Trình diễn mặt nạ các nhân vật trong nghệ thuật tuồng cổ
Phô diễn vẻ đẹp tuồng cổ
Chương trình do Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ chức vào sáng 28/6. Với sự kết hợp giữa các yếu tố nghi lễ, quảng diễn đường phố với trình diễn sân khấu, chương trình tạo nên một điểm mới trong trình diễn đường phố tại Festival Huế 2022, góp phần làm sôi động không gian đường phố, thu hút người dân và du khách.
Theo đó, bố cục chương trình gồm các phần: Nghi lễ tế tổ tại Thanh Bình từ đường, nơi thờ cúng các thánh thần được suy tôn là Thánh Sư, Tiên Sư, Tổ Sư và những người có công trạng đối với nghệ thuật sân khấu tuồng Huế và khu vực miền Trung; hội rước mặt nạ tuồng từ Thanh Bình từ đường theo cung đường Chi Lăng - Trần Hưng Đạo - Lê Duẩn đến Nghinh Lương Đình; biểu diễn tuồng ở Nghinh Lương Đình và hội rước mặt nạ tuồng từ Nghinh Lương Đình vào Duyệt Thị Đường thực hiện nghi thức tiến hoa dâng tiền nhân, thể hiện lòng ngưỡng vọng, thành kính đối với người xưa.
Ông Nguyễn Phước Hải Trung, Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế thông tin, tại Thanh Bình từ đường, lễ tri ân tổ nghề sân khấu được thực hiện theo đúng trình thức tiết lễ do viên Thông tán, Nội tán điều hành và các viên bồi tự phối hợp. Nghi lễ có bài văn được xướng lên với nội dung nói về lịch sử Thanh Bình từ đường và tôn vinh tổ nghệ.
Sau lễ tri ân, gần 200 nghệ sĩ, diễn viên sẽ tập hợp thành đội hình và thực hiện nghi lễ rước mặt nạ tuồng, quảng diễn. Đoàn rước vừa diễu hành vừa thể hiện động tác theo lộ trình đến Nghinh Lương Đình. Tại đây, các nghệ sĩ trình diễn các tiết mục cùng trích đoạn tuồng Huế, như: Trống hội Tuồng đồ, các trích đoạn “Ác thiện ẩn hình”, “Mộc Quế Anh dâng cây Giáng hương long”, “Mạnh Lương trộm ngựa” và bài bản múa bông.
Kết thúc phần trình diễn, đoàn rước sẽ tập hợp trở lại và diễu hành, quảng diễn tại cung đường Lê Duẩn – cửa Quảng Đức – 23/8 – cửa Hiển Nhơn vào Duyệt Thị Đường. Đây là một đoàn rước trên 200 diễn viên, nhạc công, nghệ sĩ, tập hợp thành 3 đội. Trong các loại trang phục truyền thống khác nhau, các đội sẽ cầm nghi trượng, cờ xí, lồng đèn, gánh kiệu, chiêng, trống cùng với các đội Đại nhạc, Tiểu nhạc, múa Bát Dật văn võ, các nhân vật tuồng diễu hành trên đường phố. Điểm nhấn của đội hình là các nghệ sĩ, diễn viên vào vai 100 nhân vật tuồng với các loại trang phục, hóa trang mặt nạ khác nhau để phô diễn, tạo ra sự sinh động đầy màu sắc và có sức gợi, tả về một loại hình nghệ thuật phổ biến ngày xưa.
Chương trình trình diễn các trích đoạn tuồng cổ đặc sắc
Tri ân và quảng bá
Với “Ngàn xưa âm vọng”, lần đầu tiên trên đường phố xuất hiện chương trình quảng diễn nghệ thuật sân khấu cổ, phô diễn vẻ đẹp trang phục và mặt nạ tuồng với màu sắc rực rỡ, sống động.
NSND. Bạch Hạc, Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Cung đình Huế chia sẻ: “Chúng tôi tổ chức chương trình vừa để tri ân các bậc tiền bối đi trước, khơi dậy lòng yêu nghề của anh chị em nghệ sĩ vừa giới thiệu, quảng bá nghệ thuật sân khấu đang vắng bóng khán giả, trong đó có sân khấu tuồng. Việc giới thiệu mặt nạ, biểu diễn các trích đoạn tuồng là cách để giới thiệu đến du khách hiểu hơn về loại hình nghệ thuật này. Không có dịp quảng bá nào bằng dịp Festival Huế. Hy vọng, chương trình là một hoạt động đường phố góp phần cho Festival Huế có thêm những kịch mục mới lạ, sôi động hơn”.
Các nghệ sĩ, diễn viên của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Cung đình Huế rất háo hức khi tham gia chương trình quảng diễn. Những ngày này, hơn 200 nghệ sĩ đang tích cực tập luyện để chương trình diễn ra thành công. Việc vẽ mặt nạ cũng đang được gấp rút hoàn thành để thể hiện đầy đủ chân dung các nhân vật trong nghệ thuật tuồng cổ, từ vai đào, vai kép, nịnh, tướng… trong các vở tuồng truyền thống đến màu sắc tượng trưng cho bốn mùa: xanh, đen, trắng, đỏ.
Việc đưa nghệ thuật truyền thống ra quảng diễn ở cộng đồng là hình thức mới và là dịp để giới thiệu nét đặc trưng, đặc sắc của tuồng Huế qua các mặt nạ và trích đoạn tuồng đến đông đảo công chúng. Theo ông Nguyễn Phước Hải Trung, ngoài tôn vinh di sản tuồng cung đình Huế, phô diễn vẻ đẹp của trang phục tuồng, nghệ thuật vẽ mặt nạ tuồng, chương trình kỳ vọng mang đến trải nghiệm thú vị về lễ hội đường phố đối với du khách khi đến tham quan Huế trong dịp festival, góp phần quảng bá hình ảnh di sản văn hóa Cố đô Huế tới đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Bài, ảnh: Minh Hiền