Bên hành lang Quốc hội sáng 11/6, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhận định, ai cũng nói phong cảnh Việt Nam rất đẹp, con người rất tốt, văn hóa hấp dẫn du khách nhưng du lịch của Việt Nam vẫn thua kém các nước nhiều. “Nhìn sang Thái Lan, Malaysia, họ có 27-30 triệu khách du lịch nước ngoài/năm; Singapore cũng có 15-16 triệu khách. Thu nhập từ ngành du lịch của Thái Lan một năm khoảng 50-60 tỉ USD trong khi Việt Nam chỉ được khoảng 8 triệu khách, doanh thu 10 tỉ USD” – Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu các con số so sánh.
Phó Thủ tướng nêu nhiều vấn đề cần “gỡ” dần. Vấn đề lớn là phải có cơ sở hạ tầng. Lượng khách đi du lịch kiểu khám phá, mạo hiểm không nhiều mà chủ yếu, người đi du lịch cân nhắc về vấn đề tiện nghi, từ sân bay, bến cảng đến đường sá, khách sạn, cơ sở văn hóa… Đầu tư hoàn thiện những điều kiện này phải có quá trình dù ngành du lịch đã nhận diện hết các vấn đề.
Một hạn chế khác để khắc phục cần nguồn lực lớn là ở khâu xúc tiến du lịch. Hiện nay, nguồn vốn thực hiện xúc tiến du lịch vẫn chủ yếu lấy từ ngân sách nhà nước, huy động thêm nhiều nguồn lại cũng chỉ được khoảng 3 triệu USD/năm. Trong khi đó, Thái Lan, Malaysia thường chi hàng chục đến hàng trăm triệu USD/năm cho hoạt động này, huy động từ rất nhiều nguồn khác nhau trong xã hội. Phó Thủ tướng phân tích, Việt Nam cũng phải có cơ chế huy động các nguồn lực xã hội để làm quảng bá du lịch.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trong "vòng vây" báo chí tại hành lang Quốc hội.
Theo Phó Thủ tướng, trước mắt, cần tập trung xử lý ngay những "vấn nạn" mà không cần phải rót nhiều tiền nhưng sẽ mang lại hiệu quả lớn.
Vấn đề “nhãn tiền” là visa. Vừa qua, Chính phủ đã bàn, đã thống nhất các giải pháp, không chỉ là tăng số nước thực hiện miễn visa theo xu hướng thế giới và khu vực mà tất cả các khâu liên quan đến việc cấp thị thực cũng phải cải tiến để du khách cảm thấy thoải mái, thuận tiện hơn.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng đề cập hướng thay đổi những vấn đề có thể làm ngay, không cần nhiều tiền. “Qua thăm dò ý kiến, có thể thấy khách du lịch đến Việt Nam có 6 “nỗi sợ”, nếu chúng ta giải quyết được những vấn đề này thì không cần tốn tiền mà du lịch cũng lên” - Phó Thủ tướng nói.
Thứ nhất, theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, du khách sợ tình trạng “làm giá”, “chặt chém”. Chuyện này không chỉ ảnh hưởng về kinh tế mà quan trọng hơn việc “chặt chém” còn làm cho khách du lịch họ cảm thấy không được coi trọng, bị coi thường.
Khách du lịch quốc tế cũng rất sợ giao thông Việt Nam. Đi ra Hà Nội, TPHCM, ngồi trên xe coaster nhìn dòng xe máy, ô tô cùng nhao đi trên đường, du khách thấy tình trạng giao thông rất không an toàn.
Vấn đề thứ 3, theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, du khách rất “sợ” tình trạng ăn xin và ăn cắp vặt. “Chúng ta đều hiểu là đi du lịch, người ta muốn có sự thoải mái, thanh thản, muốn khám phá cái mới nhưng sang Việt Nam, nhiều người thấy cảnh những người ăn xin hay những người đóng giả ăn xin tràn khắp các điểm du lịch, để lại ấn tượng ám ảnh. Có du khách đã lên mạng nói, không chỉ ám ảnh khi ở Việt Nam đâu mà về nước rồi vẫn còn ám ảnh” – Phó Thủ tướng quả quyết chuyện này có thể giải quyết được, đâu mất nhiều tiền.
Thứ 4, theo Phó Thủ tướng Đam, du khách quốc tế đến Việt Nam cũng rất “hãi” về tình trạng vệ sinh an toàn thực phẩm khi họ trực tiếp thấy cảnh khắp vỉa hè, đường phố, người bán bốc thức ăn bằng tay không, việc tối thiểu, đơn giản nhất là đeo bao nilon mà cũng không có. “Họ sợ, mà càng người ở các nước phát triển đến họ càng sợ”, ông nói. Liên quan đến vấn đề này, Phó Thủ tướng cũng khái quát, khách du lịch nước ngoài cũng sợ về môi trường ở Việt Nam, từ vấn đề rác thải đến cả chuyện nhà vệ sinh… siêu mất vệ sinh. Ngay ở các khu du lịch trọng điểm cũng vẫn thường thấy cảnh rác được xả ra đường, nơi công cộng rất thản thiên, không hề có ý thức bảo vệ môi trường.
Điều đáng sợ thứ 6 của khách du lịch nước ngoài, theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, là người Việt Nam tuy cơ bản rất mến khách nhưng cũng có những nơi, có người không thể hiện sự tôn trọng khách. Có thể thấy rõ nhất cảnh khi mua bán, nhiều nơi, mời khách vào mua thì đon đả nhưng nếu khách xem xong mà không mua là người bán thể hiện ngay thái độ thiếu tôn trọng. Dù không hiểu tiếng nhưng qua thái độ, khách du lịch ngoại quốc cũng cảm nhận được.
“Tất cả những chuyện này, trừ vấn đề cải thiện môi trường giao thông phải đầu tư, xử lý rất cơ bản thì làm các việc khác đều không cần nhiều tiền vẫn có thể giải quyết được. Tại sao nhiều nơi không làm được trong khi trên thực tế, có một số nơi đã làm tốt như Đà Nẵng, Hội An?” – Phó Thủ tướng đặt câu hỏi.
Về khía cạnh của cơ quan điều hành, quản lý nhà nước, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ sẽ xử lý những vấn đề quan trọng như miễn visa hay giảm phí, giảm thủ tục visa nhưng Chính phủ sắp tới cũng sẽ có chỉ đạo quyết liệt để xử lý những vấn đề trên. Theo ông, những “nỗi sợ” của du khách nêu trên là những vấn đề rất cụ thể, nhiều địa phương, nhiều ngành phải vào cuộc. Những trung tâm, những cơ sở du lịch trọng điểm phải chú ý giải quyết.
Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực nhấn mạnh: “Đây không chỉ là vấn đề du lịch, mà là nếp sống, là văn hóa mà chúng ta phải xây dựng. Có tự hào hay không là ở cái đó. Chúng ta có thể còn nghèo, nhưng những điều đó, chúng ta vẫn có thể làm tốt để du lịch phát triển lên, văn hóa lên, bộ mặt đất nước sẽ khác. Làm sao thể hiện được có văn hóa khi những điều du khách phàn nàn vẫn tồn tại mãi. Mọi người thấy trách nhiệm thì mình phải làm ngay, những điều rất sát sườn, không phải làm những gì cao siêu. Ai cũng muốn điều tốt, nhưng sao không làm từ những điều nhỏ bé”.