Hút thuốc lá cho đến nay vẫn là yếu tố lớn nhất góp phần gây ra ung thư. Ảnh: H. DIỆU
Thống kê của GLOBOCAN (một dự án của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế) cho thấy, tình hình mắc và tử vong do ung thư trên toàn thế giới đều có xu hướng tăng. GLOBOCAN cũng cho biết, ở thời điểm năm 2020, tỷ lệ mắc mới ung thư ở Việt Nam đã tăng lên 9 bậc (xếp thứ 90/185 quốc gia) và tỷ lệ tử vong do ung thư tăng 6 bậc (xếp thứ 50/185 quốc gia) so với ghi nhận năm 2018. Tại Bệnh viện Trung ương Huế, số lượt bệnh nhân ung thư vào điều trị tại Trung tâm Ung Bướu tăng qua từng năm, mức tăng từ 30 - 45%. Các loại ung thư thường gặp nhất là phổi, gan, đại trực tràng, vú, thực quản, dạ dày, các ung thư đầu - cổ.
Theo nghiên cứu Gánh nặng bệnh tật trên toàn cầu, việc hút thuốc lá cho đến nay vẫn là yếu tố lớn nhất góp phần gây ra ung thư - chiếm 33,9% các trường hợp. Tiếp theo là rượu với 7,4%. Một nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí The Lancet cũng cho biết, gần 50% số ca mắc bệnh ung thư trên toàn cầu bắt nguồn từ một yếu tố nguy cơ đã biết, chủ yếu là thuốc lá hoặc rượu. Trong khi, số ca tử vong do ung thư vì những nguyên nhân này chiếm tới 44,4%. Hơn 50% số ca tử vong do ung thư của nam giới là do các yếu tố nguy cơ này. Trong khi đó, thuốc lá và rượu cũng góp phần gây ra hơn 1/3 số ca tử vong do ung thư ở nữ giới. Hút thuốc lá cũng là nguyên nhân khiến bệnh nhân ung thư phổi giảm khả năng đáp ứng điều trị với các phương pháp y học hiện đại.
Trước tình trạng việc sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm, Tổ chức Y tế thế giới kêu gọi các quốc gia thúc đẩy các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá tới sức khỏe, đồng thời để hạn chế rác thải gây ô nhiễm môi trường.
PGS.TS. Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá cho biết: So với năm 2015, tỷ lệ nam giới hút thuốc giảm từ 45,3% xuống 42,3%. Tuy nhiên, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá vẫn còn gặp nhiều khó khăn, nhất là khi trên thị trường hiện nay lại xuất hiện thuốc lá điện tử, thuốc lá không đốt nóng, thuốc lá hút Shisha và chủ yếu nhằm vào giới trẻ. Đây đều những sản phẩm gây nghiện và có hại cho sức khỏe. Nếu không kịp thời ngăn chặn thì trong tương lai gần, những sản phẩm này sẽ gây hậu quả nghiêm trọng không kém các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường đối với sức khỏe của thế hệ trẻ.
Với nỗ lực thường xuyên và bền bỉ với mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá và giảm tỷ lệ bệnh tật do sử dụng sản phẩm này, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thừa Thiên Huế liên tục triển khai các hoạt động kiểm tra, giám sát việc xây dựng môi trường không thuốc lá tại các công sở, trường học, bệnh viện, cơ sở lưu trú; nâng cao năng lực cho mạng lưới cán bộ tham gia công tác phòng, chống tác hại thuốc lá ở cơ sở; triển khai Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá…
ĐỒNG VĂN