Từ tháng 2/2018, Thái Lan ban hành lệnh cấm hút thuốc lá trên các bãi biển du lịch của nước này. Ảnh: Thai Travel News.
Mặc dù vậy, Bộ tài chính Thái Lan đã đồng ý chính thức hoãn việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá, it nhất là cho đến tháng 10/2021, theo Cục Độc quyền Thuốc lá Thái Lan (TTM).
Đây được cho là việc rất đáng tiếc vì số liệu thống kê cho thấy, tăng thuế tiêu thụ đặc biệt thực sự có hiệu quả trong việc khiến người hút thuốc Thái Lan phải cắt giảm hoặc từ bỏ thói quen có hại này. Chính Cục Độc quyền Thuốc lá Thái Lan cũng thừa nhận rằng doanh số đã giảm mạnh từ 42 tỷ điếu thuốc xuống còn 30 tỷ điếu chỉ trong vòng 1 năm sau khi cơ cấu thuế tiêu thụ đặc biệt được sửa đổi vào tháng 9/2018.
Mức chuẩn hiện tại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là tối thiểu 70% thuế tiêu thụ đặc biệt được tính trên giá bán lẻ thuốc lá. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, Thái Lan đang ở gần con số đó với mức 66,9%, nhưng việc hoãn bước tăng thuế tiếp theo cũng đồng nghĩa với việc trì hoãn mục tiêu đáp ứng các tiêu chuẩn của WHO.
Gây hại cho người xung quanh
Hầu hết người Thái đều biết rằng thuốc lá không chỉ giết chết người hút thuốc trực tiếp. Ông Prakit Vathesatogkit, người đứng đầu Tổ chức Hành động về Hút thuốc và Sức khỏe, ước tính rằng khoảng 17,3 triệu người Thái là nạn nhân của khói thuốc tại nhà, nói rằng việc tiếp xúc hàng ngày với khói thuốc trong vòng 30 phút có nguy cơ gây ra các vấn đề tim mạch và đột quỵ cao hơn.
Trích dẫn một báo cáo năm 2017 từ Cục Thống kê Quốc gia, ông Prakit cho biết những người hít phải khói thuốc thụ động có nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành cao hơn 30% và nguy cơ bị đột quỵ cao gấp đôi.
Nhiều nạn nhân hít phải khói thuốc lá thụ động từ những người bên cạnh ở văn phòng làm việc và nhất là ở nhà. Ngoài việc hút thuốc là bất hợp pháp, những người hút thuốc cũng nên nhận thức được tác hại gây ra cho người khác và cố gắng bỏ thuốc lá.
Tuy nhiên, Thái Lan không ngồi yên trong cuộc chiến chống thuốc lá. Quốc gia này đã thực hiện nhiều biện pháp, bao gồm cấm hút thuốc ở nhiều nơi như cơ sở chăm sóc sức khỏe, cơ sở giáo dục, trường đại học, các cơ quan của chính phủ, văn phòng, nhà hàng, quán rượu, quán bar, và trên các phương tiện giao thông công cộng. Tháng 2/2018, Thái Lan có bước đi đúng hướng khi cấm hút thuốc trên các bãi biển du lịch nổi tiếng.
Mặc dù Thái Lan chưa triển khai biện pháp bao bì đơn giản cho hộp thuốc lá, quốc gia này vẫn dẫn đầu Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) kể từ năm 2014 khi nói đến kích cỡ của các bức ảnh gây sốc và cảnh báo về sức khỏe bao phủ bao bì thuốc lá, chiếm khoảng 85% diện tích bao thuốc. Các quốc gia ASEAN kế tiếp là Brunei, Lào và Myanmar với tỷ lệ khoảng 75%.
Cần biện pháp toàn diện
Thật không may, tỷ lệ tử vong liên quan đến hút thuốc ở Thái Lan vẫn rất đáng lo ngại. Trong bối cảnh đó, nếu những hình ảnh đáng sợ trên bao bì thuốc lá và việc cấm hút thuốc ở những nơi công cộng không có hiệu quả thì giải pháp là gì?
Theo các chuyên gia, một trong số các biện pháp mà Thái Lan có thể tìm cách thực hiện là áp dụng bao bì đơn giản – vốn đã được chứng minh là một biện pháp thành công trong việc ngăn chặn hút thuốc ở một số quốc gia. Năm 2016, WHO công bố một báo cáo nêu rõ rằng sau khi Úc triển khai biện pháp in bao bì đơn giản (từ tháng 12/2012 đến tháng 9/2015), tỷ lệ hút thuốc lá đã giảm thêm 0,5%. Trích dẫn số liệu thống kê của Úc, báo cáo cho biết điều này có nghĩa là hơn 108.000 người đã bỏ thuốc lá, không tái nghiện và không hút thuốc trong thời gian đó.
Tuy nhiên, để giải quyết tình trạng tử vong cao liên quan đến việc hút thuốc ở Thái Lan, nhiều khả năng nước này sẽ phải tiến hành một cách tiếp cận toàn diện, khác với bất kỳ chiến lược nào trước đây, The ASEAN Post nhận định.
Tố Quyên (Lược dịch từ The ASEAN Post)