Ông Nguyễn Viết Dũng, Giám đốc BHXH tỉnh

Dịch COVID-19 đã đẩy nhiều doanh nghiệp và người lao động lâm vào hoàn cảnh khó khăn. Trao đổi với Thừa Thiên Huế Cuối tuần xung quanh những giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động, ông Nguyễn Viết Dũng, Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh cho biết:

Thừa Thiên Huế hiện có 2.520 doanh nghiệp tham gia BHXH. Số người tham gia BHXH bắt buộc giảm 1.349 người so với tháng trước. Nguyên nhân chủ yếu là do giảm lao động tại các doanh nghiệp kinh doanh ở các lĩnh vực khách sạn, vận tải; các doanh nghiệp ở lĩnh vực may mặc và một số trường mầm non tư thục giảm lao động, tạm thời cho lao động ngừng việc do ảnh hưởng của dịch COVID – 19.

Ông có thể cho biết tình hình doanh nghiệp nợ BHXH trong thời gian qua?

Tiền lương bị cắt giảm, một bộ phận lao động không có việc làm, không có thu nhập nên không nộp BHXH. Công tác trích nộp quỹ BHXH do thế bị ảnh hưởng. 3 tháng đầu năm 2020, ngành BHXH thu BHXH được 702.118 triệu đồng, đạt tỷ lệ 21,71% so với kế hoạch BHXH Việt Nam giao. Tổng số tiền nợ của các đơn vị là 183.945 triệu đồng, tăng 20.360 triệu đồng so với tháng trước. Điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của người lao động.

Dự báo, số lao động bị ảnh hưởng từ 35 - 45%, tương đương 40.000 đến 50.000 lao động. Còn ở khu vực tự do thì chưa thể tính do lượng lao động khá lớn. Mỗi khi sản xuất kinh doanh bị đình đốn, thu nhập của người dân giảm sút, chắc hẳn sẽ gặp khó khăn trong việc tham gia BHXH tự nguyện và  BHYT, ảnh hưởng trực tiếp đến an sinh xã hội trong toàn tỉnh.

Những doanh nghiệp gặp khó khăn do dịch COVID-19 sẽ được hỗ trợ như thế nào trong lĩnh vực BHXH, thưa ông?

BHXH tỉnh đã chủ động phối hợp với Sở Lao động Thương binh và Xã hội, Sở Tài chính ban hành hướng dẫn về việc tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Cụ thể, những doanh nghiệp có số lao động thuộc diện tham gia BHXH phải tạm thời nghỉ việc từ 50% trở lên hoặc bị thiệt hại trên 50% tổng giá trị tài sản (không kể giá trị tài sản là đất) do dịch COVID-19 gây ra sẽ được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất từ khi có văn bản đề nghị đến hết tháng 6/2020 và lâu hơn nếu dịch bệnh vẫn chưa chấm dứt.

Trong thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, nếu người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí và tử tuất hoặc chấm dứt hợp đồng lao động thì người lao động và người sử dụng lao động thực hiện đóng bù cho thời gian tạm dừng đóng để đảm bảo giải quyết đầy đủ chế độ cho người lao động.

Những lao động nghỉ việc, BHXH tỉnh kịp thời chốt sổ BHXH theo quy định, để người lao động chuyển hồ sơ đến Trung tâm Dịch vụ việc làm thuộc Sở Lao động Thương binh Xã hội ra quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp. BHXH tỉnh sẽ tiếp nhận và chi trả trợ cấp.

Lao động đăng ký hồ sơ hỗ trợ thất nghiệp

Tình trạng lao động nhận trợ cấp thất nghiệp trên địa bàn trong thời điểm này ra sao, thưa ông?

Dịch COVID -19 khiến nhiều doanh nghiệp lao đao, làm tăng tỷ lệ người lao động thất nghiệp. Trong quý I năm 2020, số người được chi trả chế độ trợ cấp thất nghiệp ước thực hiện là 378.178 người, tăng khoảng 9,11% so với cùng kỳ năm 2019 (346.582 người), với số tiền được chi trả ước thực hiện là 2.119 tỷ đồng. Nguyên nhân nhiều trường hợp nghỉ việc do mất việc làm và đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Chỉ tính riêng trong tháng 3/2020, số người hưởng các chế độ BHXH hàng tháng giảm 20% so với tháng trước. Số người hưởng trợ cấp 1 lần tăng 20% so với tháng trước. Đối tượng hưởng trợ cấp thất nghiệp tăng 146% so với tháng trước và tăng 37% so với cùng kỳ năm trước.

Lợi dụng tình hình người lao động gặp khó khăn trong mùa dịch COVID-19, nhiều đối tượng giả danh BHXH ở các tỉnh phía Nam thu mua sổ BHXH trên mạng xã hội. Ở Thừa Thiên Huế có xảy ra tình trạng này không?

Hiện, BHXH tỉnh chưa nhận được thông tin về các cá nhân, đối tượng mạo danh cơ quan BHXH tỉnh để thu gom sổ BHXH của công nhân nhằm trục lợi. Tuy nhiên, người lao động hãy cân nhắc, việc bán sổ BHXH cho những người thu gom, vì lợi ích trước mắt sẽ dễ bị ép giá; số tiền nhận được sẽ thấp hơn số tiền cơ quan BHXH chi trả. Không những thế, toàn bộ quá trình đóng BHXH của người lao động sẽ bị mất, đến khi hết dịch COVID-19 đi làm trở lại, họ sẽ phải tham gia BHXH lại từ đầu, ảnh hưởng đến chế độ hưởng lương hưu sau này.

Không chủ quan trước thực trạng này, BHXH tỉnh cũng đã thông báo, hoạt động mua bán, thu gom sổ BHXH dưới bất kể hình thức nào đều là bất hợp pháp và bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Người lao động hãy cảnh giác khi các tài khoản facebook giả danh cơ quan BHXH để thua mua sổ BHXH.

Bắt đầu từ 16/4, Bưu điện tỉnh sẽ tổ chức chi trả lương hưu và các khoản trợ cấp khác tại nhà. Ông có thể nói cụ thể hơn về chủ trương này?

Lương hưu và trợ cấp BHXH sẽ được cấp phát theo phương án chi trả gộp một lần tiền chế độ của cả tháng 4 và tháng 5-2020. Việc chi trả gộp được áp dụng đối với cả hai hình thức nhận tiền qua thẻ ATM và nhận tiền mặt tại bưu điện.

Do những người được nhận lương hưu, trợ cấp BHXH chủ yếu là người già nên Bưu điện tỉnh thực hiện phương án chi trả tại nhà nhằm đảm bảo an toàn cho người nhận lương hưu và nhận chế độ BHXH hằng tháng. Để đảm bảo an toàn trong phòng chống COVID-19, Bảo hiểm xã hội tỉnh đã lên phương án đảm bảo an toàn cho nhân viên và người nhận trợ cấp khi giao dịch tại nhà. Trong quá trình phát chế độ tại nhà, nhân viên bưu điện được đo thân nhiệt trước mỗi ca chi trả; đeo khẩu trang, có thể trang bị các phương tiện phòng dịch khác…

Đối với những người hưởng thuộc địa bàn cách ly do ảnh hưởng của dịch COVID-19, Bưu điện tỉnh phối hợp với chính quyền địa phương, ban chỉ đạo công tác phòng chống dịch để có phương án chi trả kịp thời, an toàn cho người hưởng, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa bàn.

Xin cảm ơn ông!