Sau hơn 9 tiếng đồng hồ bay từ Hà Nội tới Moscow, đón khách là những bông tuyết trôi theo gió. Ngồi xe từ sân bay về trung tâm, khách phát hiện, bông tuyết khác nước mưa, không rơi thẳng, không rơi xiên, mà trôi ngang qua ô cửa. Dọc đường, hàng bạch dương và cây phong chuyển màu từ xanh sang vàng; và cũng có cây không còn lá, chỉ còn cành. Người Nga nói, năm nay là “mùa thu rớt” (qua đông), vì vậy lá chưa kịp vàng, đã rụng. Và rằng, khi bông tuyết xuất hiện, bầu trời cũng chuyển màu, từ trong xanh qua xám xịt. Đâu rồi ánh nắng vàng rộm mà khách đã thấy trong tranh “Mùa thu Nga” của danh họa Isaac Levitan (1860 - 1900)? Vì, chính bức tranh này đã lôi kéo khách đến Nga chiêm ngưỡng lá vàng.

Kèm theo tuyết là cái lạnh dưới không của ban đêm và vài độ dương của ban ngày. Khách hoảng hốt vì quần áo đem theo không đủ ấm. Nguyên do là vì khách không ngờ năm nay thu Moscow lạnh đến như vậy. Người đời thường ví thời tiết như tánh tình vui buồn bất chợt của thiếu nữ mới lớn. Phải chăng “thiếu nữ” Moscow lại càng đỏng đảnh hơn?

Moscow là thủ đô của Liên bang Nga, có diện tích 1,070 km2, dân số tại chỗ và khách vãng lai khoảng 15 triệu người (TP Hồ Chí Minh diện tích 2,095 km2, dân số khoảng 8 triệu người). Kiến trúc Moscow pha trộn từ thời trước Sa Hoàng, đến Đế chế Nga, Liên Xô và hiện nay là Liên bang Nga. Ngoài những kiến trúc kiêu sa trên mặt đất mà điểm nhấn là khu Quảng trường Đỏ, còn có một công trình đồ sộ tráng lệ dưới lòng đất là hệ thống tàu điện ngầm Moscow được xây dựng năm 1935. Từng công trình kiến trúc thì đẹp, nhưng nhìn tổng thể có nhiều nơi, nhiều chỗ chưa hài hòa, hợp lý; nhất là về quy hoạch tổng mặt bằng của Moscow.

Được biết qua sách vở, Moscow có 11 khu cây xanh, phủ xanh 40% tổng diện tích thủ đô. Nhưng, tại những con đường trong trung tâm thành phố là những công trình sửa chữa và xây mới ngổn ngang. Cả con sông Moscow uốn lượn trong nội đô, đôi bờ cũng là bê tông, cốt thép. Với cảnh quan hiện hữu, khách tìm đỏ con mắt cũng không thấy được hàng cây ngập lá vàng. Phải chăng thủ đô Moscow đang trong thời kỳ đại tu, mở rộng và xây mới?

Thời tiết thì lạnh. Bầu trời thì xám. Lá vàng thì xa. Khách từ Moscow bay về lại quê nhà, trong lòng vẫn bâng khuâng thèm chút thu vàng của Levitan.

Tạ Thị Ngọc Thảo