Sau những
hàng cây ngân hạnh
Những thửa ruộng thâm thấp xanh. Những mảnh vườn được dựng, lợp bằng khung sắt, nilon và tất cả đều yên ả lắm khi xe đưa chúng tôi từ sân bay Incheon vào trung tâm thành phố. Nhưng ngay cả Seoul cũng thế, đâu có gì là náo nhiệt trong những ngả đường êm rộng. Tôi cũng đã nghĩ về một lời chào khi mưa ghé một chút lắc rắc trên vai lữ khách lúc bước vào cung điện Kyeongbokgung.
Không biết do khoảng sân phóng khoáng gió hay vì màu xanh chủ đạo trên hệ thống mái của Kyeongbokgung mà trời có một chút se lạnh. Nhưng chính điều đó đã lấy đi chút ngái ngủ của người vừa xuống sân bay, chông chênh với múi giờ chênh lệch 2 tiếng và gần như chẳng ngủ được chút nào trong suốt chuyến bay. Không thấy nhiều cây xanh như trong khuôn viên Đại nội - Huế, nên tôi đã nghĩ về một sự uy nghi khác đã xa lắm của triều đại Joseon mà tên gọi của cung điện mang hàm nghĩa về một sự ban phước từ thiên nhiên. Chiều cao của Geunjeongjeon - điện chính của Cung điện, những khoảng trống hiện vật nhưng cũng có thể vì hệ mái hai tầng theo kiểu chồng diêm của điện chính, cả ở cổng Gwanghwamun và màu sắc của kiến trúc đã mang đến một cảm giác lạnh vắng. Nhưng điều đó cũng có thể vì tôi đã quá quen với kiến trúc màu vàng son của triều Nguyễn, nơi mình đang sống.
Không thấy núi Bugaksan và núi Namsan, chắc vì không có đủ thời gian, cũng vì không có ai nhắc gì về điều này nhưng có lẽ, những tòa nhà lắm tầng đã làm khuất lấp tầm nhìn về hai ngọn núi bao quanh cung điện. Sự hiện diện của kiến trúc hiện đại ngay bên cạnh kiến trúc truyền thống không phải là sự lấn át mà chứa đựng một thông điệp rõ ràng về phát triển và bảo tồn điều mà tôi tin chắc là không dễ được chấp nhận ở các vùng có di sản khác.
Nhưng Gyeongju thì khác. Màu xanh của những hàng cây dọc phố, những mái nhà thấp thoải tản mát trong các vườn cây, những khu nhà với độ cao vừa phải lại là sự lặng lẽ khiêm nhường khác của một cố đô - nơi phát tích của vương triều Silla và cũng là kinh đô của nhà nước này từ năm 57 trước Công nguyên. Tôi, thú thật cứ nghĩ về một nhịp thở trầm tĩnh trong suốt thời gian lưu trú có phần vội vã của mình ở nơi này. Thành phố trông có vẻ nhỏ nhắn với chừng 280.000 dân đã tích hợp trong mình một phong cách thuần nhất về lề lối và sự tương đồng ở màu sắc, kiểu dáng, mái ngói cổ trên hầu hết các công trình kiến trúc, từ nhà ở đến cửa hàng hay các trung tâm mua sắm.
Dễ chịu nhất là tôi đã gặp sen ở Gyeongju, trong mảnh ao nhỏ nhoi phía sau nhà hàng ở buổi ăn trưa mà đích thân ông Phó thị trưởng mới vừa nhậm chức chờ đợi; trong thửa ruộng không mấy rộng trên con đường dẫn vào làng Yangdong. Bên cạnh những đài sen già đang nuôi nấng đám hạt nâu là những bông sen cuối mùa màu hồng nhạt. Trông chúng cũng hân hoan không kém màu hoa của bách nhật hồng - một tên gọi khác của tường vi hay tử vi theo cách gọi của Huế - được trồng xen và thấp thoáng dưới những tán ngân hạnh mà chúng tôi nhìn thấy ở các thành phố mình qua.
