Mắm Quảng Công ngày càng đi xa

Bà Giang kiểm tra mắm đang ủ muối

Mắm, nước mắm Tân Thành vốn nổi tiếng không chỉ trong vùng mà lan tỏa sang nhiều nơi trong và ngoài tỉnh. Một thời, người dân Phong Hải, hay Ngũ Điền (Phong Điền) muốn chế biến nước mắm phải đến thôn Tân Thành mua nguyên liệu (cá mắm chín qua ủ muối) về “đăng” lấy nước mắm bán cho người dân địa phương và các vùng lân cận.

Sau nhiều biến cố của lịch sử, vùng ven biển Tân Thành đến nay vẫn còn đến 35% hộ dân sống nhờ vào nghề làm mắm, nước mắm có cuộc sống ổn định. Các hộ đầu tư sản xuất quy mô lớn còn vươn lên khá giả, có cơ hội làm giàu. Với người dân địa phương, nghề này không chỉ mang lại nguồn thu nhập, kinh tế gia đình mà còn là nét đẹp truyền thống văn hóa của ngư dân.

Mắm, nước mắm từ lâu trở thành món ăn không thể thiếu của người dân địa phương và quanh vùng. Các loại sản phẩm quen thuộc như mắm ruốc, mắm cá mục, cá trích, cá cơm, mắm dưa, mắm thính, nước mắm ruốc, nước mắm cá... chế biến từ các loại hải sản tươi ngon được ngư dân đánh bắt vùng lộng, ven bờ. Cá vừa đánh bắt vào, đang tươi rói, người dân đưa vào ủ muối nên sản phẩm vừa chất lượng cao lại vừa thơm ngon.

Tuy nhiên, một thời gian dài, người dân chủ yếu sản xuất tự phát, mạnh ai nấy làm, chưa có thương hiệu nên đầu ra khá bấp bênh, chất lượng chưa cao. Môi trường khu dân cư bị ô nhiễm do chưa có hệ thống xử lý chất thải, phế thải từ mắm tràn ra đường, khu dân cư bốc mùi hôi khó chịu. Điều này gây trở ngại trong việc thúc đẩy phát triển làng nghề chế biến mắm, nước mắm của làng quê ven biển Tân Thành.

Bà Hồ Thị Giang, Giám đốc Hợp tác xã chế biến mắm, nước mắm Tân Thành chia sẻ, từ khi sản phẩm được tỉnh công nghệ nghề truyền thống là niềm tự hào, tạo động lực cho người dân duy trì và phát triển làng nghề, tạo sản phẩm ngày càng chất lượng, thơm ngon. Mắm, nước mắm được địa phương đăng ký, xây dựng thương hiệu. Từ đó, sản phẩm của làng nghề luôn được thị trường nhiều tỉnh, thành ưa chuộng. Một lượng sản phẩm khá lớn được bán sang các nước Mỹ, Úc, Canada… thông qua Việt kiều bằng hình thức “xách tay”.

Thời điểm khó khăn nhất đối với làng nghề mắm truyền thống Tân Thành là ảnh hưởng sự cố môi trường biển do Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa gây ra và mới đây là dịch COVID-19. Nhưng bằng nhiều biện pháp, sự hỗ trợ của các cấp, ban ngành, chính quyền địa phương, làng nghề vẫn vượt qua khó khăn, tiếp tục duy trì và phát triển. Đến nay, các loại sản phẩm mắm, nước mắm Tân Thành vẫn tiêu thụ ổn định.

Mới đây, sản phẩm mắm, nước mắm Tân Thành được công nhận sản phẩm OCOP. Bà Hồ Thị Giang khẳng định, với thị trường ưa chuộng, tiêu thụ rộng lớn như hiện nay và chất lượng được kiểm định đảm bảo an toàn, sản phẩm mắm, nước mắm Tân Thành xứng đáng đạt OCOP chuẩn 5 sao trong thời gian sắp đến.

Từ sản xuất nhỏ lẻ, thiếu sự liên kết, thị trường bó hẹp và tiêu thụ không ổn định, nay mắm, nước mắm làng nghề Tân Thành đã có thương hiệu, được thị trường trong và ngoài nước biết đến, tiêu thụ mạnh. Nhiều hộ đầu tư sản xuất quy mô khá lớn, mỗi năm bình quân mỗi hộ sản xuất 60-70 lu, riêng mỗi cơ sở đã đăng ký thương hiệu có quy mô 100 lu/năm, tương đương khoảng 10 ngàn lít.