Chiều 23/9, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Phó Chủ tịch Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực đã chủ trì cuộc họp Hội đồng quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực bàn về phương án tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2021 và những năm tiếp theo; tình hình thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm năm học 2019-2020, định hướng nhiệm vụ năm học 2020-2021 và các năm tiếp theo; kết quả tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2020; tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2020 và định hướng giai đoạn 2021-2025; dạy và học trực tuyến trong các cơ sở giáo dục; đảm bảo sách giáo khoa và công tác quản lý sách tham khảo…
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Phó Chủ tịch Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN
Đảm bảo tính ổn định của Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông
Nhấn mạnh tính cần thiết của việc tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông, các thành viên Hội đồng quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực cho rằng, Kỳ thi không chỉ thực hiện theo đúng quy định của Luật Giáo dục mà còn tạo động lực thúc đẩy công tác dạy và học; đánh giá chất lượng giáo dục trên cả nước; làm cơ sở xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách liên quan đến giáo dục.
Theo bà Nguyễn Thị Nhiếp, Hiệu trưởng Trường Trung học Phổ thông Yên Hòa (Hà Nội), nếu không tổ chức kỳ thi, học sinh không có động lực học tập, các thầy cô giáo cũng sẽ không nỗ lực đổi mới phương pháp dạy học. “Mỗi giáo viên, học sinh đều có nhu cầu được đánh giá đúng năng lực. Vì vậy, việc tổ chức kỳ thi là rất cần thiết”, bà Nguyễn Thị Nhiếp cho biết.
Đồng quan điểm, Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Văn Minh, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho rằng, Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông góp phần đánh giá đúng về hệ thống giáo dục; là cơ sở tạo động lực thúc đẩy sự tiến bộ trong quá trình dạy và học.
Tại cuộc họp, một số chuyên gia khẳng định, Kỳ thi góp phần đánh giá điểm yếu của từng môn học, từng lĩnh vực, từng địa phương. Từ những kết quả đã đạt được trong những năm qua, các ý kiến đề nghị tiếp tục giữ ổn định phương án tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông như năm 2020; đồng thời tăng cường chuẩn hóa, ứng dụng công nghệ trong tổ chức thi.
Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Hữu Đức, nguyên Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, Kỳ thi cần đáp ứng được 3 nguyên lý cơ bản của giáo dục: Học và thi; phi tập trung hóa, phân cấp, bảo đảm độc lập giữa người tổ chức thi và người sử dụng kết quả thi; tính liên ngành và ứng dụng công nghệ.
Lãnh đạo một số trường đại học cho biết, hai đổi mới lớn nhất đối với thí sinh trong Kỳ thi năm 2020 là: Được đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học, cao đẳng sau khi biết kết quả; được thi tại trường, thay vì phải di chuyển lên các thành phố lớn. Giáo sư-Tiến sỹ Hoàng Minh Sơn, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội khẳng định, Kỳ thi năm 2020 đáp ứng được khoảng 80% yêu cầu tuyển sinh của các trường đại học.
Liên quan đến ý kiến cho rằng “đỗ trên 90% không cần tổ chức Kỳ thi”, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, nếu không thi, các em sẽ không học, không chuẩn bị đầy đủ kiến thức cho các bậc học cao hơn.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Đỗ Văn Dũng ủng hộ chủ trương thi trên máy tính và cho rằng, Kỳ thi nên tiếp tục được tổ chức như năm 2020 với một số điều chỉnh kỹ thuật.
Thống nhất phương án tổ chức Kỳ thi như năm 2020, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phạm Tất Thắng cho biết: “Kỳ thi phải đảm bảo chính xác, khách quan, công bằng; không gây áp lực cho thí sinh, tốn kém cho xã hội; đánh giá được chất lượng dạy và học ở cấp Trung học Phổ thông. Do đó, cần giữ ổn định kỳ thi, tránh tạo áp lực thay đổi đối với xã hội”.
