Càng đi ra phía sông, đất trông càng ngọt và cây trái trông thật xanh tốt. Mấy ruộng bắp cây đang nuôi trái mà trông vẫn mỡ màng. Những ngọn bầu, ngọn bí thả dặm dăm ba chỗ đất trống bụ bẫm xanh . Quýt đang chuẩn bị ra hoa và nếu hít thật sâu, có thể nghe được mùi hương khe khẽ trên đồng gió.
Tôi hái mấy quả dâu trên hàng cây người ta trồng nó làm hàng rào. Không còn chua, nhưng chắc chắn là ngọt non, hơi dôn dốt đầu lưỡi. Ở quê cây gì cũng thích. Như lũ dâm bụt kia, chúng tôi đang phải tìm cây về trồng thì ở đây, hoa đã nở rực ở những khoảng ngăn vườn. Nhìn qua đốm hoa thảnh thơi và an nhiên, là cả một vườn ổi đã được bọc trái. “Không phải cây sả đâu. Cỏ nớ để nuôi cá trắm đó cô!”. Tôi à một tiếng, biết mình đúng là dân phố khi không phân biệt được sự khác giữa đám lá mình vừa lên tiếng hỏi. Mà cũng có thể vì đôi kính mắt không đủ nhìn rõ mọi thứ.
Người đàn ông bước ra từ vườn chuối, chào hỏi hai vị khách lạ lẫm và câu chuyện của bác cũng dung dị khi nói về mấy buồng chuối trông thật đẹp trong vườn, về lũ cỏ sáng nay sẽ được nhặt sạch; về đám cây quýt mới được trồng xuống không lâu nhưng đoan chắc là 3 năm nữa, sẽ cho quả. Bác nói mình mới lấy lại mấy sào này, vì ông chú đã già không làm vườn được nữa. Con cháu thì không còn mê làm vườn. “Đúng là đất ở đây ngọt thiệt cô à. Trồng cây chi cũng tốt cả. Chỉ sợ không có sức thôi. Nhà tôi ở trong nớ, nhưng ngày mô tui cũng chạy xe ra đây. Khi mô thích thì làm vài lưới câu dưới bến sông. Rứa mà khỏe thôi chứ có thuốc thang chi mô…”.
Mùi cỏ hăng, mùi đất nữa ở mấy ô đất mà bác nông dân đào để trồng mấy cây chuối con, làm nồng lên khoảng vườn buổi sáng. Câu chuyện rủ rỉ cũng chỉ loanh quanh chuyện đất, chuyện cây và những người bạn vườn giờ hoặc đã già cả, hoặc xuôi theo con cháu ở xứ người. Tôi nghe và nghĩ, không biết có lúc mô sau khi lụi hụi một mình, bác Lịch – tên mà bác nông dân vừa giới thiệu – lại trò chuyện với cây chuối, cây quýt, bình tinh… như đã từng trò chuyện với những người hàng xóm hàng ngày cùng nhau vác cuốc ra thăm vườn không…?
“Có khi tui vừa làm, vừa nhớ cây bên vườn trồng đận mô. Chừ cây có trái, mà người thì đã ở những chỗ mô rồi. Không biết họ có nhớ mùi đất và những sáng, những trưa và những chiều bỏng rát hay mưa xế ở đây không. Mà ngó rứa thôi, chứ mùi đất như ri chắc khó ai mà quên được, cô à!”. Bác Lịch nói trước khi chúng tôi rời đi. Có lẽ bác cũng không nghĩ, hai người khách nớ, cũng nghe mùi đất mà thương nhớ những tháng năm không mấy xa xôi…
Yên Minh