Một hội nghị về bảo vệ cổ vật của LHQ . Ảnh: Times 

Pháp và UAE đang dẫn đầu nỗ lực tạo ra một nguồn quỹ có ngân sách 100 triệu USD để bảo vệ và phục hồi cho các cổ vật đang rơi vào tình trạng bị đe dọa từ những kẻ cực đoan và các cuộc chiến.

Trong những năm gần đây, nhiều di tích lịch sử ở Syria, Mali và Iraq đã bị tàn phá và tiêu huỷ bởi những chiến binh Hồi giáo. Một số di tích khác ở Syria và Yemen cũng bị hư hại do pháo kích và tên lửa.

"Một phần của lịch sử của chúng ta đã mất đi mãi mãi, với sự cuồng tín rằng sẽ làm suy yếu niềm hy vọng cho tương lai", 5 nhà đoạt giải Nobel bao gồm nữ lãnh đạo Myanmar Aung San Suu Kyi, cựu Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Kofi Annan, Tổng thống Liberia Ellen Johnson Sirleaf và tác giả Orhan Pamuk và Mario Vargas Llosa đồng loạt cảnh báo, kêu gọi phải có "hành động khẩn cấp" để thay đổi tình hình hiện tại.

55 trên tổng số 1.052 di sản được công nhận bởi tổ chức văn hóa của LHQ Unesco đang được xếp vào loại "nguy hiểm".

BBC dẫn lời cựu Bộ trưởng Văn hóa Pháp Jack Lang nói rằng, nguồn quỹ nói trên sẽ giúp trang trải các chi phí vận chuyển, bảo vệ và phục hồi các di tích và di vật bị ảnh hưởng và cho biết Pháp sẽ đóng góp 30 triệu USD cho quỹ.

 Một chiến binh IS đang tàn phá di tích Nỉmud. Ảnh: IS video

Đại diện của khoảng 40 quốc gia, trong đó có hơn 10 nhà lãnh đạo đứng đầu nhà nước hoặc chính phủ - bao gồm Tổng thống Pháp Francois Hollande - dự kiến ​​sẽ tham dự cuộc họp.

Theo liệt kê của UNESCO, động đất, ô nhiễm và nạn săn trộm là một trong những mối đe dọa đến các cổ vật. Tuy nhiên, sự phá hoại cố ý của những kẻ cực đoan IS mới là mối lo ngại lớn nhất.

Thành phố cổ Palmyra ở Syria, có niên đại vào khoảng thế kỷ thứ nhất - thế kỷ thứ 2, những lăng mộ Hồi giáo và nhà thờ Hồi giáo của Timbuktu ở Mali, và di tích 3.000 năm tuổi còn lại của thành phố Assyria của Nimrud, nằm trong số các di sản bị phá hủy và hư hỏng do IS.

Bên cạnh đó, nhiều tòa nhà trong thành phố cổ ở thủ đô Sanaa của Yemen cũng bị hư hại bởi cuộc chiến giữa liên minh do Ả Rập dẫn đầu - trong đó bao gồm UAE - và phiến quân Houthi, hay như năm 2001, các chiến binh Taliban đã phá hủy tượng Phật khổng lồ Bamiyan ở Afghanistan.

Tố Quyên (Lược dịch từ BBC)