện từ tháng 7/2013 đến cuối năm 2016 khoảng 49.140 tấn, trong đó, lượng rác đã thu gom khoảng 35.242 tấn.

Lượng rác hợp đồng với HTX Môi trường Phong Điền, HTX Môi trường và Đô thị Phong Hiền vận chuyển đến điểm xử lý tập trung: bãi rác Phong Thu và lò đốt rác Điền Hải là 26.910 tấn, bằng 76,4% so với lượng rác thải thu gom được. Trong 6 tháng đầu năm 2017, trung bình mỗi ngày có 25,73 tấn rác thải sinh hoạt được đưa đi xử lý, chiếm khoảng 86% lượng rác thu gom.

Sở dĩ khâu thu gom, xử lý rác trên địa bàn huyện còn tồn tại hạn chế, khó khăn không chỉ do cơ sở hạ tầng, hệ thống xử lý chưa đảm bảo, việc bố trí bãi trung chuyển rác chưa hợp lý, mà còn do ý thức của người dân trong công tác bảo vệ môi trường (BVMT) chưa cao.

Tại nhiều địa phương, hoạt động phân loại rác thải chưa được người dân quan tâm thực hiện nên lượng rác thải vận chuyển xử lý còn rất lớn, vượt quá khối lượng dự ước.

Theo bà Nguyễn Thị Quỳnh Châu, cán bộ Phòng TN&MT huyện Phong Điền, để giảm lượng rác cần thu gom, vận chuyển xử lý tại các điểm xử lý tập trung, thời gian gần đây, huyện tập trung chỉ đạo các địa phương, tổ chức đoàn thể tuyên truyền, vận động người dân, đoàn viên, hội viên tập trung thực hiện phân loại rác và xử lý rác thải hữu cơ tại nguồn, chỉ vận chuyển và xử lý rác thải vô cơ; đồng thời có cơ chế khuyến khích các xã, thị trấn làm tốt công tác này, phấn đấu phân loại rác tại nguồn đạt 95-100%.

Đối với lò đốt rác tại xã Điền Hải, sau khi sửa chữa xong sẽ yêu cầu đơn vị vận hành đảm bảo đúng quy trình và đạt công suất cho phép. Các bãi trung chuyển rác sẽ được rà soát, bố trí đảm bảo hợp lý, cảnh quan và vệ sinh môi trường.

Hầu hết trang thiết bị thu gom, vận chuyển rác thải vẫn do Nhà nước đầu tư và giao cho các HTX sử dụng, nên số lượng phương tiện chuyên dụng chưa đáp ứng nhu cầu thực tế hàng ngày, nhất là các dịp cao điểm lễ, tết.

Bên cạnh chỉ đạo các địa phương quản lý, sử dụng có hiệu quả các trang thiết bị thu gom, xử lý rác thải đảm bảo hiệu quả, huyện tiếp tục kêu gọi xã hội hóa đầu tư và tổ chức đấu thầu thực hiện vận chuyển, xử lý rác thải trên địa bàn đến năm 2020 đảm bảo hiệu quả, đúng quy định của pháp luật.

Bài, ảnh: Hoài Thương