Nắng nóng, nguy cơ thiếu nước sản xuất

Công trình thủy lợi ở A Roàng bị bồi lắng, xuống cấp

Theo dự báo, nắng nóng tiếp tục gia tăng cường độ ở khu vực Bắc Trung bộ, Trung Trung bộ vào tháng 4-5. Tháng 6-7 nắng nóng xảy ra chủ yếu ở Trung Bộ. Từ tháng 3-7 nhiệt độ tại Bắc Trung bộ cao hơn trung bình nhiều năm khoảng 0,5 độ C.

Trong những ngày vừa qua tại Thừa Thiên Huế đã xảy ra nắng nóng gay gắt trên diện rộng, có nơi đặc biệt gay gắt. Nhiệt độ cao nhất trong đợt nắng nóng này ở vùng đồng bằng, trung du, ven biển và thành phố Huế 37-39 độ C; huyện Nam Đông 38-40 độ C. Nắng nóng kéo dài đã gây nguy cơ thiếu nước sản xuất ở vùng miền núi và xâm nhập mặn vùng đầm phá.

Là địa phương có diện tích trồng lúa khá lớn của huyện A Lưới, xã A Roàng đang đối diện nguy cơ thiếu nước sản xuất do nắng hạn kéo dài và nhiều công trình thủy lợi xuống cấp.

Ông Hồ A Lua, Chủ tịch UBND xã A Roàng cho biết, toàn xã sản xuất khoảng 310 ha lúa/năm, trong đó vụ hè thu luôn đối diện với tình trạng thiếu nước, nhất là vùng A Roàng 1, A Roàng 2, A Mên với khoảng hơn 30 ha. Đây là khu vực có hệ thống kênh mương thủy lợi được đầu tư năm 2008, nay đã xuống cấp. Mặt kênh bị gãy đoạn, nước thấm đáy dẫn đến không thể đưa nguồn nước phục vụ tưới tiêu cho đồng ruộng.

“Toàn xã có 27 công trình thủy lợi vừa và nhỏ, trong đó có 10 công trình xuống cấp, hư hỏng nên nhiều diện tích lúa sản xuất chủ yếu “nhờ trời”. Trong khi đó, trên địa bàn hiện không có hồ chứa nào để tích trữ nước và nguồn vốn duy tu bảo dưỡng công trình thủy lợi cũng có hạn nên công tác khắc phục chỉ là tạm thời, rất khó khăn cho sản xuất nông nghiệp”, ông Hồ A Lua cho biết thêm.

Thủy lợi không chủ động nguồn nước tưới, một số diện tích lúa ở A Roàng bị khô cháy

Hạn hán kéo dài cũng gây nguy cơ xâm nhập mặn vùng đầm phá cuối vụ đông xuân do nhiều chân ruộng ven phá thấp. Tại HTX NN An Xuân (Quảng An, Quảng Điền) hàng năm bước vào vụ hè thu có khoảng 100 ha (trên tổng số 245 ha lúa hè thu của HTX) bị xâm nhập mặn. Trong đó, có khoảng 50-60 ha bị thiệt hại nặng.

Ông Trần Quang Hùng, Giám đốc HTX NN An Xuân thông tin, thời điểm hiện tại vẫn chưa xảy ra tình trạng xâm nhập mặn. Tuy nhiên, hàng năm xuống giống vụ hè thu nguy cơ bị nhiễm phèn mặn cao bởi thời tiết nắng nóng kéo, chân ruộng thấp hơn mặt nước phá. Tuyến đê bao ven phá Tam Giang được đầu tư khá hoàn chỉnh nhưng qua sử dụng nhiều năm đã xuất hiện hư hỏng cục bộ, nước mặn thẩm thấu lên từ đáy ruộng khi gặp nắng gay gắt là cây lúa chết.

Theo Phòng NN&PTNT huyện A Lưới, trên địa bàn có 780 ha lúa và 87 ha nuôi trồng thủy sản đã ký hợp đồng cung cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp với Công ty TNHH NN MTV Quản lý khai thác Công trình thủy lợi tỉnh. Tuy nhiên, hiện nay nhiều công trình thủy lợi chưa được đầu tư kiên cố, các hồ chứa có dung tích nhỏ, nguồn nước chưa chủ động, chủ yếu dựa vào lượng nước mưa trong kỳ bổ sung. Nắng nóng kéo dài khiến lượng nước bốc hơi nhanh làm cạn kiệt khe suối, khan hiếm nguồn nước tưới, gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản.

Do vậy, từ đầu vụ Công ty TNHH NN MTV Quản lý khai thác Công trình thủy lợi tỉnh đã chủ động triển khai kế hoạch bơm dầu chống hạn trên địa bàn. Theo đó, tuyên truyền vận động người dân bảo vệ các công trình đầu mối, khắc phục kênh mương nội đồng nhằm ứng phó khi hạn hán xảy ra. Quản lý chặt nguồn nước chống rò rỉ thất thoát, điều tiết nguồn nước tưới một cách hợp lý tại các hồ chứa, đập dâng theo phương châm luân phiên ngay từ đầu vụ.

Thủy lợi xuống cấp gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp ở A Lưới

Ông Dương Đức Hoài Khánh – Giám đốc Công ty TNHH NN MTV Quản lý khai thác Công trình thủy lợi tỉnh cho biết, đơn vị phối hợp với địa phương thường xuyên kiểm tra, tu sửa cụm đầu mối, các kênh mương đang hoạt động, nhất là các công trình đã xuống cấp, hư hỏng nhằm đảm bảo tránh lãng phí nguồn nước thất thoát. Trong thời điểm có nắng hạn như hiện nay, tổ chức sửa chữa, bảo dưỡng máy bơm dầu và chuẩn bị nhiên liệu để vận hành chống hạn cho các công trình hồ chứa và đập dâng khi mực nước hạ thấp, cạn kiệt. Ở những khu vực có cao trình thấp hơn đáy cống điều tiết, cửa kênh thì sẽ tổ chức huy động bơm dầu để bơm chống hạn.

Nhằm đảm bảo công tác chống hạn hiệu quả, Sở NN&PTNT đề nghị các địa phương nhanh chóng triển khai thực hiện xây dựng kế hoạch, phương án chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả; nhất là đối với những diện tích đất trồng lúa bị khô hạn, thiếu nước tưới sang cây trồng sử dụng ít nước hơn.

Từ đầu vụ, Công ty TNHH NN MTV Quản lý khai thác Công trình thủy lợi tỉnh cũng phối hợp các địa phương quản lý vận hành đóng các đập ngăn mặn Thảo Long, Cửa Lác, cống Quan, cống Truồi, cống Cầu Lông, cống Quán Cửa, cống An Xuân, cống Hà Đồ, cống Mai Dương và các cống trên đê ven phá đảm bảo ngăn mặn triệt để, chống thất thoát nước, đảm bảo nguồn nước chống hạn cho cây trồng.