TAND TP. Huế vừa xét xử vụ án “Tranh chấp liên quan đến yêu cầu tuyên bố hợp đồng văn bản công chứng vô hiệu” do bà M.T.N.H là nguyên đơn khởi kiện. Bị đơn gồm bà N.T.H; ông M.Đ.P; ông M.D.L; bà Đ.T.L (người đại diện theo ủy quyền của các bị đơn là ông Đ.V.N).
Những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ án là ông M.Đ.D; Văn phòng Công chứng Hồ Phi Hùng; Văn phòng công chứng Ngô Văn Hoàn. Nguyên đơn - bà N.H. trình bày: Có mối quan hệ làm ăn nên bà H. đã cho bà H - bị đơn vay tiền. Bản án dân sự sơ thẩm ngày 5/8/2020 của TAND TP. Huế và bản án phúc thẩm ngày 22/1/2021 của TAND tỉnh đã tuyên buộc bị đơn phải trả cho nguyên đơn số tiền 1.860.000.000 đồng.
Hai ngày sau phiên xét xử sơ thẩm, ngày 7/8/2020 bị đơn và chồng là ông D. đã lập 2 hợp đồng tặng cho quyền sử dụng 2 thửa đất (thửa đất diện tích 81m2 ở 25/36 Đoàn Hữu Trưng, phường Phước Vĩnh, TP. Huế và thửa đất diện tích 141m2 ở 25/5 Đoàn Hữu Trưng, phường Phước Vĩnh) cho 2 người con ruột, là ông L. và ông P. tại Văn phòng công chứng Hồ Phi Hùng.
Cũng sau khi TAND TP. Huế xét xử sơ thẩm, bị đơn kháng cáo đối với bản án này; đồng thời, ngày 16/1/2021 ông L. và ông P. đã lập 2 hợp đồng tặng cho 2 thửa đất nêu trên cho bà L. (là bà ngoại của ông L., ông P.) tại Văn phòng Công chứng Ngô Văn Hoàn.
Cho rằng việc lập các hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất nói trên là giả tạo, nhằm trốn tránh thực hiện nghĩa vụ về tài sản, nên nguyên đơn khởi kiện, yêu cầu tòa án tuyên bố các hợp đồng tặng cho nêu trên vô hiệu toàn bộ. Sau đó, nguyên đơn rút một phần khởi kiện (về việc yêu cầu hủy hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất đối với thửa đất diện tích 81m2 tại 25/36 Đoàn Hữu Trưng), vì yêu cầu này nguyên đơn đã khởi kiện trong một vụ án khác.
Đại diện của các bị đơn không đồng ý với yêu cầu của nguyên đơn; cho rằng trong quá trình giải quyết vụ án tranh chấp nợ, nguyên đơn không yêu cầu tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, do đó không có quyền khởi kiện liên quan đến các tài sản nêu trên.
Văn phòng Công chứng Hồ Phi Hùng cho rằng: Ngày 7/8/2020 đã thực hiện công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất giữa ông D., bà H. và ông L., ông P. Tại thời điển công chứng, người yêu cầu công chứng đã xuất trình đầy đủ các giấy tờ, tài liệu theo đúng quy định. Việc công chứng được thực hiện đúng trình tự thủ tục pháp luật. Do đó đề nghị tòa án giải quyết tranh chấp theo đúng quy định pháp luật.
Tương tự, Văn phòng Công chứng Ngô Văn Hoàn (đã công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất giữa bên tặng cho là ông L. và ông P. và bên được tặng cho là bà L.) cũng có ý kiến, đã thực hiện đúng trình tự thủ tục pháp luật; đề nghị tòa án giải quyết tranh chấp theo quy định, để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Căn cứ quy định của pháp luật, hội đồng xét xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn. Nguyên đơn rút một phần khởi kiện (về việc yêu cầu hủy hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất đối với thửa đất diện tích 81m2 tại 25/36 Đoàn Hữu Trưng). Yêu cầu này là tự nguyện và đúng quy định pháp luật nên hội đồng xét xử chấp nhận; đình chỉ xét xử đối với yêu cầu này.
Hội đồng xét xử căn cứ vào tài liệu, chứng cứ đã được thẩm tra tại phiên tòa, lời khai của đương sự và ý kiến của đại diện Viện KSND TP. Huế; các quy định của pháp luật phân tích: Các hợp đồng tặng cho đều được thực hiện sau khi có bản án dân sự sơ thẩm, là vi phạm khoản 2 Điều 124 Bộ luật Dân sự năm 2015 “Trường hợp xác lập giao dịch dân sự giả tạo nhằm trốn tránh nghĩa vụ với người thứ ba, thì giao dịch dân sự đó vô hiệu”.
Hợp đồng tặng cho giữa ông D., bà H. với ông L., ông P. và sau đó ông L., và ông P. tặng cho lại bà L (là bà ngoại các ông này) có yếu tố gian dối, tẩu tán tài sản nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả nợ cho bà H - bị đơn.
Do đó, hội đồng xét xử tuyên bố: Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất từ ông D. và bà H. cho 2 con trai là ông L. và ông P. lập ngày 7/8/2020 do Văn phòng công chứng Hồ Phi Hùng công chứng và hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất từ ông L. và ông P. cho bà L. ngày 16/1/2021 do Văn phòng công chứng Ngô Văn Hoàn công chứng, đối với thửa đất diện tích 141m2, tọa lạc tại 25/5 Đoàn Hữu Trưng, phường Phước Vĩnh, TP. Huế, vô hiệu toàn bộ.
Quỳnh Anh