 |
| Chi trả lương hưu tại một điểm tại Hà Nội. Ảnh: XC |
Cụ thể, về đối tượng hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng có mức hưởng thấp, những người nghỉ việc hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hằng tháng trước ngày 1/1/1995 sau khi thực hiện điều chỉnh theo mức chung mà có mức hưởng thấp hơn 3.500.000 đồng/người/tháng, thì tiếp tục được điều chỉnh tăng thêm theo mức tiền cụ thể.
Theo đại diện Bộ LĐTBXH, từ thực tiễn thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội đối với những người hưởng lương hưu, trợ cấp hằng tháng từ trước ngày 1/1/1995, mức lương hưu, trợ cấp hằng tháng đã được xác định dựa trên thời gian công tác thực tế và mức tiền lương tháng trước khi nghỉ việc của người lao động. Tuy nhiên, với đặc thù của chính sách tiền lương giai đoạn trước năm 1995, cùng với các quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội tại thời điểm đó, nên phần lớn người lao động nghỉ hưu, nghỉ việc theo chế độ mất sức lao động với thời gian làm việc ngắn và mức tiền lương trước khi nghỉ việc thấp, từ đó ảnh hưởng đến mặt bằng chung về mức hưởng lương hưu, trợ cấp hằng tháng của nhóm đối tượng này.
Bên cạnh đó, một số nhóm đối tượng đã dừng hưởng theo quy định sau đó được Nhà nước ban hành chính sách cho tiếp tục hưởng trợ cấp hằng tháng từ nguồn ngân sách Nhà nước, nên mức hưởng khá thấp so với mặt bằng chung (mức trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng của người đang hưởng trợ cấp theo Quyết định số 91/2000/QĐ-TTg và Quyết định số 613/QĐ-TTg là khoảng 1,9 triệu đồng/người/tháng).
Thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW, Bộ LĐTBXH đề xuất điều chỉnh đối với người nghỉ hưu từ trước ngày 1/1/1995 có mức hưởng dưới 3,5 triệu đồng/người/tháng. Bộ LĐTBXH lý giải việc xác định mốc 3,5 triệu đồng/người/tháng để làm căn cứ điều chỉnh được tính toán dựa trên mức 3 triệu đồng/người/tháng quy định tại Nghị định số 42/2023/NĐ-CP và thực hiện việc điều chỉnh tăng 15%. Về việc xác định mốc điều chỉnh 3,5 triệu đồng/người/tháng, đã được báo cáo với Chính phủ khi xây dựng phương án và thời điểm điều chỉnh tiền lương, lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp ưu đãi người có công trong năm 2024.
Cụ thể, những người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động và trợ cấp hằng tháng từ trước ngày 1/1/1995 sau khi điều chỉnh tăng thêm 15% theo mức điều chỉnh chung mà có mức hưởng thấp hơn 3.500.000 đồng/tháng thì mức hưởng được điều chỉnh tăng thêm 300.000 đồng/người/tháng đối với những người có mức hưởng từ 3.200.000 đồng/tháng trở xuống; và tăng lên bằng 3.500.000 đồng/người/tháng đối với những người có mức hưởng từ 3.200.000 đồng/tháng đến dưới 3.500.000 đồng/tháng.
Với việc điều chỉnh nêu trên thì dự kiến có khoảng 300.000 người hưởng lương hưu, trợ cấp hằng tháng từ trước ngày 1/1/1995 thuộc đối tượng điều chỉnh do Ngân sách nhà nước chi trả, với kinh phí điều chỉnh khoảng 285 tỷ đồng.
Dự kiến, tổng kinh phí bố trí tăng lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hàng tháng nửa cuối năm 2024 là hơn 16.200 tỷ đồng, trong đó ngân sách nhà nước chi 3.760 tỷ đồng cho hơn 1,3 triệu người; Quỹ Bảo hiểm xã hội đảm bảo hơn 12.500 tỷ đồng cho 2,36 triệu người.
Đáng chú ý, nếu Nghị định được phê duyệt, sẽ có hiệu lực thi hành sau 45 ngày kể từ ngày ký ban hành, điều này dẫn tới Nghị định phải đến trung tuần tháng 8 mới có hiệu lực. Trong khi đó, để đảm bảo quyền lợi của các đối tượng được điều chỉnh, các quy định của Nghị định sẽ được thực hiện từ ngày 1/7/20242024 và Nghị định số 42/2023/NĐ-CP, sẽ hết hiệu lực kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành. Vì vậy, sẽ phải truy lĩnh như hồi tăng lương hưu cùng thời điểm này năm 2023.