Tôi đọc điều này trên Tuổi Trẻ Cuối tuần. Đương nhiên nó làm tôi quan tâm với tư cách là người đang đứng chân ở lĩnh vực truyền thông. Chúng tôi cũng đang rất loay hoay để phát triển các ấn phẩm của mình trên các nền tảng số và cố gắng duy trì lượng phát hành các ấn phẩm báo in truyền thống. Substack chắc chắn là một phương thức mới trên hệ sinh thái truyền thông số. Với sự tham gia của các cây bút độc lập, Substack được xem là phương tiện nuôi sống đam mê của họ, thông qua việc bán các nguồn tin cho những độc giả đăng ký. Bằng cách này, tính đến tháng 11 của năm vừa qua, Substack cho hay đã tăng trưởng gấp đôi trong vòng 10 tháng và vượt mốc 1 triệu lượt đăng ký trả tiền. Trong một công bố khác của Substack, bình quân 700 ngàn USD/năm là thu nhập của top 10 cây viết có thu nhập cao nhất trên nền tảng này.
Có vẻ như, bằng sự hiện diện của mình, Substack đã bắt đầu tham gia và dự phần chi phối nguồn tiền trên lĩnh vực truyền thông, dù chưa ai biết, nền tảng được ra đời vào năm 2017 này sẽ đi đến đâu, cạnh tranh và phát triển như thế nào, tác động ra sao đến các loại hình truyền thông khác trên thế giới…
Thật khó có câu trả lời về sự tốt hơn hay xấu hơn, hay là một trạng thái khác, nhưng Substack chắc chắn là một sự phản hồi về xu thế tiếp nhận mới từ phía độc giả. Câu hỏi đặt ra ở đây là, với cơ chế tự chịu trách nhiệm và không kiểm soát nguồn tin theo kiểu trao cơ hội cho người viết và người đọc, liệu những thông tin qua email từ Substack có đáng tin cậy? Và cho dù nghiêm cấm các nội dung quấy rối, khiêu dâm, đe dọa, kêu gọi bạo lực… các góc nhìn từ Substack có vì người đọc và một thế giới tốt đẹp hơn?
Thực ra, ngay khi tham gia vào mạng xã hội, đọc, bình luận hay thể hiện một điều gì đó, cho dù là vu vơ đi nữa, chúng ta cũng đã thể hiện mình là người như thế nào. Đó cũng là cách mà các mạng xã hội nhận diện người đọc thông qua sự tìm tòi, sở thích cũng như sự lựa chọn của người tương tác. Sự khu biệt từng cộng đồng trong hệ sinh thái tưởng như là vô tư này, do vậy chẳng hề khó khăn gì. Chúng ta có thể tìm thấy “tầng mây” mà mình “sống” và bay cùng nó, nhưng cơ hội cũng dễ dàng được trao cho người thực sự hưởng lợi từ nền tảng đó. Theo cùng có thể là những hệ lụy khác khi chúng ta không tự mình kiểm chứng nguồn thông tin.
Substack chắc chắn là không mở như các trang mạng xã hội. Đó là lựa chọn của người tiêu dùng thông tin. Và cho dù chưa thật sự phổ biến, cân nhắc là một trạng thái cần có của mỗi ai khi lựa chọn một món hàng mà mình chỉ có thể tự thẩm định, vì chúng không hề có mã vạch.
MINH HÀ