 |
| Thanh, thiếu niên tìm hiểu thông tin về tác hại của ma túy thế hệ mới tại bảng tin truyền thông trong Cơ sở cai nghiện ma túy Gia Minh, Hải Phòng. (Ảnh VĂN QUÂN) |
Thủ đoạn của tội phạm ma túy ngày càng trở nên tinh vi khi biến các loại ma túy thế hệ mới trá hình giống đồ chơi, đồ ăn, thu hút và hấp dẫn trí tò mò của học sinh, sinh viên.
Đáng báo động, ngày càng có nhiều thanh, thiếu niên coi việc sử dụng ma túy tổng hợp hoặc hút thuốc lá điện tử tẩm tinh dầu cần sa là cách để khẳng định bản thân, thể hiện đẳng cấp. Tuy nhiên, khi dùng lâu họ dần bị lệ thuộc, dẫn tới nghiện lúc nào không hay. Không ít đối tượng dưới 18 tuổi khi không có tiền sử dụng ma túy đã tham gia tàng trữ, sử dụng, mua bán trái phép chất ma túy, tiếp tay cho tội phạm và trở thành kẻ phạm tội.
Hiện nay, ma túy thế hệ mới được ngụy trang, “núp bóng”, pha trộn đóng gói dưới dạng bánh, kẹo, thực phẩm chức năng, dược phẩm, đồ uống, thảo mộc... Qua công tác điều tra, công an đã phát hiện ma túy mới xuất hiện trong các gói trà giảm cân, đông trùng hạ thảo, gói bột nước trái cây có in các dòng chữ dễ nhầm lẫn như: Crispy fruit, Crispy fruit grape, Mango, Yaoyao hoặc “nước dâu”, “nước vui”, cà-phê “White Coffee”, “Chali”... được vận chuyển về Việt Nam theo dạng hàng hóa xách tay, rao bán công khai hoặc online tại các tụ điểm vui chơi giải trí, quán bar, vũ trường.
Tháng 10/2021, tại Thành phố Hồ Chí Minh, cơ quan công an đã phát hiện vụ bán nước xoài có chứa chất ma túy. Giữa tháng 4/2022, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Lâm Đồng phát hiện vụ việc pha trộn ma túy vào trà sữa bán cho trẻ em. Tháng 9/2022, cơ quan chức năng phát hiện loại ma túy mới dán nhãn mác nước trái cây tại Thanh Hóa dạng gói, có các loại mùi vị như hương dâu, nho, xoài. Kết quả giám định cho thấy, các gói pha trộn từ nhiều chất ma túy tổng hợp.
Tháng 6/2022, tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội, cơ quan chức năng phát hiện vụ bán sô-cô-la có chứa chất ma túy. Hiện nay, tại nhiều trường học ở thành phố Hà Nội, cơ quan chức năng liên tục phát hiện các nhóm học sinh sử dụng thuốc lá điện tử, trong đó ma túy thế hệ mới được pha trộn, tẩm ướp thảo mộc hoặc dung dịch để sử dụng dưới dạng thuốc lá điện tử trà trộn, khiến người sử dụng bị ngộ độc, trong đó có những em mới chỉ học lớp 6.
Phó Trưởng phòng Giáo dục-Tư vấn (Cơ sở cai nghiện ma túy Gia Minh, Hải Phòng), Phạm Văn Nguyên cho biết: Đáng lo ngại, người nghiện ma túy ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Năm 2023, cơ sở tiếp nhận hàng chục trẻ vị thành niên. Chỉ tính từ đầu năm 2024, cơ sở tiếp nhận hơn 10 trẻ vị thành niên vào cai nghiện. L.P.N., sinh năm 2007, năm nay 17 tuổi nhưng đã tiếp xúc với ma túy từ năm lớp 6 khi mới 12 tuổi. N. cho biết, ban đầu theo bạn bè rủ rê, vì ham vui N. cũng theo chúng bạn hút thuốc lá điện tử, sau đó là dùng cần sa và trở thành con nghiện. Hiện, N. đã quay lại trại lần thứ 2.
