Tại khu vực trồng cây ăn trái thử nghiệm, ông Quang tự ý sử dụng đất của một số hộ dân đang canh tác
Thanh tra đã vào cuộc
Về nội dung đơn tố cáo trên, theo ông Trần Văn Đê, Bí thư đảng ủy xã Vinh Xuân và nội dung kết luận số 244 ngày 20/6/2019 của UBND huyện Phú Vang: Ngày 25/12/1994, UBND huyện ban hành quyết định 134 về việc giao 8,4 ha đất tại thôn Kế Võ cho ông Nguyễn Văn Diêm sử dụng vào mục đích trồng rừng sản xuất, thời hạn giao đất 20 năm.
Quá trình bỏ vốn trồng rừng, ông Diêm thuê tổ bảo vệ (TBV) chăm sóc, bảo vệ rừng trồng. Sau khi ông Diêm qua đời, con trai là ông Dũng quản lý.
Tháng 10/2018, được sự cho phép của gia đình ông Diêm, TBV khai thác rừng với diện tích 3,067 ha/ 8,4 ha. Đây là rừng trồng sản xuất, không phải rừng phòng hộ. Do đó không có sự chặt phá rừng trồng ven biển như tố cáo.
Tuy nhiên khi khai thác, TBV đã khai thác nhầm sang rừng trồng tự phát của một số hộ. Khi TBV đốt các cây khô, thì để xảy ra cháy lan qua khu vực cây của các hộ bà Đặng Thị Cam, ông Phạm Chương, ông Nguyễn Văn Ngọc (thời điểm này chưa xác định thiệt hại của ông Ngọc). Khi các hộ phản ánh sự việc, UBND xã đã mời TBV và 2 hộ bà Cam, ông Chương đến giải quyết. TBV đã bồi thường thiệt hại cho 2 hộ này.
Sau đó, ông Nguyễn Thanh Quang (đại diện cho cha là ông Giám), xin trồng thử nghiệm cây ăn trái, nếu thành công sẽ giao toàn bộ cây trồng thử nghiệm cho UBND xã quản lý, nhân rộng mô hình. UBND xã đồng ý cho ông Quang trồng thử nghiệm trên 0,5 ha đất trống ông Diêm đã khai thác. Khi thực hiện, ông Quang đã chặt cây của các hộ ông Quý, ông Hoàng, ông Thịnh, ông Thành, bà Hoa, HTXNN Vinh Xuân; trồng lấn sang đất của các hộ này. Khi các hộ phản ánh, UBND xã mời hai bên đến giải quyết. Ông Quang đã bồi thường thiệt hại về cây cho các hộ. Đối với thiệt hại của HTXNN Vinh Xuân, đã xác định số cây bị ông Quang chặt là 500 cây.
Khi ông Ngọc tố cáo cây của ông bị chặt, đoàn thanh tra của huyện đã kiểm tra, xác định được cây của ông Ngọc do TBV chặt. Quá trình giải quyết, TBV đã bồi thường 10 triệu đồng thiệt hại về cây cho ông Ngọc.
Khắc phục sai phạm
Theo nội dung kết luận số 244 nêu trên, trong 4 nội dung ông Ngọc tố cáo, có 3 nội dung tố cáo đúng (chặt phá cây trồng của người dân, lập trang trại trồng cây ăn quả lấn đất của người dân, lập bờ rào bao đất nghĩa địa). Nội dung tố cáo rừng trồng ven biển bị chặt phá, là không đúng.
Cụ thể, có việc ông Quang thuê người rào chắn hàng rào bằng thép gai để trồng thử nghiệm cây ăn quả, với tổng diện tích đất 6,069 ha. Trong khu vực ông Quang lập bờ rào, rào chắn có một số mộ của thân nhân người dân thôn Kế Võ. Sau khi người dân phản ánh, UBND xã đã yêu cầu ông Quang tháo dỡ phần diện tích bao quanh mộ, trả lại hiện trạng. Một số cây trồng gần các ngôi mộ cũng đã được nhổ bỏ.
Về việc quá trình trồng cây thử nghiệm, ông Quang thuê ông Nguyễn Hữu Tỷ (công an viên thôn Kế Võ) làm người quản lý lao động trồng cây đã cùng những lao động khác chặt cây của các hộ dân, về mặt đảng, Chi bộ thôn Kế Võ đã kiểm điểm trách nhiệm của ông Tỷ.
