Hoạt động ngoại khóa cho học sinh luôn được thầy Nam quan tâm
Thời đó, để khắc phục hậu quả chiến tranh và xây dựng quê hương, toàn quốc phát động tinh thần “thắt lưng buộc bụng”, tiêu chuẩn giáo viên hàng tháng là 2kg gạo và 11kg sắn; học sinh đa số là con nhà nghèo nên đến trường cơm không đủ no, áo không đủ ấm, có nhiều học sinh chỉ nhỏ hơn thầy giáo vài tuổi… Tuy nhiên trong khốn khó lại có niềm vui riêng. Thầy Nam hồi tưởng: Người vùng bản luôn xem thầy cô giáo như người thân trong gia đình, ngoài giờ lên lớp giáo viên lại đi “tấp dạt”. Kể đến đây thầy cười và giải thích: “Tấp dạt” với giáo viên người Kinh lúc bấy giờ có nghĩa là đến nhà dân để cùng làm, cùng ăn, cùng tìm cách phát triển kinh tế. Đó chính là sợi dây để gắn kết chúng tôi với mảnh đất này.
Năm 1984, sau 5 năm phấn đấu với nhiều thành tích cao, thầy Nam đủ điều kiện thuyên chuyển công tác về những địa phương ít khó khăn hơn. Nhưng, phần có nhiều tình cảm với người dân nơi đây, phần bén duyên với cô giáo mầm non có chung hoàn cảnh nên thầy Nam quyết định ở lại với A Lưới. Năm 1994, thầy được bổ nhiệm làm Phó Hiệu trưởng Trường THCS Sơn Thủy, đến nay thầy đã được thuyên chuyển làm quản lý nhiều trường học khác nhau ở A Lưới. Dù ở cương vị nào, quản lý ngôi trường nào, thầy cũng luôn nhắc nhở mình muốn làm tốt chuyên môn phải hiểu được tâm tư của đồng nghiệp, tâm lý của học sinh và phụ huynh để hòa mình với nơi công tác.
Thầy giáo Thái Nam hiện là Hiệu trưởng Trường THCS Quang Trung và thời gian quản lý chỉ còn rất ít, nhưng thầy khẳng định: “Còn được cống hiến ngày nào thì tôi vẫn nguyện đem hết sức để xây dựng môi trường giáo dục ngày một tốt hơn”. Thầy “bật mí”, năm 2015 nhận quyết định thuyên chuyển, nhưng Quang Trung với mình là sự trở về. Trước đó, từ năm 2000 - 2005, thầy đã là hiệu trưởng ở đây khi Quang Trung còn mang tên Trường THCS Hồng Quảng.
Dù ngày trở về, Trường THCS Quang Trung đã là cơ sở giáo dục đạt chuẩn quốc gia, nhưng với thầy Nam, vẫn còn nhiều việc phải làm. Nằm trên địa bàn xã Hồng Quảng, 100% học sinh của trường là con em đồng bào dân tộc thiểu số. Trong đó, 88% các em thuộc hộ nghèo, cận nghèo; đa số phụ huynh còn bận bịu mưu sinh, nhiều người phải đi xa làm ăn mới đảm bảo kinh tế cho gia đình nên không có sự quan tâm thấu đáo đến việc học hành của con cái. Tình trạng học sinh chểnh mảng việc học, ứng xử thiếu lễ độ còn nhiều dẫn đến chất lượng đào tạo chưa cao.
Với tư cách là người đứng đầu, thầy Nam nêu rõ quan điểm, để duy trì và nâng cao danh hiệu trường chuẩn, bên cạnh việc tập trung nâng cao chất lượng dạy học cần chấn chỉnh lại tác phong đạo đức của học sinh và vận động các em đến trường chuyên cần. Thầy cùng Ban giám hiệu nhà trường phối hợp với chính quyền địa phương và liên kết với gia đình cùng chung tay giáo dục học sinh để đưa chất lượng dạy và học ở trường thực sự xứng tầm là trường đạt chuẩn.
Thành tích của Trường THCS Quang Trung là vậy, song điều thầy Nam tự hào nhất là những năm tháng xây dựng Trường THCS Lê Lợi, ở thị trấn A Lưới. Là Hiệu trưởng đầu tiên của ngôi trường được ngành giáo dục địa phương đặt mục tiêu phấn đấu trở thành mô hình thu nhỏ của Nguyễn Tri Phương ở TP. Huế. Yêu cầu môi trường giáo dục ở đây chất lượng phải cao, nhưng cơ sở vật chất ban đầu không khác những đơn vị khác, chỉ 8 phòng học cấp 4 nằm giữa khu đất với nhiều hố bom còn sót lại sau chiến tranh.
Để đạt được mục tiêu, nhà trường phải vừa tập trung đầu tư chất lượng, thầy hiệu trưởng vừa tích cực huy động cán bộ giáo viên, phụ huynh góp công lao động san lấp mặt bằng xây dựng thành sân chơi, bãi tập, khu vườn thực hành cho học sinh... Đồng thời, thầy tham mưu với chính quyền địa phương đầu tư cơ sở vật chất phù hợp với môi trường chất lượng cao. Cùng với đó, trường kết nghĩa với Trường THCS Nguyễn Tri Phương (TP. Huế) tổ chức những buổi giao lưu, dự giờ nhằm tạo điều kiện cho giáo viên, học sinh trao đổi kinh nghiệm, nâng cao chất lượng dạy và học. Với cách làm này, Trường THCS Lê Lợi khẳng định được chất lượng sau đó không lâu, từ năm học 2008 - 2009 đã có học sinh đạt giải 3 cấp quốc gia môn giải toán trên mạng. Từ đó đến nay, năm nào trường cũng có học sinh đạt giải học sinh giỏi các cấp và nhiều học sinh đậu vào Trường THPT chuyên Quốc Học Huế.
Thầy Trần Duy Nguyên, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện A Lưới chia sẻ: Gắn bó với mảnh đất A Lưới từ những ngày đầu khó khăn nhất, trên cương vị công tác nào, thầy Thái Nam đều là người mẫu mực để mỗi thầy cô giáo noi theo. Vượt lên khó khăn, vất vả, từ những ngày đầu thầy nỗ lực học nói tiếng địa phương để giao tiếp với học sinh. Hàng ngày, thầy dậy sớm đến từng nhà chở các em tới trường, nhất là vào mùa mưa, mùa gặt hay sau Tết, học sinh bỏ học nhiều… Ai có ở trong cuộc mới biết hết cái cực nhọc chuyện dạy chữ ở vùng cao này. Thầy Nam là một trong nhiều thầy cô ở miền xuôi lên cống hiến sức mình giúp đỡ học sinh người đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng biên thùy có cái chữ để vững bước vào tương lai.
Cuối năm nay, thầy Thái Nam đến tuổi nghỉ hưu, không chỉ mãn nguyện với nghề, mà tự hào hơn cả là 3 người con của thầy đều là những học sinh ưu tú của huyện. Con trai đầu Thái Đặng Nhật Quang, sinh năm 1985 là học sinh ở A Lưới đầu tiên thi đỗ vào Trường THPT chuyên Quốc Học Huế, hai người con sau cũng noi gương anh, giờ đây họ đều đã trưởng thành và đang là những cán bộ trẻ phục vụ quê hương A Lưới.
Bài, ảnh: BÁ TRÍ