Nghệ thuật vẽ mặt nạ tuồng - điểm mới trong quảng diễn đường phố tại Festival Huế 2020

Thanh Bình Từ Ðường được xây dựng vào năm Minh Mạng thứ 5 (1825) để làm nơi thờ cúng các thánh thần được suy tôn là Thánh Sư, Tiên Sư, Tổ Sư và những người có công trạng đối với nghệ thuật sân khấu tuồng Huế và khu vực miền Trung. Hàng năm, nghi thức tế tổ đều diễn ra ở đây vào ngày 14 tháng 7 âm lịch (năm 2020 đúng ngày dương lịch là 1/9/2020).

Tại Thanh Bình từ đường, từ 7h00 đến 8h00, diễn ra Lễ Tri ân Tổ nghề Sân khấu. Nghi lễ được điều hành theo đúng trình thức tiết lễ do viên Thông tán, Nội tán điều hành và các viên bồi tự phối hợp. Nghi lễ có bài văn được xướng lên với nội dung nói về lịch sử Thanh Bình từ đường và tôn vinh tổ nghệ, có đoạn:

Nhớ ngàn xưa/sân từ đường: Uy nghi võ văn Bát Dật;

Vọng hôm nay/cổng Thanh Bình: Tráng lệ chúc thọ tam tinh.

Bao âm điệu bỗng trầm: Cung - Thương - Giốc - Chủy - Vũ;

Bấy âm giai cao thấp: U - Liu - Cống - Xê - Xàng...

Kết thúc lễ tri ân, từ 8h00-8h30, sẽ có đoàn rước mặt nạ tuồng và quảng diễn. Đoàn rước vừa diễu hành vừa thể hiện động tác theo lộ trình đường Chi Lăng - Trần Hưng Đạo - Lê Duẩn và tập kết tại Nghinh Lương đình. Tại Nghinh Lương đình, sẽ trình diễn các tiết mục cùng trích đoạn tuồng Huế như trống hội Tuồng đồ; trích đoạn Ác thiện ẩn hình; trích đoạn Mộc Quế Anh dâng cây Giáng hương long; trích đoạn Mạnh Lương trộm ngựa và bài bản Múa bông làm cao trào kết thúc.

Sau khi kết thúc phần trình diễn ở Nghinh Lương đình, từ 9h30, đoàn rước sẽ tập hợp trở lại và diễu hành, quảng diễn tại cung đường Lê Duẩn – cửa Quảng Đức - 23 tháng Tám - cửa Hiển Nhơn và vào Duyệt thị Đường. Đây là một đoàn rước gồm trên 200 diễn viên, nhạc công, nghệ sĩ, tập hợp thành 3 đội. Trong các loại trang phục truyền thống khác nhau, các đội sẽ cầm nghi trượng, cờ xí; cờ phan; lồng đèn; gánh kiệu, gánh chiêng, gánh trống cùng với các đội Đại nhạc, Tiểu nhạc, múa Bát Dật văn võ; các nhân vật tuồng. Điểm nhấn của đội hình là khoảng 100 nhân vật tuồng với các loại trang phục khác nhau, hóa trang mặt nạ khác nhau tạo ra một sự sinh động đầy màu sắc và có sức gợi, sức tả về một loại hình nghệ thuật phổ biến ngày xưa.

Hy vọng, những nội dung này được triển khai sẽ tạo ra một lễ hội đường phố vui tươi và giới thiệu, tôn vinh được di sản tuồng Huế; đồng thời có thể tạo nên sự trải nghiệm thú vị đối với du khách khi đến tham quan Huế và tham dự Festival Huế 2020.

Bài, ảnh: Hải Trung