Các dự án nhà ở xã hội gần như đã bán hết căn hộ

Nhu cầu cao

Giá đất tăng chóng mặt sau những đợt sóng bất động sản từ năm 2018 nên việc tiếp cận với những vị trí đất thuận lợi có giá “mềm” cho những người có thu nhập thấp, trung bình hiện nay rất khó. Các dự án (DA) NOXH với giá bán từ 600-700 triệu đồng/căn sau khi hoàn thiện trở thành tâm điểm thu hút sự quan tâm của các đối tượng cán bộ Nhà nước, công nhân, người lao động.

Kết quả rà soát từ Sở Kế hoạch và Đầu tư, năm 2019 hơn 111.000 người dân có nhu cầu về NOXH. Số liệu dự báo nhu cầu nhà ở từ chương trình phát triển nhà ở của tỉnh đến 2025 cũng khẳng định, giai đoạn 2018-2020 toàn tỉnh cần khoảng 675.975m2 sàn NOXH. Trong đó, đối tượng thu nhập thấp khu vực đô thị cần 215.897m2 sàn; người lao động tại các khu công nghiệp 221.400m2 sàn; cán bộ, công chức, viên chức 15.000m2 sàn...

Riêng năm 2020, nhu cầu nhà ở cho đối tượng thu nhập thấp khu vực đô thị cần 94.931m2 sàn; người lao động tại các khu công nghiệp 15.000m2 sàn... Thế nhưng, trong 2 năm 2019-2020, toàn tỉnh chưa phát triển thêm được m2 sàn nào cho những đối tượng thu nhập thấp khu vực đô thị; người lao động tại các khu công nghiệp; cán bộ, công chức, viên chức…

Hiện chỉ có 1 DA đang triển khai giai đoạn 2 với 159 căn hộ là DA NOXH Aranya, tuy nhiên vừa mở bán đã hết.

Thống kê từ Sở Xây dựng, trên địa bàn có 4 DA NOXH đã và đang triển khai gồm chung cư Xuân Phú, chung cư Vicoland, chung cư Aranya và chung cư của Công ty Kinh doanh nhà; tuy nhiên các căn hộ ở đây đều đã có chủ.

Hầu hết các chung cư này đều thấp tầng, phòng ít, trong lúc nhu cầu về NOXH với người dân ở Huế còn quá lớn nên chưa đáp ứng được nhu cầu người dân.

5 DA kêu gọi đầu tư

Ngoài 4 DA trên, tỉnh đã phê duyệt bổ sung thêm 7 DA NOXH vào chương trình phát triển nhà ở của tỉnh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Hiện, tỉnh đang kêu gọi đầu tư 5 DA trên địa bàn tỉnh, trong đó có 4 DA tại địa bàn khu đô thị mới An Vân Dương và 1 DA tại Khu quy hoạch Bàu Vá. Điều này cho thấy, tỉnh đã khẩn trương triển khai chương trình nhà ở nhằm tạo điều kiện cho các nhóm đối tượng chưa có nhà ở như: người có công cách mạng, hộ nghèo, công nhân tại các khu công nghiệp, cán bộ, công chức, viên chức có thu nhập thấp.

Theo ông Trần Ngự Bình, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư và Hỗ trợ doanh nghiệp, trước đây do chưa có quy trình kêu gọi đầu tư rõ ràng nên việc kêu gọi nhà đầu tư phát triển NOXH gặp khó khăn, nhất là việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện DA. Tuy nhiên, mới đây, UBND tỉnh đã ban hành quy định lựa chọn nhà đầu tư DA NOXH bằng nguồn vốn ngoài ngân sách, đã góp phần tháo gỡ vướng mắc trong quá trình lựa chọn nhà đầu tư.

Theo đó, để được đăng ký đầu tư NOXH, nhà đầu tư phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện cụ thể. Doanh nghiệp phải có năng lực, kinh nghiệm trong đầu tư NOXH, không có lỗ lũy kế trong 2 năm đến thời điểm đăng ký tham gia thực hiện DA. Có các giải pháp kiến trúc, kỹ thuật hài hòa với cảnh quan thiên nhiên, phù hợp và tương xứng với quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt; có đề xuất chỉ tiêu diện tích cây xanh, nhà để xe, nhà sinh hoạt cộng đồng lớn hơn so với quy định của tỉnh.

