Rau muối thường mọc lẫn trong cỏ

10 năm trước, khi về tác nghiệp ở công trình ngăn mặn, giữ ngọt Thảo Long, tôi và nữ đồng nghiệp báo bạn được gia đình một công nhân đãi món cơm ăn với rau muối luộc trộn lạc rang. Một bữa cơm đơn giản nhưng hương vị món rau đặc biệt ấy theo tôi mãi đến giờ.

Theo những người cao niên ở Hương Phong (TX Hương Trà), trước đây nước mặn xâm nhập lên vùng thượng nguồn, rau muối (có vị mặn nên khi chế biến không cần thêm muối) mọc nhiều. Từ khi công trình ngăn mặn, giữ ngọt Thảo Long đưa vào sử dụng, loại rau này vắng bóng hẳn. Hơn nữa, việc hái rau khá kỳ công nên nguồn cung cấp ít dần. Mùa rau muối bắt đầu từ tháng 2 đến tháng 8 nhưng rộ lên giữa tháng 5, tháng 6 hàng năm. Thời điểm càng nắng gắt, rau càng phát triển. Với mức giá khá cao: khoảng 30 nghìn đồng/kg, chỉ vài vài quán ăn, nhà hàng Cồn Tè (Hương Trà), Phú Thuận (Phú Vang) nhập rau muối làm món đặc sản hoặc một vài người mua về làm quà. Anh Nguyễn Anh Phương ở TP Huế kể: “Tôi thích cảm giác mằn mặn, sật sật của món rau muối trộn. Vì là rau sạch nên khi nào về chơi ở Cồn Tè, gia đình đều gọi điện thoại dặn trước chủ quán và nhờ mua một ít lên chế biến đãi bạn bè”.

Mẹ con chị Bình hái từng nhánh rau muối giữa nắng trưa gay gắt

 
Số người hái rau muối ở Hương Phong hiện chỉ đếm trên đầu bàn tay nên ngay cả người địa phương muốn ăn món rau này cũng phải điện thoại “đặt hàng”. Chị Đặng Tiểu Bình, là người Bình Thuận về làm dâu ở Hương Phong có 5 năm gắn bó với nghề hái rau muối. “Phạm vi mọc của rau muối thu hẹp lại chỉ còn ở một vài vùng đất còn bị ngập mặn ở vùng Hương Phong (Hương Trà) hoặc Thuận An (Phú Vang) nên phải đi xa hơn trước mới tìm thấy nguồn rau. Rau muối nằm lẫn trong cỏ, muốn thu hái chỉ còn cách ngồi phơi mình dưới cái nắng gắt mùa hè, tỉ mẩn gom góp từng nhánh rau nhỏ. Từ 11h trưa đến 5 giờ chiều hàng ngày, hai mẹ con chị hái chừng 5-7kg. Rau muối hiếm lắm nên hái được bao nhiêu, người ta mua hết bấy nhiêu. Mỗi tháng kiếm thêm 2-3 triệu đồng phụ chi tiêu trong nhà, dành dụm tiền cho con vào năm học mới cũng đỡ lắm”, chị Bình kể.
Chị Phan Diệu Phương, một người dân ở Hương Phong xa quê vẫn nhớ như in món rau dân dã sau 10 năm trở lại quê nhà. “Gặp lại rau muối như gặp lại ấu thơ”, chị nói. Với chị Phương và nhiều thực khách, rau muối là để lại ấn tượng bởi vị mặn mòi nguyên thủy nhưng với những người như chị Bình đó là vị “ngọt” cho chuỗi dài những ngày hè mưu sinh.
L.Tuệ - P.Thắng