Ngày 7/5/1954, lá cờ “Quyết chiến, quyết thắng” của QĐND Việt Nam Anh hùng tung bay trên nóc hầm tướng De Castries, chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ toàn thắng. Ảnh tư liệu (Nguồn: TTXVN)
Không chỉ để lại một di sản
Một sử gia đã nói (đại ý): Truyền lại một ký ức và làm sống lại một bản sắc không phải chỉ là để lại một di sản mà còn là vạch ra một cách sống.
Việc làm sống lại lịch sử hào hùng qua những sự kiện, những nhân vật... khơi dậy ý thức tự hào và trân trọng quá khứ ở thế hệ sau, từ đó chuyển vào và trở thành những điều tốt đẹp hiện hữu trong hiện tại, đặt cơ sở cho sự phát triển tương lai.
Với Điện Biên Phủ, trước đó vô danh trong bản đồ quân sự, lúc đầu chưa có trong Kế hoạch Navarre, cũng chưa có trong kế hoạch tác chiến của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã trở thành nơi diễn ra trận quyết chiến chiến lược, cuộc đọ sức quyết liệt với những nỗ lực chiến tranh cao nhất của cả hai bên.
Điện Biên Phủ trở thành “điểm hẹn lịch sử” một cách nhanh chóng chỉ sau hai tuần. Nhưng đó là hệ quả logic của cuộc chiến đấu lâu dài, gian khổ, ác liệt của quân và dân Việt Nam với một đội quân viễn chinh xâm lược đã kéo dài 8 năm trước đó.
Thắng lợi của cuộc trường chinh đó cũng vinh danh một vị tướng của Nhân dân trở thành một huyền thoại quân sự trong thế kỷ 20 khi ông còn đang sống - Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Hơn thế, Điện Biên Phủ - Võ Nguyên Giáp, Việt Nam - Hồ Chí Minh đã trở thành biểu tượng chiến thắng, trở thành khẩu hiệu động viên các dân tộc bị áp bức vùng lên đòi lại những giá trị nhân quyền, nhân đạo, nhân văn cho mình và làm sụp đổ chế độ thực dân.
Hội tụ sức mạnh toàn dân
“Tinh thần Điện Biên Phủ” trước hết là tinh thần yêu nước và bất khuất, tinh thần quật cường giành và giữ độc lập, tự do. Tinh thần này đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh khái quát: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”.
Sức mạnh làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ là sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, sức mạnh của toàn dân, của cả nước. Sức mạnh của toàn quân, toàn dân, từ tiền tuyến đến hậu phương đã được động viên vào trận quyết chiến Điện Biên Phủ. Điều đó đã dẫn đến thất bại của Pháp. Tác giả Jules Roy, trong cuốn sách “Trận Điện Biên Phủ dưới con mắt người Pháp” của ông đã viết: “Cái đã đánh bại tướng Nava không phải là phương tiện, mà là sự thông minh và ý chí của đối phương”.
Hôm nay, tinh thần đó, ý chí đó cần được phát huy. Sức mạnh cơ bản để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay đã được xác định vẫn là sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
“Tinh thần Điện Biên Phủ” toát lên qua những quyết định chỉ huy mang tính chiến lược đã tôn trọng thực tế, luôn bám sát sự phát triển của thực tiễn, khi tình hình đã thay đổi thì trong khi giữ vững quyết tâm tấn công diệt địch vẫn kịp thời và kiên quyết thay đổi cách đánh (dù cách đánh ấy đã được quyết định và đang được triển khai), tìm ra cách đánh phù hợp để giành thắng lợi. Đây là bài học sâu sắc nhất về lãnh đạo và chỉ huy vẫn đang có ý nghĩa lớn khi chúng ta đang phát huy “Tinh thần Điện Biên Phủ” để nêu cao lòng yêu nước, tinh thần độc lập tự chủ, ý chí tự lực tự cường, không cam chịu nghèo nàn và lạc hậu, quyết tâm vượt qua thách thức, phát huy trí thông minh sáng tạo, dám nghĩ, dám làm.
Phát huy nguồn tài nguyên lớn từ ký ức lịch sử
Du lịch Điện Biên mang trong mình những tài nguyên lớn, có thể phát triển nhiều sản phẩm du lịch gần sinh thái thiên nhiên, chứa đựng nhiều đặc trưng của văn hóa Tây Bắc, gắn với lịch sử đương đại... để trở thành điểm nhấn trên tuyến du lịch Tây Bắc, tạo động lực thúc đẩy phát triển cho kinh tế du lịch và kinh tế Điện Biên cùng cả nước nói chung.
Du khách đến với Điện Biên Phủ hôm nay, đến với di tích thực địa chiến trường để gần hơn với những mường tượng về một trận chiến đã nổi tiếng trong lịch sử quân sự thế giới. Người ta cũng có thể đến gần hơn để hiểu hơn những quyết định chiến thuật nhưng mang lại thắng lợi chiến lược của một vị tướng cũng đã rất nổi tiếng trong nhiều từ điển nhân vật lịch sử - Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Những cựu chiến binh từ cả hai phía và các thế hệ sau của họ còn muốn đến Điện Biên Phủ như một địa chỉ chứa đựng những ký ức của cha ông. Những ký ức chiến tranh đó còn góp phần phát triển tương lai hòa bình.
Theo hướng đó, Điện Biên đang đẩy mạnh thực thi những điều khả thi, tăng cường huy động các nguồn lực để trở thành điểm đến của nhiều loại hình du lịch hấp dẫn (du lịch nghỉ dưỡng, du lịch văn hóa - lịch sử, du lịch khám phá mạo hiểm...) và có khả năng cạnh tranh cao của cả vùng Tây Bắc. Trong đó các giá trị lịch sử hào hùng của Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ là điểm nhấn khác biệt, đặc trưng, góp phần tạo dựng thương hiệu mạnh của sản phẩm du lịch Điện Biên.
TS. Ngô Vương Anh