Thiếu tá Nguyễn Mạnh Hùng (thứ 2 bên trái) trong một lần tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên đất bạn Lào
Chúng tôi gặp Thiếu tá Nguyễn Mạnh Hùng khi anh và đồng đội ở Đội quy tập mộ liệt sĩ 192 Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh vừa mới hoàn thành nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ mùa khô 2018-2019 ở Lào trở về Việt Nam. Trong chuyến làm nhiệm vụ này, đội đã tìm kiếm, quy tập được 18 mộ liệt sĩ đưa về nước.
Chia sẻ về những khó khăn và thuận lợi khi đi tìm đồng đội, Thiếu tá Nguyễn Mạnh Hùng tâm sự: Nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên đất bạn Lào khó khăn hơn trước do thời gian càng ngày càng lùi xa, hiện trường thay đổi và do việc khai thác rừng, đốt nương làm rẫy của người dân. Mặt khác, những người biết tin các phần mộ đều đã qua đời, người còn sống thì già yếu, trí nhớ không còn tốt dẫn đến quên vị trí. Điều kiện khí hậu thời tiết mùa khô trên đất bạn khắc nghiệt, rừng núi hiểm trở đã làm ảnh hưởng rất lớn đến công tác tìm kiếm. Tuy nhiên, dù có phải băng rừng, lội suối, nếu có thông tin về phần mộ liệt sĩ là chúng tôi quyết tâm tìm kiếm bằng được”.
Trên hành trình gần 10 năm đi tìm đồng đội của mình, theo Thiếu tá Nguyễn Mạnh Hùng thì mùa khô 2017-2018 là đợt đội quy tập trải qua nhiều khó khăn và vất vả nhất. Gần 6 tháng trời làm nhiệm vụ trên đất bạn, dưới cái nắng như thiêu như đốt, anh em trong đội chia thành nhiều mũi, nhiều hướng đi tìm kiếm khắp các cánh rừng, quả đồi, đào bới hàng trăm nghìn khối đất đá, nhiều chuyến đi bộ hàng chục ngày đường và thường xuyên phải ăn ngủ ngoài rừng để đi tìm kiếm thông tin liệt sĩ. Có những chuyến đi dài ngày lương thực mang theo bị thiếu hụt nên anh em trong đội phải nấu cháo và ăn thêm rau rừng... Vậy nhưng, khi tìm thấy phần mộ các liệt sĩ là mọi mệt mỏi, nhọc nhằn đều tan biến, chỉ còn lại niềm vui, niềm xúc động và tình cảm tri ân đối với các liệt sĩ.
Mùa khô 2011-2012 là đáng nhớ nhất đối với Thiếu tá Hùng trong những năm tham gia đi tìm mộ liệt sĩ. Dịp đó là vào khoảng tháng 2/2012, tại bản Mun Thẹ, huyện Lào Ngam, tỉnh Salavan (Lào). Theo thông tin của người thân liệt sĩ ở Việt Nam, Đội quy tập đã sang Lào để tìm liệt sĩ. Sau khi tìm hiểu, khảo sát, đội triển khai lực lượng đào bới, tìm kiếm suốt 5 ngày trời. Hàng ngàn khối đất đá đã được đào bới nhưng vẫn không tìm thấy hài cốt liệt sĩ. Mọi sự chờ đợi, mệt mỏi và thất vọng đã lộ rõ trên từng khuôn mặt của cán bộ, nhân viên trong đội cũng như thân nhân của liệt sĩ. Với quyết tâm không để sót một thông tin nào, anh em trong Đội quy tập vẫn kiên trì mở rộng thêm diện tích và vị trí đào bới. Đến ngày thứ 6 tìm kiếm, 8 bộ hài cốt liệt sĩ đã được tìm thấy. Niềm vui sướng không thể nào tả xiết, anh em Đội quy tập và người thân liệt sĩ ôm nhau mừng rơi nước mắt…
"Chúng tôi chỉ có một ước muốn là tìm kiếm, quy tập hết các hài cốt liệt sĩ hy sinh trên đất bạn để đưa các bác, các anh về với quê hương, về với gia đình cho dù có vất vả đến mấy…". Lời tâm sự của Thiếu tá Nguyễn Mạnh Hùng khiến chúng tôi vô cùng xúc động.
Bài, ảnh: Lê Sáu