Nhiều doanh nghiệp Nhật Bản muốn dịch chuyển sang các nước ASEAN để đa dạng hoá nguồn cung ứng. Ảnh minh hoạ: Getty/Dantri

Trích dẫn báo cáo thương mại và đầu tư hàng năm của JETRO, một cuộc khảo sát được thực hiện vào cuối năm ngoái cho thấy, có 41% các doanh nghiệp được hỏi đang cân nhắc mở rộng hoạt động tại Việt Nam trong 3 năm tới, tăng 5,5 điểm so với một năm trước đó.

Trong báo cáo được công bố ngày 30/7 vừa qua, 36,3% doanh nghiệp tham gia khảo sát cũng đưa ra câu trả lời tương tự đối với Thái Lan, tăng 1,5 điểm, trong khi tỷ lệ doanh nghiệp dự kiến đẩy mạnh kinh doanh ở Trung Quốc giảm 7,3 điểm xuống còn 48,1%.

“Kể từ năm 2018, những xung đột thương mại gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc đã thúc đẩy dòng đầu tư của các công ty Nhật Bản đổ vào Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN)”, báo cáo cho biết. Cũng theo dữ liệu từ JETRO, trong khi khoảng cách giữa tổng lượng đầu tư của Nhật Bản vào ASEAN và Trung Quốc năm 2017 là 10,2 tỷ yên thì con số này đã tăng gấp đôi, lên đến 20,4 tỷ yên (tương đương 191 triệu USD) vào năm 2019.

Nằm trong chuỗi các tín hiệu về những động thái hướng tới việc tổ chức lại chuỗi cung ứng toàn cầu, một nhà sản xuất thép, kim loại màu và các linh kiện kim loại ở khu vực Tokyo cho biết, họ đã chuyển một số hoạt động sản xuất ở Trung Quốc sang Thái Lan và chuyển dây chuyền sản xuất các mặt hàng xuất khẩu qua Mỹ từ Trung Quốc sang Thái Lan.

Cũng trong cuộc khảo sát được tiến hành với 9.975 công ty Nhật Bản quan tâm đặc biệt đến hoạt động kinh doanh ở nước ngoài mà JETRO thực hiện, một nhà sản xuất thép và kim loại màu ở Shikoku tiết lộ rằng, họ đang có kế hoạch đưa nhà máy sản xuất hàng xuất khẩu sang Mexico từ Trung Quốc chuyển sang hoạt động ở Việt Nam.

Đáng chú ý, trong năm nay, Chính phủ Nhật Bản cũng có nhiều động thái khuyến khích doanh nghiệp trong nước chuyển dây chuyền sản xuất ở nước ngoài sang khu vực ASEAN. Hồi tháng 4, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã công bố một gói giải cứu lớn nhất trong lịch sử đất nước, bao gồm các biện pháp nhằm giảm thiểu tác động kinh tế và xã hội của đại dịch COVID-19, trong đó bao gồm một quỹ hỗ trợ kinh tế trị giá khoảng 2,4 tỷ USD, sẽ tài trợ cho các doanh nghiệp nội địa dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc trở lại Nhật Bản hoặc chuyển sang các nước Đông Nam Á. Động thái này nhằm giảm rủi ro bị gián đoạn chuỗi cung ứng trong tương lai, nếu có tình trạng tương tự như những gì đã diễn ra ở Trung Quốc trong thời điểm dịch COVID-19 vừa bùng phát hồi đầu năm, khiến nhiều doanh nghiệp sản xuất Nhật Bản, Hàn Quốc… khốn đốn vì thiếu hụt nguồn cung ứng linh kiện.

Thực tế, ngay cả trước khi dịch COVID-19 bùng phát, nhu cầu thiết lập cơ sở sản xuất ở các nước ASEAN của các doanh nghiệp Nhật Bản đã ngày càng tăng. Một quan chức thuộc Bộ Kinh tế, Thương mại và Công Nghiệp Nhật Bản cho rằng, việc chuyển dây chuyển sản xuất sang khu vực Đông Nam Á cũng giúp mối quan hệ Nhật Bản – ASEAN ngày càng gắn bó hơn.

TỐ QUYÊN

(Lược dịch từ Japan Times & Nikkei Asia Review)