Kết luận chỉ ra những sai sót về trách nhiệm giải quyết tố cáo của Chủ tịch UBND xã Vinh Xuân, về công tác quản lý đất đai, dẫn đến giải quyết không dứt điểm, làm phát sinh tố cáo vượt cấp.
Cụ thể, UBND xã cho phép ông Quang sử dụng 0,5 ha để trồng cây thử nghiệm, trên diện tích đất huyện giao cho ông Diêm và không báo cáo UBND huyện, là không đúng thẩm quyền. Quá trình ông Quang triển khai dự án, UBND xã thiếu kiểm tra giám sát để ông Quang tự ý mở rộng diện tích và lập hàng rào bao quanh một số mộ thân nhân của người dân. UBND huyện Phú Vang yêu cầu xã kiểm điểm trách nhiệm do để xảy ra những sai phạm nêu trên. Ông Lê Đức Toàn, Phó Chánh Thanh tra huyện Phú Vang cho biết, sai phạm của từng cá nhân đến đâu sẽ xử lý đến đó.
Tuy nhiên, trong đơn tố cáo đến Báo Thừa Thiên Huế, ông Nguyễn Thanh Quang cho rằng kết luận 244 chưa đúng thực tế. Cụ thể: Ngày 25/12/1994, UBND huyện giao ông Diêm 8,4 ha đất để trồng rừng sản xuất, thời hạn 20 năm. Như vậy hiệu lực của quyết định giao đất kết thúc vào năm 2014. Thực tế con trai ông Diêm đã bàn giao rừng lại cho chính quyền, dự án trồng rừng của ông Diêm kết thúc năm 2016. Vậy nên 3,076 ha rừng TBV khai thác là tài sản của Nhà nước, chứ không còn là rừng của ông Diêm.
Bên cạnh đó, UBND huyện cho rằng hộ bà Cam, ông Chương, ông Ngọc và các hộ dân khác trồng rừng tự phát với diện tích 0,28 ha (bị đốt cháy, chặt, phá và đã nhận tiền bồi thường cây) là không đúng. Bởi vị trí trên là đất sản xuất nông nghiệp lâu năm của 3 hộ bà Cam, ông Chương, ông Ngọc, không có hộ nào khác và diện tích không phải chỉ 0,28 ha. Ông Ngọc còn cho rằng kết luận của UBND huyện trong 2 nội dung còn lại cũng chưa đúng thực tế.
Về vấn đề ông Quang phản ảnh, theo ông Trần Văn Đê và ông Lê Đức Toàn: TBV khai thác rừng từ tháng 7 đến tháng 10/2018. Ngày 12/11/2018, ông Dũng mới viết giấy giao lại rừng. Vậy nên tại thời điểm khai thác, đó là rừng kinh tế của cá nhân, không phải tài sản của Nhà nước.
Các ông Quý, Hà, Thịnh, Chương cho biết, đã nhận bồi thường thiệt hại về cây, không có khiếu nại gì. Ông Nam, Giám đốc HTXNN Vinh Xuân cũng cho biết không khiếu nại gì sau khi đã thỏa thuận và chờ ông Quang bồi thường về số cây bị chặt. Gia đình ông Hiệp đi Thanh Hóa nên chúng tôi không gặp được. Riêng bà Cam cho biết, đã nhận bồi thường số cây bị thiệt hại, không khiếu nại về điều này. Nhưng bà yêu cầu được trả lại diện tích đất mà gia đình bà đã khai hoang, canh tác liên tục 60 năm qua, hiện ông Quang đang tự ý sử dụng trồng cây ăn trái, để bà tiếp tục canh tác.
Ông Lê ĐứcToàn cho biết: Đã yêu cầu ông Quang nhổ toàn bộ cây đã trồng trên diện tích đất của ông Ngọc, để trả lại đất. Nếu bà Cam sau này có yêu cầu thì thực hiện tương tự, trả lại đất cho bà Cam canh tác.
Theo chỉ đạo của UBND huyện, thanh tra yêu cầu UBND xã phối hợp Phòng TN&MT xác định lại nguồn gốc, diện tích đất của các hộ bị ảnh hưởng, báo cáo UBND huyện để giải quyết, trả lời công dân.
Dự án trồng cây ăn trái thử nghiệm là việc tốt, tuy nhiên, cấp có thẩm quyền cần tăng cường kiểm tra, giám sát, thực hiện giao đất theo đúng pháp luật. Báo Thừa Thiên Huế sẽ tiếp tục thông tin sau khi UBND huyện có kết quả xử lý sai phạm, trả lời rốt ráo đối với tố cáo của công dân.
Bài, ảnh: Quỳnh Anh