Chưa đồng bộ trong cấp phép và kiểm tra thi công xây dựng

Một thực tế hiện nay là hầu hết các công trình xây dựng do nhà dân đầu tư trên địa bàn TP. Huế đều “tranh thủ”  khởi công trước khi được cấp phép năm bảy ngày. Tưởng chỉ một vài ngày ngắn ngủi như thế không là gì, nhưng sự nóng vội này lại không đúng tinh thần pháp luật và đem lại khá nhiều hệ lụy. Đầu tiên, đó là trong quãng thời gian ấy, nhiều công trình xây dựng đã gần như hoàn thành việc xây dựng nền móng, việc làm này rất dễ xảy ra rủi ro cho chủ nhà bởi không thể dám chắc việc cấp phép có tiến hành thuận lợi!?

Không kể việc cấp phép chậm tiến độ thì khả năng hồ sơ cấp phép không hợp lệ vì lý do chủ quan từ phía người xin cấp phép cũng dễ xảy ra. Trong trường hợp hồ sơ cấp phép bị trả về để chủ đầu tư bổ sung, chỉnh lý bản vẽ thì thời gian cấp phép sẽ kéo dài thêm. Rất nhiều trường hợp, chủ nhà và đơn vị thi công tiến thoái lưỡng nan trong tình huống này.

Sai phạm thường xảy ra nhất khi người dân tranh thủ xây dựng trước khi có giấy phép đó là vi phạm chỉ giới quy hoạch hoặc chỉ giới đường đỏ, mật độ xây dựng. Tôi có một người chị bà con khởi công xây dựng căn nhà cũng gặp tình huống này. Chị tôi nhờ một kiến trúc sư trẻ chưa có kinh nghiệm tư vấn thiết kế công trình, đồng thời làm luôn hồ sơ thủ tục cấp phép, và cứ đinh ninh rằng hồ sơ của mình sẽ không trục trặc gì khi diện tích cấp trong sổ đỏ là 100% đất ở. Chị chỉ dự định xây  70% diện tích và cũng đã để lại một khoảng lùi khá xa. Thế nhưng, đến ngày trả kết quả thì hồ sơ của chị bất ngờ bị trả lại với nguyên nhân được cơ quan cấp phép giải thích là công trình trong bản vẽ vi phạm lộ giới 20 cm của tuyến đường quy hoạch vừa mới được phê duyệt và yêu cầu chỉnh sửa bản vẽ dịch lùi công trình. Điều đáng nói, thời điểm này căn nhà của chị đã hoàn thành gần xong phần móng.

Tình trạng sai phép do tranh thủ thi công trước khi được cấp phép hiện đang diễn ra khá phổ biến, do quan niệm về thời gian xây dựng và nhiều người dân cũng hoàn toàn tin tưởng vào người thiết kế. Họ chủ quan trong vấn đề tìm hiểu thông tin về quy hoạch. Có một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, đó có thể là do người thiết kế không nghiên cứu kỹ hoặc không kịp thời cập nhật thông tin các quy hoạch đã được phê duyệt. Đó cũng có thể do thông tin quy hoạch cung cấp cho người dân còn chưa rõ ràng, thiếu sự thống nhất giữa các thời điểm.

Hoàn toàn có thể giảm thiểu được tình trạng này nếu như việc phối hợp giữa đơn vị tham mưu cấp phép (ở đây là Phòng Quản lý đô thị TP. Huế và đơn vị kiểm tra xây dựng (Đội quản lý đô thị TP. Huế và Tổ quản lý địa chính, xây dựng các phường) nhịp nhàng hơn. Việc trao đổi thông tin giữa các đơn vị này hiện đã có, tuy nhiên sự phối hợp dường như vẫn chưa thực sự đồng bộ, việc kiểm tra xây dựng diễn ra khá muộn khi người dân đã xây dựng nền móng công trình. Nếu việc kiểm tra tiến hành sớm hơn, ngay khi chủ đầu tư gửi hồ sơ bản vẽ xin phép thì việc phát hiện sai phạm cũng sẽ nhanh hơn. Ngay lúc này, đơn vị kiểm tra có thể nhắc nhở người dân cũng như bước đầu cung cấp thông tin về quy hoạch để cảnh báo cho người dân tránh để xây dựng sai phép, đặc biệt là về chỉ giới quy hoạch và mật độ xây dựng. Việc trao đổi thông tin hai chiều giữa người dân và đơn vị cấp phép cũng rất cần thiết, những thông tin quan trọng cũng như vướng mắc trong hồ sơ nếu được phản hồi sớm thì sẽ không có tình trạng hồ sơ cấp phép kéo dài, làm ảnh hưởng đến tiến độ công trình và gián tiếp làm xảy ra những sai phạm trong xây dựng.

 Quang Phong