 |
| Ứng viên tranh cử Tổng thống Mỹ của đảng Cộng hòa, ông Donald Trump (trái) và ứng viên của đảng Dân chủ, Phó Tổng thống Kamala Harris. Ảnh: THX/TTXVN |
Cuộc đua tổng thống Mỹ 2024 đang bước vào giai đoạn căng thẳng và đầy bất ngờ. Trong khi ứng cử viên đảng Dân chủ, Phó Tổng thống Kamala Harris, đã có một khởi đầu mạnh mẽ khi bà công bố tranh cử vào cuối tháng 7 vừa qua, thì gần đây, cựu Tổng thống Donald Trump, ứng cử viên đảng Cộng hòa, đã cho thấy sự bứt phá mạnh mẽ trên cả mặt trận quốc gia lẫn tại các bang chiến địa.
Xếp hạng của ông Trump tăng mạnh
Sau một thời gian dài không có ứng cử viên nào nắm giữ vị trí dẫn đầu rõ rệt, ông Trump đang dần củng cố vị thế của mình. Các cuộc thăm dò ý kiến gần đây cho thấy xu hướng ủng hộ cựu tổng thống Mỹ đang tăng lên đều đặn. Theo một cuộc khảo sát của Fox News thực hiện từ ngày 11 - 14/10, ông Trump dẫn trước bà Harris 2 điểm phần trăm (50% so với 48%). Đây là một thay đổi lớn so với tháng 9 khi bà Harris vẫn còn dẫn trước với tỷ lệ tương tự.
Ngoài ra, thống kê từ công cụ tổng hợp dữ liệu RealClearPolitics cũng chỉ ra sự thu hẹp khoảng cách giữa hai ứng cử viên. Bà Harris hiện chỉ dẫn trước ông Trump 1,3 điểm phần trăm, giảm từ 2,2 điểm phần trăm chỉ một tuần trước đó. Điều này cho thấy cuộc đua tổng thống Mỹ đang ngày càng sát sao, với sự trỗi dậy của ông Trump có thể định hình cục diện cuộc bầu cử.
Cuộc đua tổng thống Mỹ năm 2024 tập trung chủ yếu vào một số bang chiến trường quan trọng, nơi mà sự chênh lệch phiếu bầu rất nhỏ có thể quyết định toàn bộ kết quả bầu cử. Hiện tại, ông Trump đang có lợi thế nhỏ tại các bang này. Ví dụ, theo dữ liệu từ FiveThirtyEight, tại Pennsylvania, nơi được xem là một trong những bang quyết định, ông Trump chỉ nhỉnh hơn bà Harris với 0,7 điểm phần trăm. Điều này, mặc dù là một khoảng cách nhỏ, nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc xác định kết quả cuối cùng.
Sự ủng hộ ngầm cho ông Trump
Hai bang chiến địa khác là Wisconsin và Michigan, từng là một phần của cái gọi là "bức tường xanh" truyền thống ủng hộ đảng Dân chủ. Tuy nhiên, năm nay, cả hai bang này đang chứng kiến sự thay đổi trong tâm lý cử tri, khi bà Harris vẫn dẫn đầu nhưng với tỷ lệ không quá vượt trội, lần lượt là 51% và 53%. Sự sụt giảm tỷ lệ ủng hộ cho đảng Dân chủ ở các bang quan trọng này báo hiệu rằng cuộc đua có thể sẽ gay cấn đến phút cuối cùng.
Một yếu tố quan trọng khác trong chiến dịch tranh cử của ông Trump chính là cái gọi là "sự ủng hộ ngầm". Erol Morcock, chiến lược gia của đảng Cộng hòa, cho rằng có một phần cử tri không muốn công khai thừa nhận ủng hộ ông Trump khi trả lời các cuộc thăm dò ý kiến, nhưng thực tế họ sẽ bỏ phiếu cho ông khi vào phòng phiếu. Điều này có thể lý giải vì sao một số kết quả thăm dò ban đầu không phản ánh chính xác tình hình thực tế, đặc biệt là khi ông Trump vẫn luôn duy trì được một lượng cử tri trung thành.
Ngoài ra, sự gia tăng số lượng cử tri đảng Dân chủ chuyển sang đảng Cộng hòa tại các bang quan trọng như Pennsylvania cũng là một tín hiệu báo động đối với đảng Dân chủ. Theo thống kê của tờ Newsweek, trong hai năm qua, số lượng đảng viên đảng Dân chủ đăng ký tại bang này đã giảm 10,3%, và riêng trong năm 2023, hơn 36.000 đảng viên đã chuyển sang đảng Cộng hòa. Sự thay đổi này cho thấy một mức độ thất vọng nhất định với đảng Dân chủ hiện tại và có thể sẽ ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng.
Một điểm đáng chú ý khác là tình hình bỏ phiếu sớm, vốn thường là lợi thế của đảng Dân chủ. Trong các kỳ bầu cử trước, đảng Dân chủ thường dẫn trước đáng kể về số lượng cử tri bỏ phiếu sớm và qua thư. Tuy nhiên, năm nay, khoảng cách này đã thu hẹp đáng kể. Theo cựu nghị sĩ đảng Cộng hòa Doug Collins, trong tuần đầu tiên của quá trình bỏ phiếu sớm năm nay, đảng Cộng hòa đã ngang bằng, thậm chí dẫn trước đảng Dân chủ về số lượng cử tri bỏ phiếu sớm tại một số bang.
Như vậy, mặc dù Phó Tổng thống Harris vẫn dẫn đầu trong các cuộc thăm dò quốc gia, nhưng sự suy giảm ủng hộ dành cho bà trong những tuần gần đây, cùng với sự nổi lên của ông Trump ở các bang chiến địa, cho thấy khả năng đảo ngược tình thế của ông Trump là hoàn toàn có thể. Cuộc đua tổng thống Mỹ 2024 đang tiến vào giai đoạn cuối cùng và kết quả cuối cùng có thể phụ thuộc vào những thay đổi nhỏ nhưng quan trọng tại các bang chiến trường, cùng với việc cử tri thực sự sẽ bỏ phiếu cho ai vào ngày bầu cử.