Kè chống sạt lở bờ biển đoạn qua xã Phú Thuận (Phú Vang)
24 địa phương bị ảnh hưởng
Theo Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh, trong những năm gần đây, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, diễn biến bất thường của thời tiết trên địa bàn tỉnh gây ra mưa lớn, ảnh hưởng việc xả lũ của các hồ thủy điện đã làm tình trạng sạt lở bờ biển ngày một nghiêm trọng hơn. Yếu tố địa hình các sông ở trên địa bàn ngắn và dốc, lượng phù sa, bùn cát trong dòng sông bị mất cân bằng nên từ năm 2009 đến nay, đặt biệt mùa mưa bão năm 2020, tình hình sạt lở đường bờ biển trên địa bàn tỉnh diễn biến hết sức phức tạp, làm ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của Nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Ông Phan Văn Trí, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Ngạn (Quảng Điền) thông tin, những năm qua, sạt lở bờ biển ở địa phương ngày một rõ nét hơn qua các mùa mưa bão. Hiện bờ biển qua địa bàn đang xảy ra tình trạng sạt lở, xâm thực sâu vào đất liền từ 7-10m, ảnh hưởng trực tiếp 100 hộ dân và các công trình hạ tầng thiết yếu. Địa phương đã đề xuất thực hiện dự án bảo vệ hơn 100 hộ dân vùng ven biển, hạ tầng quanh khu vực và tuyến rừng phòng hộ ở đây.
Hiện có hơn 12,4km bờ biển (trong tổng số 128km bờ biển toàn tỉnh) bị sạt lở nặng tập trung các khu vực như Phong Hải, Phong Hòa (Phong Điền); Quảng Ngạn, Quảng Công (Quảng Điền); Hải Dương (TP. Huế); Phú Thuận, Phú Hải, Phú Diên, Vinh Thanh (Phú Vang) và Vinh Mỹ, Giang Hải (Phú Lộc). Vào mùa mưa bão, tốc độ xói lở trung bình hàng năm từ 3-5m, có nơi từ 5-7m, đặt biệt đoạn bờ biển qua xã Giang Hải trong 10 năm trở lại đây đã xói sâu vào khoảng 100 - 200m.
Sạt lở đe dọa đến tính mạng và tài sản của hơn 1.500 hộ dân sống trực tiếp gần bờ, uy hiếp đến dải cồn cát, ảnh hưởng đến 24 xã, phường ven biển, có nguy cơ mở cửa biển mới, ảnh hưởng đến Quốc lộ 49B cũng như cơ sở hạ tầng, kinh tế - xã hội, du lịch dịch vụ và ảnh hưởng hệ sinh thái của 22.000ha đầm phá Tam Giang - Cầu Hai.
Thiên tai đã gây xâm thực, xói lở và bồi lắng các cửa biển Thuận An, Tư Hiền, Lăng Cô, Lạch Giang làm tăng nguy cơ mất ổn định tự nhiên, ảnh hưởng đến dòng thoát lũ, tuyến luồng hoạt động khoảng 2.000 tàu thuyền ra vào các cửa biển và các tàu chở hàng hóa với tải trọng đến 2.000 tấn ra vào cảng Thuận An.
Từng bước đầu tư
Ông Đặng Văn Hòa, Phó Chánh văn phòng Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh cho biết, ứng phó với tình hình sạt lở bờ biển hiện nay cần các giải pháp công trình và phi công trình. Trong các năm qua bằng nhiều nguồn vốn của Trung ương, địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác, trên địa bàn tỉnh đã đầu tư kè chống xói lở bờ biển với chiều khoảng 6,2km, tổng kinh phí trên 600 tỷ đồng. Trong đó, mới đây nhất là đoạn qua xã Giang Hải với chiều dài 2,5km. Hiện nay các công trình kè chống sạt lở đang hoạt động bình thường, phát huy hiệu quả.
Để có giải pháp xử lý sạt lở bờ biển miền Trung, Thủ tướng Chính phủ đã có công văn chỉ đạo Bộ NN&PTNT, các cơ quan chuyên môn Trung ương nghiên cứu tổng thể để đưa ra giải pháp chỉnh trị chống xói lở bờ biển các tỉnh, trong đó có Thừa Thiên Huế.
Trước mắt, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở NN&PTNT tiếp tục theo dõi tình hình diễn biến sạt lở để có biện pháp xử lý kịp thời ở những khu vực bị xung yếu ảnh hưởng đến tính mạng và tài sản của người dân, các công trình hạ tầng thiết yếu. Rà soát di dời các hộ dân sinh sống sát khu vực sạt lở nguy hiểm, đặc biệt trong mùa mưa lũ hàng năm. Chính quyền địa phương lắp, dựng các biển báo, tiêu vè cảnh báo các khu vực sạt lở nguy hiểm.
Các địa phương tiến hành trồng cây chắn sóng ven phá Tam Giang - Cầu Hai và một số điểm xung yếu để bảo vệ đê, kè. Tăng cường trồng rừng phòng hộ ven biển và ngăn chặn việc khai thác cát sỏi trái phép trên các sông và ven biển.
Về lâu dài, Sở NN&PTNT đã lập quy hoạch thủy lợi tỉnh từ nay đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2035. Đề xuất UBND tỉnh xây dựng kè chống sạt lở bờ biển các đoạn xung yếu trên địa bàn với kinh phí hơn 1.300 tỷ đồng để thực hiện trong thời gian tới.
Theo ông Đặng Văn Hòa, hiện nay các cơ quan chức năng đang lập dự án chỉnh trị, nạo vét luồng cửa biển Thuận An giai đoạn 2 nhằm đầu tư thêm tuyến đê chắn cát phía nam ở cửa biển Thuận An dài 240m. Lập dự án triển khai giai đoạn 1 tuyến kè chống sạt lở qua xã Phú Hải dài khoảng 500m.
Ngoài ra, đang chuẩn bị triển khai dự án chỉnh trị ổn định nạo vét cửa Tư Hiền và duy trì giao thông thủy ra vào cửa Tư Hiền. Dự án này sẽ đáp ứng nhu cầu cho 70 lượt tàu/ngày, neo đậu tránh trú bão cho 300 tàu công suất trên 300CV bằng nguồn vốn tiền bồi thường của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh.
Dự án đầu tư phát triển rừng ven biển và đầm phá tỉnh với tổng mức đầu tư hơn 110 tỷ đồng đã trồng 255ha rừng trên cát ven biển và 126ha rừng ngập mặn ven đầm phá (gồm trồng ven đê Tây phá Tam Giang 50ha, trồng khu vực Rú Chá khoảng 20ha, ven đê Đông phá Tam Giang khoảng 30ha, trồng ở đầm Cầu Hai và đầm Lập An khoảng 26ha) và trồng rừng ngập nước ngọt 120ha ở huyện Phong Điền và Quảng Điền.
Bài, ảnh: Hà Nguyên