Trước đây, cau trái không dễ bán, ngoại trừ những quả cau trái mùa khi người dân có nhu cầu chuẩn bị cho cưới hỏi… Đã có những mùa cau trái chín trong ơ hờ khi không được giá, nói đúng hơn là không ai mua. Thế nên, theo nhiều người dân, đây là một cơ hội cho người trồng cau. Mà đã là cơ hội, phải tận dụng tối đa và triệt để. Có lẽ đó cũng là điều đơn giản nhất khi người dân hồ hởi khi cau non được giá, và cũng không hề bận tâm đến việc người ta mua cau non, sơ chế rồi xuất qua Trung Quốc để làm gì. Có thể gọi việc đang hút hàng và vào mùa thu hoạch sớm từ cách đây một tháng là cau non đang “già”, cho dù nhiều người nói rằng, vụ chính của cau chính là vào quãng tháng 9 này.

Mặc dù cau non – theo ý kiến của các chuyên gia – là không có nhiều giá trị sử dụng, nhưng quả đúng là chúng ta không hề biết người ta thu mua cau non để làm gì, cho dù trước mắt thì nó không ảnh hưởng đến lá, đến cây, đến rễ cau. Nghĩa là có vẻ như không giống với cách thức người ta đã từng thu mua hoa thanh long, hạt tiêu lép, lá điều rụng, lá mãng cầu gai, cây phong ba, rễ cây sim, lá và rễ cây sim, hoa ngâu, quả mây hay chân trâu, ốc bươu vàng, đỉa… như trước đây. Ở đây, có một vấn đề vẫn tiếp tục đặt ra là người trồng cau có hàng hóa, có thể bán được giá ở thời điểm này nhưng cũng không biết là nó như thế nào ở công đoạn cuối của sản phẩm. Cứ cho là điều ấy có thể không quan trọng, nhưng điều khác rõ ràng hơn là chúng ta hầu như không có thông tin về thị trường ở nhiều sản phẩm nông nghiệp được thu mua rồi xuất qua cửa khẩu phía bắc trong những năm qua, nhất là đối với những mặt hàng được yêu cầu quá bất ngờ, cách thu mua cũng bất thường. Không có thông tin về thị trường thì chắc hẳn là khó thể kiểm soát được thị trường. Cách còn lại là chỉ khuyến cáo người dân phải biết cách “nắm đằng chuôi”để không bị “tiền mất tật mang”.

Mặc dù chưa tạo nên một cơn sốt gì xung quanh việc thu mua cau non này, hơn nữa người dân đã có phần cảnh giác hơn vì những bài học nhãn tiền trước đó, nhưng theo một vài thông tin mà chúng tôi tổng hợp được thì điều này có gây tâm lý xáo trộn trong người dân và phần nào đó, ảnh hưởng đến quy hoạch cây nông sản nói chung. Chẳng hạn như đã có một số nhà vườn huyện Phong Điền (thuộc tỉnh Cần Thơ) chặt xoài để trồng cau. Trước những thông tin còn rất mù mờ như vậy, người dân rất cần đến vai trò tư vấn của cán bộ khuyến nông cũng như sự hoạch định của chính quyền và cơ quan chuyên môn về cây nông sản trong phát triển lâu dài…

Nguyên Bình