Cây giống được ươm trồng với kỹ thuật tiến bộ
Trên 20% cây giống chưa được kiểm soát chất lượng
Theo ông Dự, so với yêu cầu sản xuất giống lâm nghiệp phục vụ nhu cầu trồng rừng ngày càng tăng qua từng năm, số lượng giống có năng suất, chất lượng cao thích ứng với các vùng sinh thái trên địa bàn tỉnh hiện chưa đáp ứng yêu cầu. Nguồn giống tại chỗ hiện có quy mô sản xuất ước đạt 10-15 triệu cây/năm, hằng năm phải nhập từ Bình Định, Đồng Nai khoảng 10 triệu cây…
Công tác quản lý giống cây trồng lâm nghiệp của phòng chức năng cấp huyện, thị xã còn bỏ ngỏ, chưa chú trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh (SXKD) giống của hộ gia đình, cá nhân. Hiện nhiều hộ gia đình, cá nhân SXKD giống chưa đăng ký tại phòng kế hoạch - tài chính cấp huyện và quá trình SXKD giống lâm nghiệp chưa thực hiện đầy đủ theo chuỗi hành trình giống cây trồng lâm nghiệp.
Ông Hồ Đa Thê, Giám đốc HTX Lâm nghiệp bền vững Hòa Lộc (Phú Lộc) cho biết, phần lớn các hộ trên địa bàn thôn Bến Ván và các thôn vùng gò đồi của xã Lộc Bổn đều trồng rừng kinh tế, hộ ít nhất vài ha, nhiều vài chục ha. Đến mùa thu hoạch rừng trồng đại trà, người dân lo tìm nguồn giống chất lượng. Những hộ thu hoạch muộn, “chậm chân” sẽ không mua được giống tốt. Nguồn giống trôi nổi, không rõ nguồn gốc ảnh hưởng lớn đến chất lượng cây rừng, nhất là rừng gỗ lớn.
Giám đốc HTX Tân Mỹ (Phong Điền), ông Đỗ Đình Khang thông tin, do thiếu nguồn giống chất lượng, cùng tâm lý ham rẻ, người dân mua nguồn giống keo không rõ nguồn gốc, xuất xứ về trồng nên chất lượng cây không đảm bảo, phát triển kém, khả năng cho sản lượng thấp. Do nhu cầu giống cây trồng lâm nghiệp tăng cao, việc tự thu hái hạt giống để gieo tạo cây con vẫn còn xảy ra ở một số địa phương; một số lô giống, lô cây con được nhập từ các địa phương khác không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
Đến nay, cả tỉnh có rừng trồng với diện tích 85.445 ha, trong đó diện tích rừng trồng được kiểm soát về chất lượng giống là 66.534 ha (chiếm 78,0%), còn lại chưa được kiểm soát chất lượng giống (chiếm 22,0%). Cây giống chưa được kiểm soát chất lượng chủ yếu được nhập từ các tỉnh như Bình Định, Đồng Nai… và một phần từ các hộ gia đình, cá nhân SXKD giống nhỏ lẻ, tự cung tự cấp.
Vườn cây giống thân thiện môi trường của Công ty Vũ Minh
Chú trọng chất lượng giống
Nhằm đáp ứng nguồn giống cho rừng trồng, trên địa bàn tỉnh xây dựng 150 ha, sản xuất nguồn giống tạm thời với các loài cây keo lưỡi liềm, cây ngập nước, cây lâm sản ngoài gỗ phục vụ nhu cầu tạm thời; xây dựng mới và duy trì các vườn cung cấp hom (keo lai) tạo nguồn giống tốt phục vụ trồng rừng kinh tế. Các vườn cung cấp giống keo hom với diện tích khoảng 20 ha của các cơ sở SXKD giống lâm nghiệp sẽ được duy trì và phát triển. Các chuyên gia nghiên cứu tuyển chọn các loài chủ lực, cây bản địa để lấy hạt giống phục vụ gieo ươm trồng rừng.
Ngành lâm nghiệp chọn 10 vườn ươm có quy mô để đầu tư cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới thêm 3 vườn ươm, trong đó ưu tiên vườn ươm cây giống bản địa, cây con bằng phương pháp nuôi cấy mô và gieo ươm thân thiện môi trường (TTVMT) phù hợp với quy mô, năng lực và đáp ứng nhu cầu sản xuất, cung ứng giống rừng trồng.
Ngoài cơ sở nuôi cấy mô tại Công ty Tiền Phong với công suất 1,5 - 2 triệu cây/năm, để đáp ứng nhu cầu sử dụng giống chất lượng cao, dự kiến một cơ sở nuôi cấy mô tại Công ty CP Lâm nghiệp 1-5, công suất ước đạt khoảng 2 triệu cây giống/năm sẽ đưa vào hoạt động trong năm 2018. Đến năm 2025, các đơn vị sản xuất khoảng 10-15 triệu cây giống nuôi cấy mô và các cơ sở, cá nhân sản xuất khoảng 15 triệu giống keo hom chất lượng.
Thử nghiệm quy trình sản xuất giống thân thiện môi trường Được Dự án Mây Tre Keo bền vững-WWF (SBARP) hỗ trợ, năm 2017, Công ty TNHH MTV Vũ Minh hợp đồng với Trung tâm Khoa học và Sản xuất lâm nông nghiệp Quảng Ninh, tiếp nhận quy trình sản xuất giống lâm nghiệp thân thiện môi trường, xây dựng xưởng sản xuất cây giống lâm nghiệp tại thôn Tam Vị, xã Lộc Tiến (Phú Lộc). Đến nay, đã gieo ươm thử nghiệm thành công 500 ngàn cây giống keo lai dòng BV10, BV16, BV32, BV33. Tỷ lệ cây con gieo ươm sinh trưởng ổn định, tỷ lệ cây sống trên 90%, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng. Mô hình đang được Công ty Vũ Minh tiếp tục nhân rộng. |
Bài, ảnh: Hoàng Triều