Nếu có thể nói về sự thanh thản, tôi nghĩ chắc chắn đó là Mungyeong – thành phố thuộc tỉnh Gyeongsangbuk, nằm chủ yếu trên dãy núi Sobaek. Đây cũng là nơi có làng gốm truyền thống và lễ hội gốm sứ nổi tiếng Mungyeong Chasabal được tổ chức thường niên vào tháng 5. Nhưng điều làm tôi thấy mình bị quyến rũ không chỉ là màu men lạ lẫm trên các cá thể gốm cũ mới, hay kiểu lò nung khá đặc biệt trong quy trình sản xuất đồ gốm gia truyền mà là ở những con suối như còn ban sơ chảy giữa cỏ và đá, ngay trong lòng thành phố, trên tuyến đường di chuyển đến ngôi chùa cổ có tên là Bongam. May mắn nhất là chúng tôi cũng được chính Phó thị trưởng của Mungyeong - ngài Kwon KiSup - kết nối để có thể đến thăm ngôi chùa hơn 1.200 năm tuổi, khá “kén” khách khi các nhà sư vừa kết thúc một khóa trường tu đến mấy tháng. Trong bữa cơm tối khi cơn mưa dùng dằng ngoài hiên, Thị trưởng thành phố - ngài Ko Yun Hwan - đã chia sẻ với chúng tôi về nền nông nghiệp xanh và các chính sách bảo vệ môi trường mà Mungyeong vẫn tiếp tục theo đuổi trên địa bàn rộng hơn 1,5 lần so với Seoul, nhưng chỉ có trên 75.000 dân.
Những con đường chỉ đông và có thể di chuyển chậm hơn chút ít vào cuối ngày trong giờ tan tầm; màu ấm của bách nhật hồng thấp thoáng phía sau các ngả đường từ đô thị đến vùng nông thôn; những cánh rừng xanh ngắt phía trên các cao tốc mịn màng có lẽ cũng là một ghi nhận khác của chúng tôi khi “checkin” Seoul và một số tỉnh thành khác của Hàn Quốc. Hệ thống giao thông công cộng với xe buýt, tàu điện ngầm và tàu điện trên cao đã góp phần đáng kể vào vấn đề giao thông của người dân. Hiếm hoi lắm chúng tôi mới bắt gặp một chiếc xe máy. Những chiếc ô tô không hề lầm lụi bụi ngay cả khi chạy trên đường trường. Người đàn ông cúi xuống nhặt cọng rác ở trạm xăng vắng vẻ trên tuyến cao tốc từ Dague đến Gyeongju. Những hình ảnh không lời đã chuyển tải thông điệp trong từng việc làm cụ thể cho môi trường xanh, sạch.
Đến Hàn Quốc sớm hơn mùa thu vài ngày nên chúng tôi không có dịp hội ngộ mùa lá phong đỏ và những lối đi vàng rực lá ngân hạnh trên các ngả đường. Trả lời câu hỏi vì sao cây ngân hạnh lại được trồng nhiều đến thế và gần như là một loài cây chiếm vị thế chủ đạo ở rất nhiều tuyến đường, tôi đã được giải thích, rằng ngân hạnh là loại thân gỗ ít bị mối mọt và có độ bền cao, lại có tán dầy, xanh và có nhiều đóng góp cho môi trường và cảnh quan nữa.
Phó Thị trưởng TP Gyeongju tiếp đón Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà Báo Việt Nam Hồ Quang Lợi
Câu trả lời có vẻ đơn giản, nhưng đó chắc hẳn là một lựa chọn kỹ càng. Phía sau những hàng cây ngân hạnh, là một đất nước đang trỗi dậy với kiến trúc cao tầng được quy hoạch trong một chỉnh thể, bao gồm các tòa nhà công sở, trung tâm mua sắm, chung cư, các khu dân cư độc lập, các khu văn hóa công cộng…và là một dòng chảy của sự phát triển như là điều không thể khác.
Nội dung: HOÀNG MAI
Thiết kế: QUANG THIỀU