Lịch sử ngày hội bán nước chanh (Lemonade day)

Lemonade day (ngày hội bán nước chanh) là một chương trình giáo dục dạy cho trẻ em làm thế nào để bắt đầu khởi nghiệp kinh doanh của mình từ một quầy bán nước chanh.

Một quầy hàng của trẻ em Mỹ trong ngày Lemonade day

Đây là quá trình chiến lược gồm 14 bước để thực hiện một kế hoạch kinh doanh, đồng thời cũng dạy cho các em những nguyên tắc cần thiết để bắt đầu bất kỳ công ty lớn nào. Trẻ em được trang bị một cuốn sổ tay kinh doanh để giúp chúng tìm hiểu làm thế nào để thiết lập mục tiêu, tạo ra một ngân sách, tìm một nhà đầu tư, chọn một vị trí, tạo ra một kế hoạch quảng cáo, xây dựng một gian hàng, thực hiện kế toán cơ bản và tái đầu tư. Trẻ còn được truyền cảm hứng để làm việc chăm chỉ và tạo ra lợi nhuận cũng như được dạy việc tiêu tiền, tiết kiệm tiền và chia sẻ một số tiền khác bằng cách hỗ trợ lại cộng đồng của mình.

Ra mắt từ năm 2007 tại Houston (bang Texas – Hoa Kỳ), Lemonade Day được lấy cảm hứng từ bài học Michael Holthouse, một cựu sinh viên của Đại học bang Indiana (Indiana State University) - doanh nhân thành đạt và nhà từ thiện có tiếng tăm, đã dạy con gái và người bạn cách tập làm giàu từ việc thiết lập quầy bán nước chanh của mình. Kể từ đó, Lemonade day đã trở thành một chương trình mang tính rộng rãi toàn quốc và đã mở rộng đến hơn 40 thành phố với hơn 200.000 người tham gia trong năm 2013. Đến chương trình của năm 2015 đã tăng lên gấp nhiều lần trên toàn nước Mỹ.

Mục tiêu quan trọng nhất của Lemonade day là trao quyền cho trẻ em làm chủ cuộc sống của chúng và trở thành những thành viên của xã hội - các lãnh đạo doanh nghiệp, những người ủng hộ xã hội, tình nguyện viên trong tương lai.

Một ngày kinh doanh của trẻ

Nếu công việc rất phổ biến của trẻ em Hoa Kỳ muốn có nguồn thu “bỏ ống heo” là hàng ngày kiếm tiền bằng việc thu lượm vỏ chai, vỏ lon bia, nước ngọt các loại vì các công ty sản xuất thường sẽ hoàn trả 5-10 cent (1 USD = 100 cent) khi thu mua lại để bảo vệ môi trường tùy thuộc vào từng bang và từng sản phẩm. Hay có thể làm việc nhà để bố mẹ cho một ít tiền xu trả công, thì ngày hội bán nước chanh vào ngày thứ bảy đầu tiên hoặc thứ hai của tháng Năm tùy vào mỗi bang sẽ là một cơ hội để kiếm được số tiền lớn hơn, nếu có khả năng thực sự.

“Lemonade Day là một chương trình học tập kinh nghiệm miễn phí mang lại sự vui vẻ và dạy cho trẻ làm thế nào để bắt đầu, sở hữu và hoạt động kinh doanh của mình bằng cách bày bán một quầy nước chanh cũng như bài học cơ bản về cuộc sống, thành công và về cả bản thân của chúng.”

Vào ngày này, mọi người đều có một công việc - hoặc là mua hoặc là bán nước chanh. Người dân được khuyến khích chỉ cần mua một cốc nước chanh với giá 1 USD, hoặc giúp một đứa trẻ tham gia vào các trò chơi vui nhộn do quầy bày ra là hành động thiết thực động viên việc kinh doanh riêng của chúng. Còn các công ty kinh doanh cũng tổ chức cho các bé dựng các quầy bán có logo của công ty, vừa khuyến khích các bé kinh doanh vừa gây dựng thương hiệu của công ty trong các bé từ lúc nhỏ. Trên các phương tiện thông tin đại chúng luôn quảng cáo miễn phí cho chương trình, radio phát thanh liên tục nội dung của các sự kiện tổ chức các nơi ủng hộ chương trình, trên các website cũng chạy các nội dung nổi trội, tại các siêu thị sẽ giảm giá các mặt hàng phục vụ ngày hội như bột nước chanh, ly nhựa, viết màu, poster… như là một hình thức hỗ trợ các chủ doanh nghiệp nhí.

