Lúa hè thu đối diện khô hạn

Một số hồ thủy lợi trơ đáy

“Chỉ mới một tuần trước ruộng vẫn còn nước, vợ chồng tui tiếp tục nạo vét kênh mương, gia cố đê bao đưa nước vào đồng ruộng. Nhưng do nắng hạn gay gắt, kéo dài nên vài ngày gần đây đồng ruộng gần như khô cạn, khó đảm bảo sinh trưởng”, chị Cao Thị Tâm (thôn Trạch Phổ, Phong Điền) than thở trước 4 sào ruộng bị khô hạn nghiêm trọng.

Cán bộ, công nhân Công ty Thủy lợi tỉnh triển khai các biện pháp chống hạn

Nắng nóng liên tục kéo dài khiến hơn 10 ha lúa của HTX Trạch Phổ bị khô hạn. Nếu vài ngày tới không có mưa lớn thì diện tích lúa bị khô hạn tại HTX này và nhiều vùng lân cận có nguy cơ tăng cao dù mấy ngày nay, Công ty TNHH NN 1 TV Quản lý-Khai thác công trình thủy lợi tỉnh (Công ty Thủy lợi) phối hợp với HTX tiến hành lắp đặt ống nối từ hồ Môi (trong hệ thống liên hồ Mỹ Xuyên) để đưa nước chống hạn khẩn cấp cho đồng ruộng HTX Trạch Phổ và các vùng hạ lưu hồ Môi.

Tại huyện miền núi A Lưới, tình trạng nắng hạn càng đáng lo ngại hơn. Hầu hết các khe suối, mực nước các hồ chứa trên địa bàn huyện hiện nay đều xuống mức rất thấp. Một số hồ có dấu hiệu trơ đáy, bị xuống cấp không có khả năng chống hạn cho sản xuất nông nghiệp, nhất là cây lúa. Nếu trong 10 ngày tới không có mưa lớn thì gần như toàn bộ diện tích lúa trên địa bàn huyện A Lưới, với khoảng 800 ha có nguy cơ khô hạn.

Theo Phòng NN&PTNT A Lưới, trước mắt, Công ty Thủy lợi tỉnh phối hợp với các địa phương, ban ngành của huyện tổ chức hướng dẫn người dân nạo vét kênh mương, ao hồ thủy lợi đảm bảo phục vụ tưới. Các địa phương triển khai lắp đặt bơm dầu để đưa nước vào đồng ruộng. Biện pháp tối ưu hiện nay là yêu cầu người dân hạn chế tối đa sử dụng nguồn nước lãng phí để đảm bảo phục vụ tưới lúa khi khô hạn diễn ra gay gắt.

Ngoài các địa phương trên, nhiều diện tích lúa tại một số địa phương Tây-Nam Hương Trà và huyện Phong Điền, Khu 3 Phú Lộc… đang đối mặt với tình trạng nắng hạn gay gắt, có nguy cơ thiếu nước rất cao. Đáng chú ý là vùng Khu 3 Phú Lộc lâu nay không chủ động nguồn nước do chưa có các công trình hồ thủy lợi, trạm bơm, chủ yếu dựa vào nguồn nước mưa là chính. Dự báo nắng hạn kéo dài trong vòng một tuần thì tại vùng Khu 3 có khoảng 500 ha bị khô hạn, nguy cơ mất năng suất rất cao.

Ngăn mặn, giữ ngọt

Không chỉ khô hạn, tình trạng nhiễm mặn có nhiều khả năng xảy ra tại một số địa phương do mực nước trên các sông thường bị giảm xuống ở mức thấp. Nhiều địa phương ven biển, đầm phá thuộc các huyện: Phong Điền, Phú Vang, Quảng Điền, thị xã Hương Trà... thiếu nước ngọt gây khó khăn trong sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt đối với người dân do bị nhiễm mặn. Đến nay trên địa bàn tỉnh chỉ có duy nhất đập ngăn mặn giữ ngọt Thảo Long ở cuối sông Hương đã giải quyết tình trạng nhiễm mặn trên dòng sông lớn này; còn lại các sông khác thường đối mặt với nhiều nguy cơ bị xâm nhập mặn.

Người dân Trạch Phổ tham gia đấu nối ống bơm đưa nước vào ruộng

Ông Dương Đức Hoài Khánh, Giám đốc Công ty Thủy lợi tỉnh cho rằng, nếu để xảy ra tình trạng thiếu nước trong đồng ruộng thì lúa chậm phát triển và thời vụ sẽ kéo dài, không thể thu hoạch kịp thời trước mùa mưa lũ. Ngoài các biện pháp tăng cường chăm sóc, bón phân hợp lý, ngành nông nghiệp và các địa phương đang tập trung lo nước tưới nhằm đảm bảo lúa sinh trưởng tốt.

Theo ông Khánh, khi xảy ra tình trạng nắng hạn gay gắt sẽ đóng tất cả các cửa trên đập Thảo Long nhằm ngăn mặn giữ ngọt trên sông Hương. Công ty phối hợp với các địa phương tập trung tổ chức nạo vét hệ thống kênh mương, các hồ chứa nhỏ trên địa bàn tỉnh; sửa chữa và vận hành tất cả các trạm bơm điện và gắn các ống bơm nhằm chủ động, kịp thời đưa nước từ các sông, hồ chứa vào tưới. Công ty phối hợp với ngành điện có biện pháp ưu tiên cung cấp điện kịp thời phòng chống hạn cho lúa; phối hợp với thị xã Hương Trà và huyện Quảng Điền, điều tiết nước trên các tuyến đê ven phá nhằm đảm bảo ngăn mặn giữ ngọt trên các sông.

Trong các cuộc họp bàn về sản xuất nông nghiệp, UBND tỉnh cũng đã yêu cầu Sở NN&PTNT phối hợp với ban quản lý các công trình thuỷ điện, thuỷ lợi, các ban ngành liên quan có biện pháp tích nước, xả nước hợp lý nhằm đảm bảo phục vụ sản xuất nông nghiệp. Nếu mực nước trên các sông xuống thấp, các nhà máy thuỷ điện cần kịp thời tổ chức xả nước để cùng với Công ty Thủy lợi đảm bảo nguồn tưới cho sản xuất vụ hè thu.

Bài, ảnh: HOÀNG TRIỀU