Chụp ảnh lưu niệm tại chương trình

Chương trình có sự tham gia của Ủy viên Trung ương, Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Phạm Hồng Hà cùng lãnh đạo bộ, ngành Trung ương. Về phía tỉnh có ông Phan Ngọc Thọ, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh cùng đội ngũ kiến trúc sư trong và ngoài tỉnh tham dự.

Thách thức

Hội thảo tập trung thảo luận 3 nội dung chính: Nhìn nhận thực tiễn lý luận và phê bình kiến trúc qua các giai đoạn; xác định những vấn đề cơ bản của khoa học lý luận phê bình; định hướng phát triển kiến trúc ở nước ta. Song song với đó là hoạt động tập hợp những ý kiến của cộng đồng xã hội về kiến trúc và KTS.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng phát biểu tại chương trình

Một thực tế được các đại biểu tham dự nhìn nhận khá thống nhất là kiến trúc Việt Nam đã có bước phát triển đột phá, không chỉ về quy mô mà cả về chất lượng. Mạng lưới đô thị quốc gia đã hình thành, làm nền tảng và động lực cho phát triển kinh tế - xã hội. Kiến trúc không chỉ tạo cơ sở vật chất, góp phần cải thiện diện mạo của đất nước, điều kiện sống của Nhân dân ở thành thị và nông thôn, mà quan trọng hơn là góp phần xây dựng, đổi mới nếp sống, lối sống và môi trường sống của Nhân dân.

Theo KTS Nguyễn Tấn Vạn, Chủ tịch Hội KTS Việt Nam, bước vào hội nhập quốc tế, kiến trúc Việt Nam vừa tiếp nhận những thành tựu và kinh nghiệm của kiến trúc thế giới, vừa bị tác động theo xu hướng quốc tế hóa. Kiến trúc nông thôn đang bị biến dạng, nhiều giá trị truyền thống bị phá vỡ; bức tranh kiến trúc đô thị ngổn ngang, tự phát, thiếu sự quản lý. Tuy những năm gần đây, các KTS Việt Nam đã bước đầu thành công và giành nhiều giải thưởng kiến trúc quốc tế có giá trị trong sáng tác theo các xu hướng của thời đại như kiến trúc xanh, phát triển bền vững, kiến trúc vì hạnh phúc, kiến trúc vì cộng đồng… nhưng như thế là chưa đủ.

Cuộc cách mạng 4.0 đã đến, đang thay đổi nếp suy nghĩ, quy trình thiết kế, phương pháp tiếp cận và nội dung thiết kế kiến trúc. Để hòa nhập cùng nhân loại, chỉ còn một con đường là học, đào tạo liên tục, thường xuyên. Ngoài yêu cầu về năng lực ứng dụng công nghệ, KTS Việt Nam đang đứng trước thử thách và đòi hỏi nâng cao năng lực sáng tạo, ý tưởng sáng tạo để kiến trúc Việt Nam không bị đồng hóa, quốc tế hóa, điển hình hóa, để bản sắc văn hóa của dân tộc Việt Nam được đọng lại trong tác phẩm kiến trúc.

Các đại biểu tham quan các công trình kiến trúc tiêu biểu

Đầu tư cho công tác lý luận phê bình kiến trúc

Cùng với nhiều tỉnh thành khác, Thừa Thiên Huế cũng đang chịu những áp lực không nhỏ từ xu thế đô thị hóa, toàn cầu hóa và kinh tế thị trường. Với những ưu thế đặc thù của một đô thị gắn liền với di sản, việc phát triển gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị về kiến trúc cảnh quan trở nên khẩn cấp.

Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ cho biết, Thừa Thiên Huế đang đi tìm lời giải cho việc định hình xu hướng kiến trúc đặc trưng của địa phương và xu hướng kiến trúc cụ thể đối với một số không gian đặc thù. Muốn làm được điều này ngoài sự quyết liệt của chính quyền địa phương trong công tác quản lý Nhà nước cũng cần sự tham gia hỗ trợ đồng bộ, hiệu quả từ các cơ quan trung ương, truyền thông, báo chí. Nhất là sự hỗ trợ bằng kinh nghiệm, trí tuệ, sự sáng tạo của đội ngũ KTS giúp Thừa Thiên Huế phát triển đúng hướng

Đại biểu góp ý tại hội thảo

Tại hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng lý luận, phê bình kiến trúc có vai trò, tầm quan trọng rất lớn với sứ mệnh đi trước, mở đường đối với các hoạt động kiến trúc, xây dựng đội ngũ kiến trúc sư và rộng hơn là làm dày thêm kho tàng tri thức của con người. Tuy nhiên, lý luận kiến trúc hiện nay vừa thiếu cơ bản, vừa không theo kịp thực tiễn phát triển kiến trúc. Còn phê bình theo đúng khái niệm đối với văn học và nghệ thuật mới chỉ đang hình thành..

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà chỉ rõ, yêu cầu phát triển và hội nhập của đất nước đã đặt ra cho kiến trúc Việt Nam những yêu cầu mới, như: Thể hiện rõ yếu tố bản sắc văn hoá, kế thừa, phát huy những giá trị kiến trúc truyền thống, tiếp thu tinh hoa kiến trúc thế giới để bảo đảm sự thống nhất trong đa dạng của sáng tác kiến trúc. Bồi đắp, làm rõ thêm và khẳng định những đặc trưng của kiến trúc Việt nam. Đáp ứng các yêu cầu về tiết kiệm năng lượng, biến đổi khí hậu, bảo vệ và hòa nhập môi trường sinh thái trong xây dựng. Đây cũng chính là yêu cầu đối với lý luận, phê bình kiến trúc, lý luận phải giải quyết, định hướng nó một cách kịp thời và đúng đắn.

Vấn đề quan trọng là cần phải tổ hợp các giải pháp vào trong một chiến lược hay chương trình hay kế hoạch có tính pháp lý để tổ chức thực hiện. Đây là trách nhiệm của nhiều cấp, nhiều giới, trong đó, trước hết là trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, Hội Kiến trúc sư và các kiến trúc sư. Thời gian vừa qua, các cơ quan quản lý cũng đã làm một số việc liên quan đến công tác lý luận, phê bình kiến trúc, tuy nhiên chưa được nhiều, chưa bài bản, tổng thể

Bộ trưởng khẳng định, đây là một trong những trách nhiệm của cơ quan quản lý, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với Hội Kiến trúc sư Việt Nam và các cơ quan liên quan khác để có được một kế hoạch tổng thể về phát triển công tác lý luận, phê bình kiến trúc trong thời gian tới.

Bài, ảnh: Hoàng Loan