Lấy máu xét nghiệm HIV tự nguyện tại Khoa PC HIV/AIDS-CDC tỉnh
Chủ động xét nghiệm
Toàn tỉnh hiện có hơn 370 trường hợp nhiễm HIV. Thời gian gần đây, mỗi năm số phát hiện nhiễm mới từ 70-80 trường hợp. Đây là con số "bề nổi của tảng băng chìm".
Theo các bác sĩ phòng chống HIV/AIDS, CDC tỉnh, muốn phát hiện trường hợp nhiễm HIV không có phương pháp nào ngoài việc xét nghiệm. Tuy vậy, tỷ lệ người dân đi xét nghiệm HIV tự nguyện không riêng ở Thừa Thiên Huế vẫn còn thấp. Họ ngại lộ danh tính, lo sợ kỳ thị, ngay cả nhóm người thuộc nhóm nguy cơ cao lây nhiễm HIV vẫn e ngại không chủ động xét nghiệm để có những biện pháp dự phòng.
Hiện tại, hầu hết các cơ sở y tế từ tuyến tỉnh đến huyện đều có các dịch vụ kỹ thuật xét nghiệm HIV tự nguyện. Các trạm y tế đã phối hợp mở rộng chương trình khám sàng lọc tư vấn, xét nghiệm HIV định kỳ. Ngoài ra, hàng tháng, quý có các chiến dịch xét nghiệm HIV ở cộng đồng thông qua các cán bộ y tế cơ sở nhằm tạo điều kiện thuận lợi để người dân chủ động xét nghiệm HIV khi có nhu cầu. Xét nghiệm HIV thực hiện đơn giản, nhanh chóng, thuận tiện và hoàn toàn được bảo mật thông tin.
Khác với trước đây, đối tượng xét nghiệm HIV hiện nay không chỉ dành cho những người thường gọi là “không đứng đắn”, nhóm người có quá khứ ăn chơi lầm lỗi... mà cho tất cả mọi người. Đó là điều mọi người cần nhận thức rõ. Người Việt chưa có thói quen khám sức khỏe định kỳ, nhất là khi còn cảm thấy khỏe. Tuy nhiên, một xét nghiệm máu và quick test với HIV hiện đang miễn phí ở nhiều cơ sở y tế là việc mỗi cá nhân nên chủ động thực hiện cho bản thân và những người thân của mình.
HIV dễ dàng lây truyền khi có sự tiếp xúc trực tiếp giữa máu hoặc dịch sinh học. Do vậy nó không chỉ lây truyền từ mẹ sang con, tình dục, kim tiêm không an toàn mà khi gặp những tai nạn nguy cơ cao, tiếp xúc không an toàn với người nhiễm HIV đều có thể bị lây truyền. Việc tiếp cận xét nghiệm HIV sớm không chỉ bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho chính bản thân mình mà còn là trách nhiệm của mình với gia đình, cộng đồng trong việc giảm lây nhiễm HIV.
Khi xét nghiệm không may biết tình trạng nhiễm HIV người nhiễm sẽ được điều trị kịp thời. Dù chưa có thuốc điều trị HIV triệt để, nhưng thuốc kháng virút ARV là đặc hiệu, giúp người nhiễm HIV kéo dài cuộc sống, duy trì sức khỏe, học tập và làm việc bình thường, giảm khả năng lây truyền cho người khác. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy, người nhiễm HIV nếu được điều trị sớm và tuân thủ điều trị sẽ có tuổi thọ tương đương với người không nhiễm HIV.
Không sợ nếu hiểu đúng
Theo các chuyên gia phòng chống HIV, khi chẳng may bị vật sắt nhọn, bơm kim tiêm chích vào cơ thể có nguy cơ lây nhiễm HIV, người dân cần bình tĩnh, xử lý vết thương tại chỗ. Nếu tổn thương da chảy máu cần rửa ngay vết thương dưới vòi nước. Để vết thương tự chảy máu trong thời gian ngắn, không nắn bóp vết thương. Biện pháp nữa là rửa kỹ vết thương bằng xà phòng và nước sạch. Nếu phơi nhiễm qua niêm mạc mắt thì rửa bằng nước cất hoặc nước muối sinh lý liên tục trong 5 phút. Nếu phơi nhiễm qua niêm mạc mũi, miệng thì rửa nước muối sinh lý nhiều lần. Sau đó, đến ngay cơ sở y tế để được đánh giá nguy cơ phơi nhiễm theo mức độ tổn thương và diện tích tiếp xúc. Theo đó sẽ được các bác sĩ tư vấn, điều trị bằng thuốc kháng vi rút ARV.
Bác sĩ Châu Văn Thức, Trưởng Phòng Khám chuyên khoa và Điều trị nghiện chất - CDC tỉnh cho biết, hiện nay, Bộ Y tế khuyến cáo điều trị sau phơi nhiễm với HIV bằng thuốc ARV càng sớm càng tốt. Tốt nhất là trong vòng 6 giờ đầu và không quá 72 giờ sau phơi nhiễm. Đề cập công tác điều trị nhiễm HIV, bác sĩ Thức cho biết, hiện nay chưa có kháng sinh điều trị nhưng thuốc ARV đang là đặc hiệu, sẽ giúp giảm tải lượng vi rút trong máu và có thể giảm đến hơn 95% khả năng lây nhiễm HIV cho vợ hay bạn tình qua quan hệ tình dục.
Các chuyên gia y tế cho rằng, HIV/AIDS là bệnh truyền nhiễm, nhưng không đáng sợ nếu hiểu đúng về nó. Lây nhiễm HIV hoàn toàn có thể phòng tránh thông qua các biện pháp dự phòng, như tình dục an toàn (dùng bao cao su), sử dụng bơm kim tiêm sạch, điều trị nghiện các chất thuốc phiện bằng các chất thay thế. Quan trọng hơn, mỗi người nên chủ động tham gia xét nghiệm HIV theo định kỳ. Khi nhiễm HIV, phải tham gia điều trị thuốc ARV để đảm bảo sức khỏe cho bản thân, đồng thời giảm nguy cơ lây nhiễm cho người thân và cộng đồng...
Bài, ảnh: Minh Huy