Cán bộ dân số thị xã Hương Trà thẩm định mô hình không sinh con thứ 3 ở thôn 1, xã Hồng Tiến
Theo lời chị Lê Thị Hằng, cán bộ chuyên trách dân số xã Hồng Tiến, từ năm 2007, khi các địa phương hưởng ứng xây dựng mô hình thôn, làng không sinh con thứ 3, thôn 1 tích cực làm theo. Ban đầu “mệnh lệnh" trên đưa về, ban chỉ đạo thôn tổ chức họp dân để cam kết. Lúc ấy, có ý kiến vào ra. Nếu cấm đẻ làm sao có người lên nương rẫy lao động... Nhiều lần bàn bạc, hỏi ý kiến, người có uy tín trong khu vực nên phát động xây dựng thôn không sinh con thứ 3 hay không và cam kết của các gia đình như thế nào trong việc vận động con cháu thực hiện.
Sau một thời gian quán triệt, vận động, tất cả người dân thôn 1 cam kết không sinh con thứ 3. Bản cam kết ghi rất rõ: “Mỗi cặp chỉ sinh từ 1 đến 2 con, dù trai hay gái. Nếu ai vi phạm sẽ kiểm điểm trước dân và bị phạt thóc, không ưu tiên vay vốn sản xuất kinh doanh, không được miễn giảm các khoản về lao động công ích....Từ dạo ấy, những việc như đám cưới, lễ hội, họp thôn, xóm..., người có uy tín ở địa phương đều khuyên bảo con cháu giữ đúng cam kết với thôn. Chuyện này vừa ích nước, lợi dân mà các gia đình cũng không “mất mặt” với thôn, với xã.
Chị Hoàng Thị Tươi, 41 tuổi ở thôn 1 này sinh hai con. Đứa lớn nay học lớp 8 và đứa nhỏ đang ở lớp 5. Nhiều năm nay, vợ chồng chị không bao giờ nghĩ đến việc sinh thêm con, dẫu đã có cuộc sống ổn định. Ý thức ấy bắt đầu từ hai lý do, một là chị không làm trái cam kết không sinh con thứ 3 với thôn, xã; hai là, từ bài học nỗi khổ đông con của những thế hệ đi trước, như chính bố mẹ chị từng phải sống cảnh kham khổ, vất vả nuôi nhiều con.
Theo giới thiệu cán bộ Trạm Y tế Hồng Tiến, chúng tôi ghé thăm nhiều gia đình được xem có "thương hiệu nghèo" trước đây ở địa phương. Khi thôn, xã phát động cam kết không sinh con thứ 3, họ đều lắc đầu giữ quan niệm "Trời sinh voi sinh cỏ", "Chuyện sinh đẻ trời cho"... Chính công tác tuyên truyền vận động ban chỉ đạo thôn, người uy tín trong khu vực, họ đã có ý thức giữ cam kết. Nhiều trường hợp đăng ký triệt sản khi ở mức sinh 1-2 con. Điển hình như gia đình chị Hồ Thị Nguyệt chỉ sinh một cháu. Trò chuyện với chúng tôi, chị Nguyệt nói: "Vợ chồng tôi quyết định sinh 1 cháu để nuôi dạy và lo cho nó đầy đủ hơn. Nếu sinh nhiều bây giờ lo không nổi".
"Ở thôn 1, xã Hồng Tiến có bao nhiêu trường hợp không sinh con thứ 3". Tôi hỏi. Cán bộ chuyên trách dân số xã hiểu ý, nói ngay: “Hơn 50 hộ, nhưng tất cả đều được quán triệt, cam kết thực hiện tốt chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình. Điều ấy được chứng minh qua hơn 10 năm nay, thôn này không có người sinh con thứ 3".
Bác sĩ Ngô Văn Vinh, Trưởng phòng Dân số, Trung tâm Y tế thị xã Hương Trà có biết: “Thôn 1, xã Hồng Tiến vào năm 2012 được UBND tỉnh thưởng 50 triệu đồng với thành tích cụm dân cư 5 năm liền không có người sinh con thứ 3. Năm 2016, thôn này tiếp tục được UBND tỉnh thưởng 20 triệu đồng với thành tích 3 năm liền không có người sinh con thứ 3. Hai năm gần đây, thôn vẫn giữ thành tích trên.
Bác sĩ Ngô Văn Vinh cũng chia sẻ thêm, câu chuyện dân số ở thôn 1, xã Hồng Tiến khá ấn tượng. Nhiều người nể phục là ở thôn nghèo, dân trí chưa cao, cuộc sống chưa giàu nhưng đã nhận thức tiến bộ. Họ đã xóa tư tưởng đông con hơn đông của; trời sinh voi sinh cỏ... mà nhiều nơi vẫn còn ăn sâu vào tiềm thức.
Bài, ảnh: MINH PHÁI