Từ đầu năm đến nay giá VLXD tăng mạnh khiến nhà thầu gặp khó khăn
Tiến thoái lưỡng nan
Sau cơn biến động xăng dầu, giá VLXD, giá nhân công tiếp tục leo thang, nhất là thời điểm bước vào mùa xây dựng, khiến hàng loạt nhà thầu xây dựng nhận công trình với hợp đồng trọn gói hoặc hợp đồng đơn giá cố định, đối diện nguy cơ “vỡ trận”, chậm tiến độ hàng loạt. Với các công trình tư nhân, nhà thầu và chủ đầu tư dự án có thể tìm tiếng nói chung khi “ngồi lại” với nhau để tính toán điều chỉnh hợp đồng. Nhưng đối với các công trình đầu tư công, nhà thầu tiến thoái lưỡng nan, thi công cầm chừng nên ảnh hưởng tới tiến độ chung.
Ông Văn Viết Thành, Giám đốc Công ty CP Xây dựng Thủy lợi Thừa Thiên Huế cho rằng, đối với giá VLXD tăng đột biến như hiện nay, doanh nghiệp đề xuất cũng nhiều nhưng chưa thấy giải pháp nào hiệu quả.
Đơn cử, khảo sát của đơn vị cho thấy, chỉ trong mấy tháng nay, sắt thép tăng khoảng 24%, vật liệu khác tăng 8-10%, nhân công tăng 10%. “Mọi thứ đều tăng như thế thì nhà thầu càng làm càng lỗ, năng lực nhà thầu không đủ thì chỉ có bỏ dở công trình. Chưa nói đến áp lực tiến độ, phạt tiến độ của chủ đầu tư, không được thanh toán phần đã thi công… cùng những khó khăn khác”, ông Thành nói.
Ông Cao Bé, Giám đốc Ban Đầu tư và Xây dựng khu vực huyện Nam Đông cho rằng, trong xây dựng, vật liệu thép chiếm khoảng 18 - 20% giá thành xây dựng công trình, với công trình xây dựng cầu đường, kè cống chi phí thép xây dựng lớn hơn nên ảnh hưởng rất lớn tới giá thành xây dựng. Khu vực huyện Nam Đông chủ yếu là các công trình xây dựng với tổng mức đầu tư nhỏ, tuy nhiên nhà thầu thi công cũng gặp khó khăn do VLXD tăng giá và chưa có xu hướng hạ nhiệt.
“Bình quân mỗi công trình đầu tư công với hợp đồng trọn gói không điều chỉnh được trên địa bàn huyện, nhà thầu thua lỗ từ 500-600 triệu đồng. Với vai trò chủ đầu tư, đơn vị phải lựa chọn nhà thầu đủ năng lực nhằm đảm bảo tiến độ chung và chất lượng công trình”, ông Bé thông tin.
Nhiều công trình xây dựng nguy cơ chậm tiến độ do giá vật liệu xây dựng tăng cao
Áp dụng “điều kiện bất khả kháng”
Các nhà thầu thi công kiến nghị Hội Xây dựng tỉnh, các sở, ngành liên quan đề xuất Trung ương, Bộ Xây dựng cho áp dụng “điều kiện bất khả kháng” để điều chỉnh giá hợp đồng trọn gói; xem xét lại quy trình thông báo giá để cập nhật kịp thời giá vật tư; khảo sát, công bố đơn giá vật liệu theo vùng, khu vực, như vậy sẽ sát với thị trường hơn; xem xét lại giá nhân công lao động để phù hợp với thị trường và thành lập Hiệp hội Nhà thầu xây dựng thuộc Hội Xây dựng tỉnh để có thể có ý kiến đồng nhất và kịp thời trong việc ban hành đơn giá của các ban ngành.
Theo Sở Xây dựng, hiện liên Sở Tài chính và Sở Xây dựng đã và đang công bố đơn giá VLXD hàng tháng kịp thời, bám sát diễn biến thị trường và cập nhật đầy đủ chủng loại vật liệu chính tại công trình dự án.
“Do đơn vị công bố giá hàng tháng nên khá phù hợp với tình hình biến động giá VLXD hiện nay. Mới đây, Bộ Xây dựng đã có văn bản “nhắc nhở” một số địa phương vẫn còn ban hành đơn giá VLXD theo quý, do vậy chậm cập nhật biến động của giá thép, giá nhiên liệu… đang có xu hướng biến động tăng nhiều”, đại diện Phòng Quản lý xây dựng (Sở Xây dựng) khẳng định.
Mới đây, Hội Xây dựng tỉnh đã tổ chức họp với các sở, ngành chức năng, Hiệp hội Bất động sản, doanh nghiệp, đơn vị tư vấn thiết kế đóng trên địa bàn để nắm tình hình khó khăn, vướng mắc về đơn giá VLXD trong thi công xây dựng, giá nhân công, hoạt động cung ứng vật liệu tại địa phương và đề xuất giải pháp tháo gỡ. Tại cuộc họp, trên cơ sở phân tích ý kiến của các bên liên quan, Hội Xây dựng tỉnh sẽ tập hợp, xem xét, vướng mắc cụ thể để kiến nghị các cấp có thẩm quyền có giải pháp tháo gỡ kịp thời, giải quyết khó khăn trước mắt cũng như lâu dài; nhằm tạo thuận lợi cho các đơn vị nhà thầu khi triển khai thực hiện các công trình xây dựng; hạn chế rủi ro trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, hướng đến bảo đảm tiến độ, chất lượng các dự án.
Cuối tháng 3/2022, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi các địa phương về việc xác định, công bố giá VLXD, thiết bị công trình, chỉ số giá xây dựng. Theo đó, trước tình hình giá cả nhiên liệu, VLXD chủ yếu đang có nhiều biến động, xu thế biến động tăng, khó dự báo ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động đầu tư xây dựng, nhiều địa phương đã tổ chức xác định giá xây dựng, chỉ số giá xây dựng bám sát diễn biến của thị trường và công bố kịp thời theo định kỳ hàng tháng. Tuy nhiên, vẫn còn một số địa phương xác định giá xây dựng, chỉ số giá xây dựng theo quý, công bố chậm, chưa bám sát diễn biến thị trường hoặc chưa sát với giá thị trường…
Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương theo dõi, bám sát diễn biến của thị trường xây dựng để kịp thời cập nhật, điều chỉnh công bố giá VLXD, chỉ số giá xây dựng cho phù hợp mặt bằng giá thị trường, tránh các hiện tượng “đầu cơ, thổi giá”. Thường xuyên rà soát, cập nhật các loại VLXD chủ yếu, thiết bị công trình phổ biến vào danh mục để công bố. Đối với các loại vật liệu chủ yếu, có biến động nhiều, tổ chức xác định, công bố giá vật liệu xây dựng, hàng tháng, đáp ứng yêu cầu quản lý chi phí đầu tư xây dựng, hợp đồng xây dựng trên địa bàn theo đúng quy định của pháp luật.
Bài, ảnh: Hà Nguyên