Hội thi gia đình hạnh phúc do Sở Văn hóa và Thể thao tổ chức

Âm ỉ

Ngày chị XT. (thị xã Hương Thủy), một cô gái thôn quê sánh duyên với anh cán bộ ngân hàng ở thành phố, ai cũng trầm trồ khen ngợi trai tài gái sắc. Vậy mà, sau ngày kết hôn không lâu, chị T. trở thành nạn nhân của những trận đòn roi. Dẫu tự chủ về kinh tế với shop quần áo, nhưng chị T. vẫn bị chồng đối xử như người ăn bám, trở thành ô sin cho gia đình. Không chỉ bị chồng coi khinh, ghẻ lạnh, chị là nơi để anh “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay” mỗi khi không vừa ý. Không ít lần chị tủi hổ khi để khách hàng chứng kiến cảnh chị bị chồng thẳng tay đánh đập tại cửa hàng. Chưa kể, chị thường xuyên bị bạo lực tình dục khi người chồng có tư tưởng lệch lạc.

Nhiều lần, chị T. muốn ly hôn nhưng nghĩ đến hai đứa con nhỏ cần sự chăm sóc của mẹ, đành cắn răng. 10 năm sống trong dày vò cả tinh thần lẫn thể xác, năm ngoái, chị T. dứt áo ra đi sau khi hoàn tất thủ tục ly dị. “Người ta buồn khi ly hôn, còn tôi cảm giác như được giải phóng. Được sống tự do không đòn roi, không bị dày vò, tôi mới thấy quãng thời gian lấy chồng như địa ngục”, chị T. trải lòng. 

Có những vụ BLGĐ khác ở mức độ nghiêm trọng hơn. Cuối năm 2017, một vụ án xảy ra tại xã Hương Giang, huyện Nam Đông khiến nhiều người bàng hoàng. Vì ghen tuông, nghi ngờ vợ mình là chị L. có quan hệ tình cảm với người khác, H. đã siết cổ giết chết chị L., sau đó treo cổ tự sát. Đáng tiếc là, cả hai vợ chồng anh H., chị L. đều là giáo viên.

Thống kê trong giai đoạn 2008-2018, công an các cấp khởi tố 34 vụ, 38 đối tượng liên quan đến BLGĐ; trong đó, tập trung hầu hết ở các hành vi: cố ý gây thương tích, giết người. Thống kê cũng cho thấy, các vụ BLGĐ nghiêm trọng có xu hướng giảm, nếu năm 2010 xảy ra 425 vụ thì đến năm 2018 chỉ xảy ra 353 vụ. Đây chủ yếu là các vụ việc gây bức xúc, có sự vào cuộc của chính quyền địa phương và lực lượng công an, còn những vụ việc nhỏ, lẻ rất khó kiểm soát, hoặc các hình thức bạo lực về tinh thần, kinh tế, tình dục là vấn đề tế nhị, khó nắm bắt.

Thay đổi định kiến giới

Ông Nguyễn Thiên Bình, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao cho rằng, cộng đồng người dân còn tồn tại nhiều định kiến giới, chưa nhận thức đúng về bình đẳng giới; nhiều nam giới cho rằng, bạo lực là “đặc quyền” của đàn ông; tình trạng thất nghiệp, không có việc làm ổn định, thu nhập thấp dẫn đến mâu thuẫn trong gia đình; sự gia tăng các tệ nạn xã hội như mại dâm, cờ bạc, ma túy, sử dụng rượu, bia, ngoại tình… là những nguyên nhân gây BLGĐ.

Một trong những nguyên nhân làm tình trạng BLGĐ khó chuyển biến là do sự phản kháng của chính người bị bạo lực, xã hội, cơ quan, tổ chức chính trị xã hội vẫn còn thiếu quyết liệt, vẫn nặng tư tưởng “mỗi nhà mỗi cảnh”, “đèn nhà ai nấy rạng” nên không kịp thời tố giác các hành vi vi phạm, can thiệp để bảo vệ quyền, lợi ích của người bị bạo lực.

Theo bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện A Lưới, dù BLGĐ có chiều hướng giảm ở A Lưới, không có các vụ việc nổi cộm nhưng vẫn đang âm ỉ trong nhiều gia đình. Khó nhất trong công tác phòng chống BLGĐ là người phụ nữ không lên tiếng nên các CLB phòng chống BLGĐ, các tổ hòa giải khó tư vấn, can thiệp.

Bà Thêm cho rằng, để ngăn chặn BLGĐ, công tác tuyên truyền cần được chuyên sâu để thay đổi nhận thức về bình đẳng giới, để mọi người hiểu và tự điều chỉnh hành vi, tránh vi phạm pháp luật. Việc công nhận gia đình văn hóa cần được siết chặt hơn, nếu gia đình nào còn xảy ra BLGĐ thì không được công nhận để tạo nên áp lực từ phía cộng đồng đối với người gây ra bạo lực.

Theo ông Bình, cùng với việc xử lý nghiêm để răn đe các hành vi vi phạm, ngăn chặn các tệ nạn rượu chè, cờ bạc, việc triển khai có hiệu quả bộ quy tắc ứng xử gia đình mà Thừa Thiên Huế là một trong những địa phương làm thí điểm là một giải pháp khả thi để ngăn chặn BLGĐ. Công tác tuyên truyền, vận động cần được đổi mới, không chỉ dựa vào các CLB, các buổi sinh hoạt truyền thống như hiện nay mà phối hợp với ngành giáo dục tổ chức các hoạt động trong trường học để qua học sinh, giáo viên đưa công tác phòng chống BLGĐ đến từng hộ dân. Ngoài ra, có thể xây dựng các video clip phòng, chống BLGĐ phát trên hệ thống các màn hình led quảng cáo nơi công cộng…

Bài, ảnh: Minh Hiền