Tượng đài “Nghệ sĩ mặc áo lính trên tuyến lửa”

Nhiều người đã biết, Nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn (Linh Thượng, Gio Linh, Quảng Trị) là nghĩa trang lớn nhất Việt Nam. Lớn bởi tính hoành tráng của những quả đồi trùng điệp, suối khe, hồ nước, các lối đi rợp bóng hàng cây xanh. Đặc biệt, những khu mộ của nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước với hơn một vạn bia mộ liệt sĩ có tên được quy tụ về đây có kiến trúc nhà bia mang vẻ đẹp trang nghiêm khác nhau của mỗi địa phương.

Giữa trung tâm nghĩa trang là cụm tượng đài lớn nhất, cao nhất thể hiện hình ảnh nhiều quân binh chủng anh dũng quật cường. Cách đó khoảng 100 mét về phía đông là khu vườn tượng, gồm các cụm tượng đài: Mẹ tiễn con đi, Buộc chỉ cổ tay, Hái măng rừng, Cô gái giao liên, Người lái đò… Sáng ngày 3/7/2011 thêm một tượng đài mang tên: “Nghệ sĩ mặc áo lính trên tuyến lửa” (Ảnh) được khánh thành.

Ý tưởng nầy phát xuất từ đâu? Là từ các anh chị trước ở Đoàn Văn công giải phóng Trị Thiên, sau này nhiều người ra làm báo, làm các doanh nghiệp. Nhiều lần họ gặp nhau, ôn lại những kỷ niệm xưa. Một sự kiện cảm động khó quên là trưa ấy, máy bay địch phóng rốc-két làm hai đồng đội hy sinh ở vùng rừng A Roàng, trên đất huyện Giằng (Quảng Đà) của tuyến đường Hồ Chí Minh mà họ đến biểu diễn phục vụ Đoàn 559.

Đoàn văn công này hiện còn ba nhóm khá “mạnh” thường liên lạc với nhau. Nhóm Huế có Thu Lưỡng, Thu Sen, Nguyễn Thế Linh, 80 tuổi (trưởng đoàn). Nhóm Quảng Trị có Phan Văn Thuần, Vĩnh Giang (ca kịch). Nhóm Hà Nội có Huyền Minh, Thùy Liên (múa).

Qua bàn bạc, Huyền Minh chịu trách nhiệm liên hệ, mời điêu khắc gia Hà Nội “nhập cuộc”.Và điêu khắc gia Lê Lạng Lương - giảng viên ĐHMT Hà Nội nhận lời.

Đầu năm 2011, nhà điêu khắc mang bức phù điêu vào đệ trình UBND tỉnh Quảng Trị nhưng không được duyệt. Lý do: Nó chưa đủ tầm cỡ của cuộc kháng chiến. Gắn phù điêu vào đâu? Xây một bức tường thì không bền vững… Ba tháng sau, Lê Lạng Lương mang vào mẫu tượng đài đúc đồng, rất ấn tượng, bề thế, tỉnh ký duyệt và cấp giấy phép liền.

Tượng đài “Nghệ sĩ mặc áo lính trên tuyến lửa” bằng chất liệu đồng nguyên chất, do Công ty Đúc đồng Tân Tiến (Ý Yên, Nam Hà) thực hiện. Tượng cao 1,2m, nặng một tấn, bệ tượng bằng đá cao 1,2m. Tượng đặt quay về hai hướng Tây và Tây Nam (hướng dải Trường Sơn). Tổng chi phí 600 triệu đồng, do hai chủ đồng đầu tư: Ban liên lạc Đoàn Văn công giải phóng Trị Thiên và Đoàn văn công Quân khu Bốn.

Vĩnh Nguyên