Sốt đất

biển rao bán, chào mời đất nhan nhản tại các khu quy hoạch. Ảnh: KO

Nhiều người cười và không ít người khóc

Các phòng công chứng số 1, số 2, Nam Thanh,… và các phòng công chứng trong thành phố thường xuyên tấp nập người ra vào làm các giao dịch mua bán nhà và đất. Từ đầu đường, đến các quán cà phê, ăn sáng… người dân ở Huế không ngừng bàn tán về giá đất, là chính mình hoặc có người thân quen đang giao dịch mua bán một lô đất, một ngôi nhà...với giá tăng cao theo từng ngày, từng tháng.

Gía đất tăng cao, ai cũng nghĩ người hưởng lợi đầu tiên sẽ là người chủ sở hữu của lô đất đó. Điều đó chỉ đúng một phần. Việc sốt đất thường chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, trong thời điểm “tranh tối tranh sáng”, cơ hội cũng sẽ đến với không ít người.

Kh., bạn học thời cấp 3 sau thời gian dài mới gặp lại. Lập gia đình và chuẩn bị sinh con thứ hai, sau nhiều năm tích cóp được số tiền, hai vợ chồng Kh. muốn có một lô đất để xây nhà ở, đó là nhu cầu thiết yếu chính đáng của nhiều người. Tuy vậy, theo Kh., việc cầm trong tay 5-6 trăm triệu đồng tìm mua 1 lô đất ở Huế tại thời điểm này là “khó hơn lên trời”.

Gọi vào số điện thoại của một môi giới BĐS được niêm yết công khai trên trang Hội mua bán nhà đất Huế, với tài chính tầm 5 đến 6 trăm triệu đồng thì được Tr. (“cò” đất) trả lời: “Không có anh ơi, dưới Sịa bây giờ đã hơn 10 triệu đồng/m2, với giá đó chỉ có đất trích lục họa may”. (Đất trích lục là đất chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp, mua bán chỉ bằng hình thức viết giấy tay làm bằng chứng giữa người bán và người mua).

Đi tìm đất “F0”

Theo chân B., một “cò” BĐS khác, với mục đích mua lô đất để ở, tôi và Kh. đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Đúng là giá đất ở Huế dạo này cao thật. Nằm sâu trong những con hẻm, kiệt 86, kiệt 69, kiệt 103… đường Lê Ngô Cát; các lô đất thuộc phường An Tây và Thủy Xuân với diện tích từ 70 đến 200m2 được “hét” với giá từ 11 đến 16 triệu đồng/m2.

Thắc mắc về giá đất cao, B. giải thích, các lô đất ở khu vực này bây giờ đa số đã là hàng F4, F5, thậm chí là F6 nên giá như vậy. Đất F0 là đất của chủ sở hữu đầu tiên, sau đó bán lại cho người khác, người mua lại của F0 là F1. Mua đi bán lại, các lô đất ở đây đã qua tay người thứ 5, thứ 6. “Không ai đi bán đất mà bằng hoặc lỗ vốn nên đất từ F0 lên đến F6 nó mới tăng cao như vậy”, B. nói.

Hỏi tiếp B. có lô nào F0 không? Mua 1 lô vừa túi tiền để ở thì B. khuyên “quên đi anh”! Được biết, ngày càng nhiều công ty BĐS được thành lập, cùng với một lượng lớn nhân viên, cộng tác viên hàng ngày tỏa đi khắp các “hang cùng ngõ hẻm”, các vùng ven thành phố để tìm mua đất, thì việc bây giờ tìm lô đất F0 đối với chúng tôi cũng “hên xui” vô cùng.

Hiệu ứng đám đông

Với tâm lý người tăng chứ đất không tăng, giá đất ở TP. Huế và các vùng ven thành phố ngày càng được đẩy lên cao, với những công chức bình thường như Kh.- bạn của tôi thì khó có cơ hội sở hữu.

Giá đất Nhà nước thì do các sở ban ngành liên quan dựa trên các tiêu chí cụ thể như hạ tầng, tiện ích... và các yếu tố khác để định giá, và được niêm yết công khai hằng năm. Còn giá đất trên thị trường thì được thị trường quyết định, ngoài các tiêu chí của nhà nước như hạ tầng, tiện ích, kết nối… còn có một tiêu chí khác đó là tiêu chí đám đông, dân trong nghề gọi là hiệu ứng đám đông. Tức là đất được định giá dựa vào giá đất của các khu vực xung quanh mình.

Nắm được tâm lý đó, các đầu nậu về đất, và các công ty BĐS luôn cài cắm người của mình vào tham gia các cuộc đấu giá của Nhà nước tổ chức, qua đó, thao túng giá các lô đất được đưa ra đấu làm sao để giá càng cao càng tốt, làm sao để giá không được thấp hơn giá mong muốn của mình, nhằm tạo nên cơn sốt đất của các khu vực xung quanh khu vực đấu giá; trong đó có đất hoặc dự án của mình đã có sẵn, hoặc đã hình thành trước đó.

Trong cuộc đấu giá các lô đất thuộc khu quy hoạch (KQH) thôn Phước Linh, xã Phú Mỹ, huyện Phú Vang vào ngày 27/3/2021, giá đất của các lô được đấu giá ban đầu thuộc vị trí 1 được đấu từ 6 triệu đồng/m2 giá khởi điểm lên hơn 18 triệu đồng/m2. Với giá đó, những người dân có nhu cầu ở thực sự thì chỉ có biết lắc đầu...

Hệ quả là ở các KQH khác, như Thủy Thanh, Thủy Dương, CIC8…, đất được đấu xong bao nhiêu năm nay, hạ tầng đầy đủ nhưng đa số vẫn đìu hiu, mật độ xây dựng nhà ở thưa thớt. Trong khi đó, giấc mơ có được một mảnh đất để an cư với giá phải chăng đối với Kh.- bạn tôi nói riêng, và nhiều người nói chung vẫn còn dang dở...

Huỳnh Ngọc Tom