Quán giờ này chỉ lèo tèo vài ba vị khách đều cùng cảnh ghé trú mưa như tôi. Giữa khung cảnh mưa buồn man mác, bản nhạc không lời “Về quê" của nghệ sĩ saxophone Trần Mạnh Tuấn phát ra từ chiếc loa treo ở góc tường ngân lên du dương, sâu lắng. Bên gian bếp nhà gần cạnh mùi thịt rang sả ruốc thơm nức mũi lại tỏa sang, cộng hưởng với tiếng nhạc và mưa lạnh càng khiến kẻ tha hương thêm cồn cào thèm muốn được sà vào mâm cơm tối thưởng thức bát cơm nóng trộn thịt muối sả cùng ba, mạ và các chị như ngày xưa đến nao lòng.
Cơm nóng trộn thịt muối sả, món ngon khó cưỡng
Quê tôi ở miền Trung, cách thành phố nơi tôi đang ở cả ngàn cây số. Ngày còn ở quê với gia đình, hễ mỗi khi trời sắp mưa bão hay chuyển sang mùa rét muốt, mạ tôi thường tất tả đi chợ chuẩn bị nguyên liệu, rồi vào bếp làm món quen thuộc thịt muối sả để dành. Nhà tôi vốn đông con nên mạ thường nấu món này để chia đủ thức ăn cho cả nhà trong nhiều ngày khi nguồn thực phẩm, rau trái vào mùa đông khan hiếm.
Lâu dần thành quen, nên cứ khi nào nghe đài báo cái lạnh sắp ùa về là chị em tôi lại mè nheo mạ làm hũ thịt muối sả cho kịp và hơn hết là để thỏa cơn thèm.
Để món thịt muối sả giữ được vị thơm ngon và lâu hỏng, mạ phải đi chợ sớm để mua được miếng thịt lợn mới mổ còn tươi và chọn ở phần thịt vai hoặc thịt đùi, không thì phần sườn, hoặc là thịt ba chỉ. Sau đó mua thêm lạng ruốc cùng vài quả ớt chín. Còn những thành phần nguyên liệu khác như đậu lạc, mè, sả… thì ở nhà đã có sẵn. Công đoạn làm muối cũng rất đa công nhưng mạ bảo luôn thấy vui vì vẫn được chăm lo bữa ăn cho cả nhà và hơn nữa được mấy đứa con ưa thích.
Thịt sau khi rửa sạch, mạ dùng dao xắt ra rồi băm nhỏ và ướp các thứ muối, mì chính, tiêu, ớt, đường và ruốc vào cho thấm. Một lưu ý khi làm món này là không nên ướp nước mắm, vì khi rang thịt sẽ khó khô. Mạ ra vườn chọn những cọng sả to, chắc, nhổ và bóc lớp vỏ phía ngoài, rửa sạch, rồi xắt lát, băm nhỏ và rang lên với dầu ăn. Còn phần đậu lạc và mè thì rang vàng rồi giã dập.
Mạ trút thịt đã ướp vào chiếc chảo to, đảo đều ở chế độ lửa vừa. Đến khi phần thịt hơi teo thì cho tiếp sả, đậu lạc và mè vào đảo tiếp. Rang đến lúc nào thịt ngả sang màu vàng nâu và khô săn thì tắt bếp. Khi muối đã nguội hẳn, mạ mới múc cất vào hũ thủy tinh, để dành cho những ngày sau. Có mưa to gió nhà tôi không phải vất vả lo tìm thức ăn.
Hôm nào mạ làm món này, thì y như rằng gian bếp ngày ấy cứ rôm rả tiếng chuyện trò của chị em tôi đứng xúm quanh. Mạ tinh ý lấy thìa múc từng nhúm muối con con mới ra lò cho vào lòng bàn tay lũ nhỏ. Đứa nào đứa nấy nấy đều reo hò thích thú, bỏ vội vào miệng và từ từ tận hưởng. Chỉ trong nhúm muối nhỏ xíu ấy chất chứa đủ cung bậc hương vị hòa quyện lại. Vị ngọt dai của thịt, vị mặn đậm đà của ruốc, vị beo béo giòn thơm của đậu lạc và mè, vị cay của tiêu ớt, cùng vị nồng thơm của sả…, có thể để gần cả tháng vẫn thơm ngon như lúc mới làm.
Chúng tôi đón lấy bát cơm từ tay mạ ấm nồng. Bên trên bát cơm rắc lên lớp muối thịt thơm ngon tròn vị, chất chứa yêu thương. Dù bên ngoài mưa giăng mù mịt, gió bão rít liên hồi... nhưng trong lòng vẫn thấy ấm áp và bình yên đến lạ.
Bài, ảnh: QUYÊN VĨNH