Con đường tỉnh lộ băng về Phú Hồ không có nhiều cây, mà hình như không có bóng cây, chỉ hai bên là những cánh đồng còn trơ gốc rạ. Nước lên xăm xắp. Những chiếc xe máy dựng vội bên lề đường, ngay sát chân ruộng và trong căn lều nhỏ hẹp bằng bạt xanh, nơi có lẽ được dùng làm một cái trạm dã chiến để cung cấp những món thiết yếu cho mùa gặt đồng đông chật những người là người trú mưa. Khi chiếc xe đã chạy qua và ánh mắt không thể không rời đi, tôi cứ mường tượng những câu chuyện giữa họ, thể nào rồi cũng sẽ xung quanh chuyện thóc mùa này, giống má, phân bón mùa sau và chừng như cả nỗi thắc thỏm về sự kém khén của thóc, về những thửa ruộng chưa gặt xong...
Là tôi đã nghĩ đến điều ấy khi nhìn những thửa ruộng đổ rạp xuống và chìm trong ầng ậng nước bởi cơn mưa không chừng mực. Những thân lúa trĩu nặng xem ra ngơ ngác vì không hiểu sao mình lại bị ngược đãi như vậy. Không nhớ là vụ hè thu này năm trước, Huế có mưa đột nhiên như thế này không, và lòng cũng thấy chộn rộn quá. Trong cơn mưa xối xả, lại chợt nhiên nhớ vụ gặt trước, cứ thích nhìn mãi những chân rạ xanh phớt khi chạy xe trên một tỉnh lộ phía bắc. Lúc ấy cũng đang vào vụ gặt và hai bên đường dậy lên mùi nếp thơm suốt một quãng dài.
Hạ kính xe thấp hơn một chút khi cơn mưa ngót bớt, ập vào tôi lúc ấy không phải mùi lúa tẻ hay lúa nếp mà chính xác là mùi bùn ngai ngái. Một bờ bao bị vỡ và người ta vừa lấp khoảng trống ấy lại. Vệt bùn còn mới. Y như một vết thương vừa được hàn gắn vội vã. Có lẽ vì những đặc tính thổ nhưỡng nên bùn ở đây không nâu như ngày bé tôi đã mặc định khi đọc trong một cuốn sách nào đó. Có lẽ cũng vì thế mà người nông dân xứ Huế cũng phải dầu dãi nắng mưa và chịu thương, chịu khó nhiều hơn những vùng quê khác. Cũng vì đặc tính ấy mà Huế cơ bản không có lúa vụ ba. Hay nói chính xác hơn là người ta đã từng thử, nhưng ruộng đồng không thể mang đến nhiều hơn.
Nhưng mùi bùn, lại cứ làm nhớ rưng rưng những ngày mưa trắng trời nhưng trên đồng rau An Cựu, có nhiều lắm những bóng người gập xuống, cố tìm thêm một ít rau dừa, rau ngổ cho lũ heo thả trong chiếc chuồng be bé. Rau dại không kịp lớn mà ngày nào đồng ruộng ấy cũng có người tìm kiếm. Thế nên khi về nhà lúc chiều tối, chỉ có nhiều nhất là mùi bùn lướt thướt trong mưa. Cả những ngón tay nheo và co lại vì lạnh. Cái mùi ngai ngái ấy vẫn còn theo vào giấc ngủ và đeo đẳng trong nỗi nhớ thời thơ ấu khó nhọc.
Mưa ngớt hạt khi chúng tôi về đến Thủy Thanh. Những thửa ruộng thấp chỉ còn chân rạ đứng trong nước. Chếch lên một chút đã là những dãy nhà cao tầng của khu đô thị Vincoland, An Cựu city và có rất nhiều con đường tỏa đi các ngả. Chẳng mấy chốc nữa, cánh đồng trũng và nước ngút ngàn làm sợ mỗi khi tác nghiệp trong mùa lũ, trên chiếc xe đạp cọc cạch hay trên chiếc ghe mỏng manh sẽ chỉ còn lại trong ký ức của một vài thế hệ. Cuộc sống vẫn đang vươn ra với cao rộng...
Chỉ là những cơn mưa trái tính và bất chừng thôi, nhưng mưa làm trũng cả một thương nhớ chưa hề xa xôi.