Binh sĩ Mỹ sẽ bắt đầu rút quân khỏi Afghanistan từ ngày 1/5/2021. Ảnh: Reuters/VOV 

Được mệnh danh là "cuộc chiến mãi mãi", cuộc tấn công của quân đội Mỹ ở Afghanistan bắt đầu nhằm đáp trả các vụ tấn công khủng bố kinh hoàng ngày 11/9 năm 2001 vào nước Mỹ.

Giờ đây, 20 năm sau, với hơn 2.400 binh sĩ Mỹ và hàng chục nghìn người Afghanistan thiệt mạng, Tổng thống Biden đã ấn định ngày 11/9/2021 là hạn chót mà những binh sĩ Mỹ cuối cùng sẽ rời đi. Việc rút quân sẽ bắt đầu vào ngày 1/5 tới.

Trong một bài phát biểu trên truyền hình quốc gia, Tổng thống Biden cho biết, Mỹ đã hoàn thành nhiệm vụ ban đầu của mình là tiêu diệt các nhóm thánh chiến quốc tế đứng sau vụ tấn công 11/9 và cứ mỗi năm trôi qua, lý do ở lại ngày càng "không rõ ràng".

Tổng thống Biden khẳng định sẽ không rút quân vội vã, nhưng ông kiên quyết với quyết định của mình, bác bỏ lời kêu gọi tiếp tục duy trì lực lượng ở Afghanistan để đảm bảo một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột nội bộ đang gay gắt giữa chính phủ được quốc tế hậu thuẫn ở Kabul và lực lượng Taliban đang phát triển mạnh mẽ ở quốc gia này.

"Và đã đến lúc kết thúc cuộc chiến mãi mãi", Tổng thống Biden khẳng định.

Cuộc chiến đã cướp đi sinh mạng của 2.448 quân nhân Mỹ và tiêu tốn khoảng 2.000 tỷ USD. Quân số Mỹ ở Afghanistan vào thời điểm cao nhất lên đến hơn 100.000 binh sĩ vào năm 2011.

Lực lượng Afghanistan tự kiểm soát đất nước

Sau cuộc điện đàm với Tổng thống Biden, người đồng cấp Afghanistan Ashraf Ghani nói rằng ông tôn trọng quyết định của Mỹ và khẳng định các lực lượng của ông “hoàn toàn có khả năng” kiểm soát đất nước. Tổng thống Ghani cũng cho biết thêm rằng “sẽ tiếp tục làm việc với các đối tác Mỹ, NATO trong các nỗ lực hòa bình đang diễn ra”.

Về phía Mỹ, Tổng thống Biden tuyên bố sẽ tiếp tục hỗ trợ chính phủ Afghanistan, không chỉ về mặt “quân sự”. Ông cũng cho biết Mỹ sẽ “buộc Taliban phải chịu trách nhiệm” về những lời hứa không cho các tay súng quốc tế thiết lập căn cứ ở Afghanistan. Pakistan, quốc gia có liên kết chặt chẽ với Taliban, nên “làm nhiều hơn nữa” để hỗ trợ Afghanistan.

Trong khi đó tại Brussels, trong cuộc gặp với các quan chức NATO, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết quân đội nước ngoài dưới sự chỉ huy của NATO ở Afghanistan sẽ phối hợp với việc rút quân của Mỹ vào ngày 11/9, sau khi Đức tuyên bố sẽ có bước đi phù hợp với kế hoạch của Washington.

Hiện tại, ở Afghanistan có sự hiện diện của một lực lượng NATO do Mỹ dẫn đầu với khoảng 9.600 binh sĩ, trong đó có khoảng 2.500 lính Mỹ. NATO thông báo rằng việc rút quân sẽ diễn ra “có trật tự, được phối hợp và cân nhắc”, bắt đầu từ ngày 1/5.

Trước đó, Tổng thống Biden đã cân nhắc việc bố trí lực lượng Mỹ còn lại để tấn công Al-Qaeda hoặc các nhóm chiến binh quốc tế khác ở Afghanistan hoặc thực hiện việc rút quân tùy thuộc vào tiến độ trên thực địa hoặc trong các cuộc đàm phán hòa bình đang chậm chạp diễn ra. Nhưng cuối cùng, tất cả các điều kiện đã được bãi bỏ và chỉ những người bảo vệ cho các cơ sở như Đại sứ quán Mỹ ở Kabul sẽ ở lại.

Lo ngại về tương lai của phụ nữ

Bên cạnh bối cảnh quân sự, việc Mỹ rút lui sẽ đặt ra những câu hỏi lớn về tương lai của những nỗ lực hiện đại hóa Afghanistan, đặc biệt là đối với phụ nữ nước này, những người đã được hưởng lợi từ việc gia tăng các quyền, như tiếp cận giáo dục.

Trước đó, Taliban, lực lượng theo trường phái khắc khổ của Hồi giáo Sunni, đã cấm phụ nữ đến trường, văn phòng, tham gia các hoạt động âm nhạc và hầu hết các hoạt động giải trí khác trong giai đoạn 1996-2001 khi cai trị phần lớn Afghanistan. Do vậy, khi lực lượng Mỹ rời đi, nhiều mối lo ngại được đặt ra về số phận và vai trò trong tương lai của phụ nữ Afghanistan.

TỐ QUYÊN (Lược dịch từ AFP & Reuters)