Làm hàng đặt trước

Bình thường với nhiều đặc sản món ngon, như nem chả, mắm tôm, nón lá… loại hình “làm hàng đặt trước” rất phát triển ở Huế. Dịp Tết nhu cầu tăng vọt, đặc biệt với sự xuất hiện của du khách và những người Huế ở xa về quê ăn Tết thì dịch vụ “làm hàng đặt trước” lại càng bùng phát. Tết năm ngoái, chỉ tính đến thời điểm 24 tháng Chạp âm lịch mà hộ Đoàn Rạng làm bánh tét nổi tiếng ở làng Chuồn đã nhận tới 100 đơn đặt hàng từ Huế và thành phố Hồ Chí Minh. Cả nhà phải huy động lực lượng lao động đến 50 người để làm bánh tét cho kịp đơn đặt hàng. Hay như tiệm tré Đông Ba của ông chủ Lê Văn Định. Cũng dịp Tết năm rồi, do khách đặt hàng tăng đột biến nên 20 Tết, đêm nào cả nhà cũng tất bật từ sáng tới khuya, chỉ ngủ được 2-3 giờ đồng hồ là cùng.

“Hàng đặt trước” như một thị trường sẵn có, lợi cả đôi bề. Người kinh doanh có thể chủ động trong bố trí công việc khi không lo hàng hóa “đầu ra” và tính toán được chuyện lời lỗ trong làm ăn. Người mua hàng thì có được thứ hàng hóa mình muốn và ưa chuộng, có khi là rất riêng tư. Chẳng hạn như xung quanh chuyện đặt bánh tét ngày Tết. Về cơ bản, đòn bánh tét ngon phải đạt ba tiêu chuẩn: Nhìn bên ngoài đòn bánh màu xanh tươi và tròn đều hình trụ. Khi tét ra lát bánh có bề mặt phẳng phiu mịn màng. Ăn bánh thấy dẻo, thơm, chín đều, mùi nếp hòa hợp với mùi nhân đậu xanh và tóp mỡ thật khó quên. Thế nhưng, có người vì lý do sức khỏe không dùng được nhiều mỡ thịt thì có thể đề nghị làm theo yêu cầu của mình, không có hay giảm mỡ tối đa chẳng hạn.

Nhiều món ăn như nem hay tré phải tính toán đến thời điểm sử dụng ngon nhất nên có yêu cầu nghiêm ngặt về thời gian giao nhận hàng, nhất là đối với khách hàng ở xa. Mới đây, tôi lên mạng internet thấy có không ít người í ới hỏi nhau. Nào là bạn có biết ở Huế chỗ nào bán tôm chua ngon nhất và rẻ nhất? Đặt làm bánh tét chỗ nào ngon? Rồi, tôi muốn mua một chiếc nón lá đẹp, tìm mãi không thấy, phải đặt hàng ở đâu… Kinh doanh theo kiểu “làm hàng đặt trước”, trong rất nhiều trường hợp nghiệm lại thấy đúng với câu nói “tiếng lành đồn xa” hay “hữu xạ tự nhiên hương”. Đó là những thương hiệu nổi tiếng có khi được gầy dựng cả hàng trăm năm, được khách hàng xa gần ưa chuộng.

Có được nhiều “hàng đặt trước” là điều không có chi bằng đối với những người sản xuất kinh doanh. Vậy nhưng, nó cũng là thử thách không thể xem thường, đòi hỏi phải có sự đảm bảo về thời gian, chất lượng và cả đảm bảo xử lý hài hòa theo những yêu cầu của khách hàng. Ở đây, vấn đề không chỉ là tay nghề mà còn là nghệ thuật giao tiếp, xử lý đối với khách hàng và còn bao hàm cả chuyện biết cách chối từ hợp lý. Và xem ra, những vấn đề tưởng chừng đơn giản kia lại đang yếu điểm của không ít đối tượng kinh doanh ở Huế.