Để đáp ứng tiến độ GPMB, việc giải quyết tái định cư rất quan trọng (Trong ảnh: Khu tái định cư Phú Sơn - Ảnh có tính minh họa)
Chuyển đổi mục đích sử dụng đất không đúng quy định
Tại Kết luận thanh tra số 245/KL-UBND, trong 5 năm, từ 1/7/2014 - 31/12/2019, UBND TX. Hương Thủy ban hành 1.161 quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng các loại đất khác sang đất ở của hộ gia đình, cá nhân, trong đó, có 13 trường hợp cho phép chuyển đổi sang đất ở đối với những thửa đất không được quy hoạch là đất ở và không có trong kế hoạch sử dụng đất các năm 2016, 2017 và 2018 của thị xã.
Về chuyển đổi sang đất ở đối với dự án và các khu xen ghép trên địa bàn, quá trình thực hiện từ 2014 – 2019, Hương Thủy để xảy ra một số sai sót, như: để lại 59 lô đất đã được UBND tỉnh phê duyệt giá đất để đấu giá đưa vào mục đích bố trí TĐC và làm nhà văn hóa nhưng không báo cáo UBND tỉnh; 5 khu xen ghép được UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi cho phép chuyển đổi sang đất ở, tên các khu xen ghép có trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm của thị xã nhưng không có vị trí thửa đất cụ thể.
Ngoài ra, 24 khu xen ghép không có quyết định của UBND tỉnh về thu hồi và giao đất cho Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã để tổ chức đấu giá nhưng có quyết định phê duyệt của UBND tỉnh về giá đất cụ thể để đấu giá quyền sử dụng đất; tổ chức đấu giá khi chưa có quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh, không có trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm; để người dân lấn chiếm, sử dụng đất trái quy định…
Trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) lần đầu cho các hộ gia đình, cá nhân (chuyển đổi sang đất ở), có 11 trường hợp liên quan đến cấp đổi GCNQSDĐ không đúng nguồn gốc; không xác nhận tình trạng tranh chấp và phù hợp quy hoạch; không lập phiếu lấy ý kiến của khu dân cư; không đúng hiện trạng sử dụng đất; thiếu trách nhiệm trong quản lý...
Giai đoạn 2017 - 2019, UBND TX. Hương Thủy ban hành 804 quyết định chuyển mục đích sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân. Qua kiểm tra ngẫu nhiên 285/804 hồ sơ, có 173/285 hồ sơ thời gian giải quyết hồ sơ quá hạn so với quy định; 58/285 hồ sơ không kèm trích lục bản đồ địa chính thửa đất hoặc trích đo địa chính thửa đất; 46/285 hồ sơ không có biên bản xác minh thực địa...
Xử lý kỷ luật đối với tập thể, cá nhân liên quan
Căn cứ kết quả kiểm tra của Đoàn thanh tra liên ngành, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương yêu cầu UBND TX. Hương Thủy tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm và có hình thức xử lý kỷ luật đối với tập thể, cá nhân liên quan; thu hồi 4 quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất không đúng quy định; kiểm tra, rà soát sự phù hợp giữa quy hoạch sử dụng đất của cấp tỉnh, quy hoạch định hướng dài hạn của Thủ tướng Chính phủ và quy hoạch xây dựng trên địa bàn thị xã để kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh phù hợp; rà soát các trường hợp cấp GCNQSDĐ bao gồm đất nghĩa địa để thu hồi, điều chỉnh và cấp lại theo đúng quy định...
Với một số địa phương, phòng, ban trên địa bàn thị xã, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Trung tâm Phát triển quỹ đất TX. Hương Thủy chấm dứt việc tham mưu UBND thị xã đề nghị UBND tỉnh thu hồi đối với các khu xen cư, xen ghép không có trong kế hoạch sử dụng đất; chấm dứt tổ chức đấu giá khi chưa có quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh, không có trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm; quản lý chặt chẽ đối với các lô đất đã được UBND tỉnh giao tổ chức đấu giá để tránh người dân lấn chiếm, sử dụng; phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức cưỡng chế, GPMB trường hợp khu đất bị người dân lấn chiếm để thực hiện đấu giá.
