Vị trí xây dựng Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt Phú Sơn
Điều chỉnh sau 4 năm thi công
Khoảng đầu năm 2016, khu chôn lấp rác giai đoạn 1 ở xã Phú Sơn (TX. Hương Thủy) thuộc DA "Xử lý triệt để ô nhiễm môi trường do rác thải sinh hoạt khu vực TP. Huế và vùng phụ cận" do Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) làm chủ đầu tư có tổng kinh phí hơn 22 tỷ đồng bắt đầu triển khai thi công.
Ban đầu, khu chôn lấp này được thiết kế xây dựng làm bãi chôn lấp rác trơ (rác thừa sau xử lý). Mục đích sau khi công trình hoàn thiện đưa vào sử dụng sẽ phục vụ chôn lấp khoảng hơn 10% rác sau đốt của Nhà máy xử lý chất thải rắn Tâm Sinh Nghĩa ở Thủy Phương (TX. Hương Thủy) với dung tích bãi chứa 150.000m3.
Tuy nhiên, từ gần một năm nay, Nhà máy xử lý chất thải rắn Tâm Sinh Nghĩa đã đóng cửa, ngưng xử lý rác, nên mục tiêu ban đầu của DA không còn tác dụng.
Vì vậy, sau khi nhận công văn của Sở Kế hoạch và Đầu tư về việc nghiên cứu đề xuất đầu tư DA bãi chôn lấp dự phòng tại Phú Sơn, ngày 9/9/2019, UBND tỉnh có công văn thống nhất chủ trương điều chỉnh quy mô DA "Xử lý triệt để ô nhiễm môi trường do rác thải sinh hoạt khu vực TP. Huế và vùng phụ cận" để làm bãi chôn lấp dự phòng, phục vụ xử lý rác thải sinh hoạt sau năm 2020.
Theo ông Nguyễn Việt Hùng, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh, tính toán thời gian sau năm 2020, khi bãi rác Thủy Phương đóng cửa và DA Nhà máy xử lý CTR Phú Sơn chưa hoàn thành, cần thiết phải cải tạo ô số 1 khu chôn lấp Phú Sơn thuộc DA “Xử lý triệt để ô nhiễm môi trường do rác thải sinh hoạt khu vực TP. Huế và vùng phụ cận” sang làm bãi chôn lấp dự phòng phục vụ xử lý rác tươi.
Theo đó, để chuyển đổi công năng sang xử lý rác tươi, chủ đầu tư cần cải tạo, đầu tư hệ thống xử lý theo đúng tiêu chuẩn quy định về chôn lấp xử lý rác tươi, như hạ độ sâu đáy, nâng cao đê bao để tăng dung tích chôn lấp, đầu tư thêm hạ tầng, hệ thống xử lý nước rỉ rác theo quy định.
Trước khi có chủ trương điều chỉnh DA, công trình khu chôn lấp Phú Sơn giai đoạn 1 đã thi công gần như đạt khoảng 80-90% khối lượng công trình. Qua khảo sát thực tế, hiện một số hạng mục như bạt phủ đáy, mương thoát nước mưa, đê bao, ống thoát nước rỉ rác... đều bị hư hỏng nặng, rách, vỡ.
Theo lý giải từ phía chủ đầu tư, do nằm ngoài dự liệu, nên công trình này buộc phải điều chỉnh lại phương án kỹ thuật, quy mô để đáp ứng nhu cầu thực tế. Sắp tới, trong quá trình cải tạo, điều chỉnh, những hạng mục bị hư hỏng sẽ được khắc phục, chỉnh sửa đảm bảo.
Chậm lại càng chậm
DA Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt Phú Sơn (TX. Hương Thủy) bằng công nghệ đốt rác - phát điện được tỉnh xác định là DA trọng điểm để phục vụ yêu cầu xử lý khoảng 600 tấn rác thải sinh hoạt phát sinh mỗi ngày trên toàn tỉnh sau năm 2020. Song, từ khi UBND tỉnh phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư thực hiện DA "Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt tại Phú Sơn", đã qua hơn 1 năm, DA hiện vẫn "án binh" chưa triển khai.
Tại cuộc họp nghe báo cáo tình hình thực hiện DA vào tháng 7/2019, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ cũng đã chỉ rõ, việc triển khai thực hiện DA đã chậm 5 tháng so với yêu cầu do quá trình triển khai của các cơ quan đơn vị liên quan chưa thực sự chủ động nỗ lực thúc đẩy tiến độ DA.
Chủ tịch UBND tỉnh đã yêu cầu các sở, ngành, địa phương liên quan khẩn trương thực hiện các thủ tục, như: ký hợp đồng dịch vụ xử lý rác, chuyển đổi đất rừng, triển khai hệ thống cấp điện, cấp nước và hạ tầng kỹ thuật khác phục vụ thi công nhà máy theo đúng tiến độ...
Theo kế hoạch, nhà máy sẽ khởi công xây dựng vào đầu năm 2020. Thế nhưng đã qua hơn 2 tháng, DA vẫn chưa có động tĩnh nào. Theo giải thích của cơ quan chức năng, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, chủ đầu tư DA là Công ty China Everbright - đơn vị đến từ Trung Quốc chưa thể sang Việt Nam để tiếp tục thực hiện DA, vì thế công trình xây dựng Nhà máy xử lý rác thải Phú Sơn xem như chậm thêm một nhịp.
Nếu thực hiện theo dự kiến thời gian nhà máy khởi công và căn cứ yêu cầu tiến độ đầu tư xây dựng không quá 18 tháng, nhanh nhất phải đến giữa năm 2021, nhà máy xử lý rác thải Phú Sơn mới hoàn thành. Nhưng với tình hình chậm lại càng chậm như hiện nay, chưa biết khi nào nhà máy xử lý rác mới đưa vào vận hành được.
Điều quan tâm, gấp gáp là cuối năm nay, khi bãi chôn lấp rác thải Thủy Phương (TX. Hương Thủy) buộc phải đóng cửa do hết sức chứa, hàng trăm tấn rác thải được thu gom mỗi ngày trên địa bàn TP. Huế và các huyện, thị xã lân cận sẽ phải xoay sở tìm phương án khác thay thế để xử lý.
Ông Nguyễn Việt Hùng thông tin, việc cải tạo thành bãi chôn lấp dự phòng sẽ đáp ứng chôn lấp 500 tấn rác mỗi ngày trong vòng 1 năm. Có nghĩa sẽ đảm bảo chôn lấp trong suốt năm 2021. Như vậy cơ bản sẽ đảm bảo gối đầu xử lý khi đóng cửa bãi chôn lấp rác Thủy Phương và chờ Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt Phú Sơn hoàn thành để bàn giao tiếp nhận xử lý.
Bài, ảnh: HOÀI THƯƠNG