Còn tại Trung tâm cai nghiện ma túy tỉnh Vĩnh Phúc, học viên nhỏ tuổi nhất mới học lớp 9. H.V.N., sinh năm 2009, năm nay 15 tuổi được cha mẹ đưa vào trung tâm khi họ phát hiện con trai mình đang sử dụng cần sa. H.V.N. cho biết, em bắt đầu sử dụng tinh dầu cần sa khi bước vào năm học lớp 9. Ít lâu sau, H.V.N. bỏ học để đi làm phụ việc ở một tiệm cắt tóc với mức lương ba triệu đồng/tháng. Để có chỗ sử dụng và mua thuốc, H.V.N. đã thuê phòng nghỉ cùng 3, 4 “bạn” khác.
Công tác cai nghiện ma túy vô cùng phức tạp; người nghiện ma túy được coi là một loại bệnh mãn tính cần được điều trị lâu dài như các bệnh tiểu đường, cao huyết áp. Bệnh nghiện cần được điều trị lâu dài, bao gồm cả điều trị bằng thuốc và hỗ trợ tâm lý xã hội lâu dài. Tuy nhiên, bên cạnh sự giúp đỡ của đội ngũ y tế, xã hội, bản thân người bệnh cũng phải là người tự chữa cho mình mới có thể đạt hiệu quả lâu dài.
Phó Trưởng phòng Giáo dục-Tư vấn (Cơ sở cai nghiện ma túy Gia Minh) Đoàn Thị Hạnh chia sẻ: Điều trị nghiện bằng thuốc thay thế Methadone là phương pháp điều trị hiệu quả đối với người nghiện các chất dạng thuốc phiện. Tuy nhiên, đối với những người nghiện ma túy tổng hợp, ma túy dạng đá ketamine thì không có tác dụng. Việc giới trẻ lạm dụng và sử dụng “kép” các loại ma túy tổng hợp, ma túy thế hệ mới dẫn đến loạn thần, ảo giác khiến cho việc điều trị, cắt cơn vô cùng khó khăn. Có học viên vào trại ba tháng vẫn hoang tưởng, không cắt nổi cơn.
Tại Cơ sở cai nghiện Gia Minh, có những trường hợp quay lại hàng chục lần… để cai nghiện. Những người đã nghiện ma túy thường có tỷ lệ tái nghiện rất cao, nhất là những người sử dụng các chất ma túy thế hệ mới. Rất ít người nghiện có thể giữ mình tránh xa được ma túy trong thời gian dài. Chỉ có một biện pháp đặc hiệu để cai nghiện đó là tuyệt đối nói không với ma túy - bà Hạnh khẳng định.
Cảnh báo tác hại cũng như xu hướng gia tăng người trẻ nghiện ma túy, nhất là đối tượng trẻ vị thành niên luôn là phần công việc thường xuyên trong các buổi họp báo, do Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy (C04) Bộ Công an tổ chức. Trung tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy cho biết: Công tác đấu tranh đối với các loại ma túy đội lốt thực phẩm, thuốc lá rất phức tạp.
Hiện nay, thuốc lá điện tử không nằm trong danh mục cấm, cho nên các đối tượng dễ lợi dụng điều này để tiến hành hành vi phạm tội, lôi kéo học sinh, sinh viên. Điều này đòi hỏi các cơ quan chức năng luôn phải đổi mới công tác quản lý và nắm tình hình về công tác phòng, chống ma túy mới đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đặt ra hiện nay. Có thể thấy, cuộc đấu tranh, phòng chống tệ nạn ma túy là cuộc chiến đầy cam go, dài lâu, đòi hỏi sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị.
Tuy nhiên, thanh, thiếu niên là lứa tuổi chưa thật sự trưởng thành, còn phụ thuộc vào gia đình, cha mẹ. Chính vì lẽ đó, cha, mẹ và người thân trong gia đình có vai trò rất quan trọng trong kiểm tra, giám sát, phát hiện và giúp đỡ con em mình từ bỏ ma túy. Gia đình phải trở thành bức tường đầu tiên ngăn chặn có hiệu quả sự xâm nhập, tấn công của ma túy thế hệ mới vào chính con em mình, góp phần xây dựng xã hội không có ma túy và tệ nạn xã hội.