Ở sự đầu tư vĩ mô hơn, đó là việc tham gia của các ngân hàng trong thành phố. Tại thành phố Lubbock (bang Texas), từ tháng 3, các ngân hàng lớn đã mở các buổi tiệc mời các mạnh thường quân có thu nhập cao tham gia để ủng hộ tiền cho chương trình. Có ngân hàng còn tổ chức hội thảo để dạy cho các nhà doanh nghiệp trẻ làm thế nào để soạn thảo và thực hiện kế hoạch kinh doanh đơn giản đồng thời áp dụng cho các khoản vay nhỏ là 35 đô la cho mỗi quầy bán. Các chủ doanh nghiệp nhí sẽ cung cấp một kế hoạch kinh doanh và ký một giấy hẹn nhận tiền. Khoản vay này cũng được thiết kế chỉ dành cho chương trình Lemonade day và được áp dụng phí lãi mỗi khoản vay là 2 đô la cũng như phải được hoàn trả trước ngày thứ 6 tuần tiếp theo. (Tất cả các khoản vay Lemonade day đã được hoàn trả cho ngân hàng trong năm 2014).

Khi có được nguồn hỗ trợ từ ngân hàng, các bé thiết lập quầy bán theo ý tưởng của mình dựa trên màu vàng của vỏ chanh là màu chủ đạo của áo mặc, poster, quầy kệ… Mỗi người một việc để dựng quầy, pha nước chanh, mang các loại poster lớn nhỏ, ghi các nội dung thật thu hút hay dùng âm thanh công nghệ cao, bật nhạc nhảy múa, mang mặt nạ, trang điểm các hình ảnh vui nhộn… Tóm lại, bằng mọi cách thu hút người đi đường đến mua nước chanh một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất.

Một số quầy còn bán thêm xúc xích, hotdog, kẹo que với đồng giá 1 USD để làm đa dạng thêm sản phẩm bày bán của mình. Các bé còn tham gia các trò chơi ý tưởng kinh doanh trên mạng trước khi chương trình diễn ra, nếu thuyết phục ban tổ chức sẽ được bày bán quầy tại các sự kiện lớn của thành phố và coi như là chưa kinh doanh đã biết “trúng quả” bởi việc bán nước chanh nằm trong khuôn viên của chương trình diễn ra không cần có quá nhiều quảng bá vì lượng khách đã có sẵn. Đây cũng là ngày duy nhất trong năm người bán rong dọc đường không cần có giấy phép kinh doanh thực phẩm đường phố vì ở Hoa Kỳ muốn kinh doanh đường phố phải có giấy phép (license) và dán vào các quầy bởi cảnh sát có thể kiểm tra bất ngờ khi nào. Các bé chỉ cần đăng ký online qua website của chương trình việc tham gia của mình.

Marc Evans, Tổng Giám đốc Tập đoàn truyền thông Frontier chia sẻ lý do tại sao Frontier tiếp tục ủng hộ sự kiện này hàng năm: “Tự kinh doanh là một cách chúng ta có thể giúp đỡ các bạn trẻ tạo ra những giấc mơ của họ ngay tại nơi mình sống. Điều quan trọng là phải bắt đầu giáo dục họ về tinh thần kinh doanh và tầm quan trọng của cộng đồng lúc trẻ để họ có cơ hội tìm thấy niềm đam mê của họ.”

Trong khi đó, ông John Georges - Tổng Giám đốc tạp chí The Advocate, tờ báo ngày lớn nhất của bang Louisiana được thành lập từ năm 1842 chia sẻ “Như một đứa trẻ, tôi đã nhận được kinh nghiệm làm việc đầu tiên tôi làm việc trong nhà kho của cha tôi và thậm chí bán nước chanh. Lemonade day đã trở thành một truyền thống hàng năm ở Louisiana và sẽ có tác động đáng kể đến các nhà lãnh đạo doanh nghiệp trong tương lai của chúng tôi trong nhiều năm tới.”

Phan Quốc Vinh