Ưu tiên lựa chọn nhà đầu tư có đề xuất giá bán, cho thuê, cho thuê mua thấp hơn và có cam kết về tiến độ thực hiện DA.

Nhà đầu tư NOXH cũng được hưởng các ưu đãi như được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với diện tích đất được Nhà nước giao hoặc cho thuê để đầu tư xây dựng NOXH; miễn, giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế; trường hợp xây dựng NOXH để cho thuê thì được giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp nhiều hơn so với trường hợp xây dựng NOXH để cho thuê mua, bán. Ngoài ra, nhà đầu tư còn được vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội, tổ chức tín dụng đang hoạt động tại Việt Nam; trường hợp xây dựng NOXH để cho thuê thì được vay vốn với lãi suất thấp hơn và thời gian vay dài hơn so với trường hợp xây dựng NOXH để cho thuê mua, bán.

Vẫn khó thu hút đầu tư

Nhiều chính sách ưu đãi đầu tư, song theo phản ánh của những nhà đầu tư đã đầu tư phát triển NOXH trên địa bàn, những ưu đãi này vẫn ở trên giấy.

Hầu hết chủ đầu tư các DA đã triển khai đều có chung quan điểm, ngoài tiền sử dụng đất được miễn theo quy định thì chủ đầu tư chưa được hỗ trợ chính sách gì. Chủ đầu tư phải tiếp cận nguồn vốn vay thương mại để triển khai DA.

Ông Chu Tiến Dũng, Phó Giám đốc Công ty CP Đầu tư và Xây dựng Aranya Việt Nam thông tin, không chỉ Chung cư Aranya mà các DA NOXH khác trên phạm vi toàn quốc đều gặp khó khăn về nguồn vốn vay ưu đãi. Cả chủ đầu tư và người dân đều phải vay vốn thương mại để triển khai đầu tư và mua nhà.

Đầu tư xây dựng NOXH không đạt hiệu quả kinh tế, khả năng thu hồi vốn chậm do bị khống chế lợi nhuận không quá 10%. Các chủ đầu tư phải chủ động bồi thường giải phóng mặt bằng, giá căn hộ do Nhà nước thẩm định, đối tượng mua lại bị hạn chế, trong khi Nhà nước chưa có chế độ hỗ trợ tài chính trực tiếp cho người mua nhà.

Chưa kể, quy trình thực hiện đối với một DA NOXH quá chặt chẽ, từ giai đoạn thiết kế đến công tác thẩm định hồ sơ, xác định giá thành, giá bán và xét duyệt đối tượng mua nhà.

Ông Nguyễn Phước Bửu Hùng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng cho rằng, NOXH là DA đặc thù do được miễn tiền sử dụng đất, cho nên quy trình thủ tục từ kêu gọi đầu tư đến thực hiện DA phải trải qua nhiều thủ tục và phải thông qua nhiều sở, ngành; điều này khiến doanh nghiệp gặp không ít khó khăn. Các cơ chế ưu đãi đầu tư cũng chưa đáp ứng được nhu cầu khi hạ tầng trong và ngoài hàng rào DA vẫn do chủ đầu tư thực hiện. Nguồn vốn đầu tư NOXH cũng do nhà đầu tư vay thương mại chứ không tiếp cận được các gói vay ưu đãi như trước đây.

Ngoài ra, việc lựa chọn nhà đầu tư NOXH phải thực hiện theo quy trình của Luật Đấu thầu dẫn đến kéo dài thời gian và tăng chi phí cho các nhà đầu tư.

Theo ông Hùng, để thu hút doanh nghiệp tham gia xây dựng NOXH, Nhà nước cần rút gọn thủ tục đầu tư, có cơ chế ưu tiên, khuyến khích các doanh nghiệp đủ khả năng đầu tư xây dựng NOXH. Cần có các giải pháp hiệu quả nhằm giảm giá bán NOXH để đối tượng có thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở tiếp cận được với các DA NOXH.

Bài, ảnh: HOÀNG  LOAN