Tro từ các vụ cháy rừng tại Bãi biển Narrawallee, gần thị trấn Milton ở bang New South Wales, Australia. Ảnh: Bloomberg/Laodong
Là một công trình hợp tác nghiên cứu quốc tế hàng năm lớn nhất về tác động của biến đổi khí hậu đối với sức khỏe con người, Lancet Countdown phát hiện ra rằng có tới 19% diện tích đất trên Trái đất bị ảnh hưởng bởi hạn hán khắc nghiệt trong năm 2020 và cảnh báo rằng biến đổi khí hậu là mối đe dọa lớn đối với an ninh lương thực, vốn đã ảnh hưởng đến hơn 2 tỷ người.
Nghiên cứu cho thấy dân số của 134 quốc gia hiện đang bị cháy rừng đe dọa nhiều hơn bất kỳ thời điểm nào trước đây, và hàng triệu nông dân và công nhân xây dựng trên thế giới đang mất thu nhập vì số ngày cực nóng gia tăng.
Song song đó, biến đổi khí hậu đang tạo ra điều kiện lý tưởng cho các bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết, virus Zika, dịch tả và sốt rét trên phạm vi rộng lớn hơn nhiều so với chỉ vài thập kỷ trước, bao gồm cả châu Âu.
Anthony Costello, giám đốc điều hành của Lancet Countdown, cho biết: “Biến đổi khí hậu đang hiện diện và chúng ta đều đang chứng kiến nó gây hại cho sức khỏe con người trên toàn thế giới… Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng COVID-19 tiếp diễn, mọi quốc gia cũng đồng thời phải đối mặt với một số khía cạnh của cuộc khủng hoảng khí hậu”.
Theo báo cáo, trong khoảng thời gian 6 tháng trong năm 2020, 51,6 triệu người đã bị ảnh hưởng bởi 84 thảm họa do lũ lụt, hạn hán và mưa bão ở các quốc gia đang phải chống chọi với đại dịch COVID-19.
Viễn cảnh ảm đạm
Đánh giá chỉ ra rằng trong 5 năm mà nhiều khu vực bị ảnh hưởng bởi hạn hán khắc nghiệt nhất đều xảy ra từ năm 2015.
Sự gián đoạn chu trình nước do sự nóng lên toàn cầu làm rút ngắn thời gian thực vật trưởng thành, dẫn đến sản lượng thấp, đang gây ra những lo ngại ngày càng lớn đối với sản xuất lương thực.
Cũng theo nghiên cứu của Lancet, năng suất tiềm năng đối với ngô - một loại lương thực toàn cầu - đã giảm 6% so với mức năng suất đạt được giai đoạn 1981-2010.
Và các thực phẩm biển – nguồn sống hoặc nguồn thu nhập của 3,3 tỷ người trên thế giới, đang bị “đe dọa ngày càng nghiêm trọng”, với nhiệt độ nước biển trung bình tăng ở gần 70% lãnh hải so với chỉ 15 năm trước.
Báo cáo cũng cảnh báo rằng gần 3/4 các quốc gia được khảo sát cho rằng họ không đủ khả năng chi trả cho một chiến lược tổng hợp về sức khỏe và khí hậu quốc gia.
Maria Romanello, tác giả chính của nghiên cứu cho biết năm nay, nhiều nơi trên thế giới phải hứng chịu những đợt nắng nóng dữ dội, lũ lụt chết người và cả cháy rừng. “Đây là những cảnh báo rõ ràng rằng, cứ mỗi ngày chúng ta trì hoãn ứng phó với biến đổi khí hậu, thì tình hình càng trở nên nghiêm trọng hơn… Đã đến lúc nhận ra rằng không ai được an toàn trước tác động của biến đổi khí hậu”, bà nhấn mạnh.
Trong một bài xã luận, Lancet kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới tại hội nghị thượng đỉnh khí hậu COP26 sắp tới chuyển hướng một số ngân sách trong hàng nghìn tỷ USD đang chi cho việc phục hồi hậu COVID-19 để giảm bất bình đẳng và bảo vệ sức khỏe.
“Các chỉ số của năm nay đưa ra một viễn cảnh ảm đạm: Bất bình đẳng toàn cầu đang gia tăng và các kết quả về sức khỏe cũng đang có chiều hướng xấu đi”.
Hồi tháng 6, Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu đã đưa ra bản thảo đánh giá về tác động của biến đổi khí hậu, trong đó cảnh báo rằng nhiệt độ tăng cao sẽ khiến thêm hàng chục triệu người khác mắc bệnh tật, hạn hán và dịch bệnh ngay từ năm 2050.
BẢO NGHI (Lược dịch từ AFP)