Để hưởng ứng chương trình phòng chống đuối nước cho trẻ em, trước hết là phải đẩy mạnh hoạt động truyền thông giáo dục với nhiều hình thức đa dạng, phù hợp nhằm nâng cao kiến thức, nhận thức, trách nhiệm của toàn xã hội, đặc biệt là các bậc phụ huynh về phòng, chống đuối nước nói chung và cho trẻ em nói riêng.
Riêng đối với các bậc phụ huynh, cần quan tâm chăm sóc, giáo dục con em về ý thức tự phòng tránh, không để xảy ra tình trạng đuối nước khi đi chơi, nhất là tình trạng tắm biển, tắm sông, hồ tập thể. Trẻ em khi bơi phải được người lớn giám sát thường xuyên và không được rời mắt để làm công việc khác. Khuyến cáo trẻ em không nên tắm, bơi ở những nơi nguồn nước không đảm bảo vệ sinh, sông, suối, thác, ghềnh hiểm trở và những nơi nguy hiểm khác.
Người lớn và trẻ em cần tích cực thực hiện các khuyên cáo của Cục Bảo vệ, Chăm sóc trẻ em (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) như: Trẻ em không được đi tắm, bơi ngoài sông, suối mà không có người lớn biết bơi đi kèm; không chơi, đùa nghịch quanh ao, hồ nước, hố sâu... để tránh bị ngã, rơi xuống hố. Nhà ở gần vùng sông nước, ao hồ cần làm cửa chắn và rào quanh nhà. Các bậc cha mẹ cần chú ý lấp kín các hố, rãnh nước sau khi sử dụng; làm nắp đậy chắc chắn, an toàn cho giếng, bể nước, chum vại; nên đưa trẻ đi học trong mùa mưa lũ, đặc biệt khi phải đi qua suối, sông. Dạy bơi cho trẻ em, tập cho trẻ biết xử lý các tình huống khi có sự việc xảy đến.
Khi đi bơi các em nhớ tuân theo các nguyên tắc an toàn sau:
Chỉ tắm, bơi khi được người lớn giám sát và cho phép. Chỉ bơi ở những nơi an toàn như: nước ngang đến ngực, không chảy xiết, không có xoáy. Tuyệt đối tuân theo các bảng chỉ dẫn nguy hiểm. Chỉ bơi khi có người lớn biết bơi và cứu đuối đi kèm. Phải khởi động kỹ trước khi xuống nước. Lên bờ ngay khi trời tối, mưa, sấm chớp.
Khi gặp trường hợp đuối nước, cần thực hiện hướng dẫn của các nhà chuyên môn như sau:
Việc đầu tiên là nhanh chóng đưa nạn nhân lên khỏi mặt nước. Người cứu nạn tiến lại nạn nhân từ phía lưng, ôm lấy lưng nạn nhân hoặc nắm tóc kéo lên. Việc này tránh được tình trạng nạn nhân nếu còn tỉnh sẽ hoảng loạn ôm ghì lấy người cứu dẫn đến hậu quả cả hai cùng bị chết đuối. Khi đưa được nạn nhân lên bờ cần nhanh chóng tiến hành khai thông đường thở và thổi ngạt cho nạn nhân. Đặt nằm nạn nhân trên nền phẳng cứng, dùng tay đẩy nghiêng đầu nạn nhân sang một bên, ngón trỏ tay còn lại luồn vào miệng nạn nhân móc hết dị vật và cho nước trong miệng nạn nhân chảy ra ngoài. Sau đó nhanh chóng cho nạn nhân ngửa thẳng trở lại, người cứu quỳ bên cạnh nạn nhân, một tay đặt lên trán nạn nhân đẩy ra phía sau, một tay kéo cằm lên sao cho nạn nhân ưỡn cổ tối đa (khi có nghi ngờ có chấn thương cột sống cổ thì chỉ nâng hàm dưới lên tránh di chuyển nhiều).
Nếu nạn nhân không tự thở trở lại, cần nhanh chóng thổi ngạt cho nạn nhân. Người cứu ngửa mặt hít một hơi dài, áp miệng vào miệng nạn nhân thổi vào trong khoảng 2 giây, thổi 2 lần liên tiếp. Chú ý trong khi thổi ngạt phải bịt chặt mũi nạn nhân lại. Sau 2 nhịp thổi ngạt đầu tiên, nếu không thấy mạch đập phải nhanh chóng tiến hành ép tim ngoài lồng ngực (ép ở 1/3 dưới của xương ức, mỗi lần lún xuống khoảng 3-5cm, 30 lần ép tim liên tiếp cho mỗi hai lần thổi ngạt liên tiếp, tần số ép tim là 80-100 lần/phút). Nếu nạn nhân thở lại được cần nhanh chóng chuyển nạn nhân đến bệnh viện.
Trước khi vận chuyển cần cố định cột sống cổ nếu có nghi ngờ chấn thương cột sống cổ. Trong quá trình vận chuyển phải tiếp tục các biện pháp sơ cứu (nếu cần) và đảm bảo sưởi ấm hoặc ủ ấm cho nạn nhân.
Lưu ý, khi sơ cứu nạn nhân ngạt nước không được dốc ngược nạn nhân vì thường chỉ có rất ít nước trong phổi và nếu là nước ngọt sẽ được hấp thu hết sau vài phút. Hơn nữa việc dốc ngược còn gây nguy cơ sặc vào phổi.
Trong khuôn khổ Chương trình thực hiện Đề án “Giáo dục 5 triệu bà mẹ nuôi, dạy con tốt” chúng tôi nghĩ những kiến thức và kỹ năng cơ bản về phòng tránh đuối nước cũng là một trong nhiều chủ đề mong chị em quan tâm để góp phần làm hạn chế nguy cơ tử vong của trẻ do đuối nước.
Đinh Mẫn