Tiếp thu các ý kiến, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ khẳng định, Bộ Giáo dục và Đào tạo tập trung chủ yếu vào hai khâu: Ngân hàng đề thi; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong việc tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông. Phương án tổ chức Kỳ thi Tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2021 không có sự thay đổi cả về số môn thi, phạm vi kiến thức, cách thức tổ chức… Kỳ thi được tổ chức giống năm 2020.
Liên quan đến việc tổ chức Kỳ thi Tốt nghiệp Trung học Phổ thông, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam nhấn mạnh, việc đổi mới giáo dục, trong đó có đổi mới Kỳ thi, là quá trình được bàn bạc, thảo luận từ khi xây dựng Nghị quyết 29/NQ-TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo cũng như Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 29/NQ-TW.
Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo chọn thi cử là khâu đột phá do các kỳ thi luôn nhận được sự quan tâm của người dân. Qua 6 năm thực hiện, lộ trình đổi mới thi đến nay cơ bản đã hoàn thành.
Năm 2020 chịu sự ảnh hưởng của dịch COVID-19 nhưng Kỳ thi được tổ chức thành công; các trường đại học đang thực hiện xét tuyển theo đúng tiến độ. Do đó, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo cần tập trung xây dựng ngân hàng đề thi phong phú, có lộ trình công khai để thí sinh học tập, ôn luyện; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, có lộ trình tiến tới thi qua máy tính, thi nhiều đợt trong năm; thi qua các trung tâm khảo thí độc lập hoặc tại trường.
Không được đưa sách tham khảo vào trường học
Tại cuộc họp, vấn đề liên quan đến sách giáo khoa, sách tham khảo được các thành viên Hội đồng trao đổi, thảo luận.
Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, đây là năm học đầu tiên có sách giáo khoa theo chương trình mới. Dù chưa dạy chính thức nhưng qua tập huấn, giáo viên đánh giá chất lượng bộ sách tốt hơn trước. Lần đầu tiên ngành Giáo dục có nhiều bộ sách giáo khoa để lựa chọn; là động lực thúc đẩy nhóm biên tập, nhà xuất bản. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng, một nhà xuất bản không nên có quá nhiều bộ sách giáo khoa khiến phân tán nguồn lực, không đảm bảo chất lượng biên soạn.
Liên quan đến tình trạng một số địa phương thiếu sách giáo khoa, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cam kết sẽ có những giải pháp không để xảy ra tình trạng này. Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ áp dụng công nghệ thông tin, cho phép từng học sinh đăng ký mua sách giáo khoa qua mạng. Nơi nào chưa có mạng Internet, hệ thống bưu điện sẽ thống kê, hỗ trợ để các nhà xuất bản nắm rõ nhu cầu mua sách và chuẩn bị, sau đó chuyển trực tiếp đến học sinh. Bên cạnh đó, hệ thống này cũng cho phép học sinh đăng ký nhận sách cũ, học lại, để giảm số lượng sách in mới, tiết kiệm chi phí.
Trước tình trạng không phân định rõ giữa sách giáo khoa và sách tham khảo, Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Minh Thuyết cho rằng có lợi ích nhóm liên quan đến sách tham khảo và đề nghị cấm tất cả các loại sách tham khảo ở bậc Tiểu học. Các ý kiến thống nhất cần có sự tách bạch, phân định rõ sách tham khảo và sách giáo khoa.
Đối với vấn đề trên, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu đưa sách giáo khoa tới tay học sinh, giảm các khâu trung gian; khuyến khích sử dụng lại sách giáo khoa cũ; sách tham khảo không được đưa vào nhà trường.
Đối với sách tham khảo, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung quy định, không chỉ cấm việc ép phụ huynh, học sinh mua sách tham khảo mà phải cấm cấm mọi hình thức “khuyến khích” đưa sách tham khảo vào trường học.
Theo TTXVN