Phòng Tài nguyên & Môi trường phải thực hiện đúng quy định về hồ sơ, thời gian thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân; nghiêm túc tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm và xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đối với những thiếu sót, sai phạm trong tham mưu chuyển mục đích sử dụng đất.
Đối với Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TX. Hương Thủy, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu kiểm điểm, rút kinh nghiệm và chấn chỉnh đối với những thiếu sót, sai phạm trong việc kiểm tra hồ sơ cấp GCNQSDĐ; việc xác nhận đủ điều kiện hay không đủ điều kiện được cấp GCNQSDĐ.
UBND các xã, phường: Thủy Phương, Thủy Dương, Thủy Lương, Thủy Châu, Thủy Thanh, Phú Bài và Thủy Phù tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và nghiêm túc rút kinh nghiệm đối với tập thể và cá nhân đã để xảy ra những thiếu sót, sai phạm liên quan đến trình tự, thủ tục cấp GCNQSDĐ; công tác thống kê, kiểm kê đất đai; đề nghị phân lô các khu xen ghép không có trong kế hoạch sử dụng đất...
Nghiêm túc khắc phục thiếu sót, sai phạm
Lãnh đạo TX. Hương Thủy cho biết, quá trình thực hiện việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn thị xã, bên cạnh những kết quả đạt được, địa phương vẫn để xảy ra những thiếu sót, sai phạm, tuy nhiên trong đó có cả nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan.
Đơn cử, sau khi nêu 13 trường hợp chuyển đổi sang đất ở đối với những thửa đất không được quy hoạch là đất ở và không có trong kế hoạch sử dụng đất các năm 2016, 2017 và 2018 của UBND TX. Hương Thủy, thì kết luận thanh tra cũng nêu rõ, trong 13 trường hợp này có 7 trường hợp các thửa đất nằm trong khu dân cư tập trung, và việc cho phép chuyển đổi sang đất ở không làm ảnh hưởng quy hoạch đô thị. Đồng thời, các thửa đất này đã được thị xã cập nhật vào điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 là đất ở và được UBND tỉnh phê duyệt.
Hay, trường hợp để lại 59 lô đất đã được UBND tỉnh phê duyệt giá đất để đấu giá đưa vào mục đích bố trí tái định cư và làm nhà văn hóa nhưng không báo cáo UBND tỉnh, nguyên nhân chủ yếu do địa phương mong muốn giải quyết nhanh vấn đề TĐC cho người dân để đáp ứng tiến độ GPMB.
“Muốn GPMB nhanh thì phải bố trí TĐC nhanh, trong khi đó, việc bố trí TĐC thường phải mất khoảng 1 năm. Cũng từ mong muốn nhanh chóng hoàn thành công việc chung nên thị xã đã vận dụng bằng cách dùng 1 phần quỹ đất UBND tỉnh giao đấu giá bố trí TĐC nhằm đẩy nhanh tiến độ GPMB. Hương Thủy xin nghiêm túc rút kinh nghiệm và khẩn trương khắc phục”, lãnh đạo TX. Hương Thủy chia sẻ.
Cũng theo lãnh đạo TX. Hương Thủy, bên cạnh kiểm điểm và có hình thức xử lý kỷ luật đối với tập thể, cá nhân liên quan, trước mắt, thị xã chấm dứt việc để lại các lô đất bố trí TĐC, làm nhà văn hóa đối với các khu xen ghép đã có quyết định phê duyệt giá đất để đấu giá khi chưa có sự đồng ý của UBND tỉnh. Tiếp đó, tham mưu UBND tỉnh điều chỉnh quy hoạch từ đất đấu giá sang đất bố trí TĐC trước khi bố trí TĐC, bởi đây là một trong những giải pháp đảm bảo đúng quy định và đẩy nhanh tiến độ GPMB; đồng thời, đề nghị các sở, ngành hữu quan ban hành các đơn giá đền bù ngay từ đầu năm để sớm áp dụng, qua đó tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ GPMB...
Bài, ảnh: Hàn Đăng